Terugblik bestuurlijke excursie ‘rol van bodem en ondergrond in maatschappelijke opgaven’ (14 december 2022, Doetinchem)
Op woensdag 14 december 2022 organiseerde het Gelders Ondergrond Overleg een excursie voor Gelderse bestuurders. Het doel van de excursie was om kennis te maken met de rol van bodem en ondergrond in maatschappelijke opgaven. De kennismaking begon in wielercafé ‘Parijs is nog ver’ waar de bestuurders van harte welkom werden geheten door wethouder Lambregts van gemeente Doetinchem. In deze informele setting is ook over de verdere samenwerking ter versterking van de kennispositie voor bodem en ondergrond het gesprek gevoerd. Het was een inspirerende middag voor de deelnemers.
Aanleiding voor bijeenkomst
We staan gezamenlijk voor opgaven zoals woningbouw, klimaatadaptatie, energietransitie, drinkwater, natuur en landbouw en deze vragen allen om ruimte. Niet alleen boven de grond, maar ook onder het maaiveld in de bodem. Een vitale bodem, en het afstemmen van het (meervoudig) gebruik van de bodem op de natuurlijke kenmerken van de bodem, kan bijdragen aan oplossingen voor de uitdagende, maatschappelijke opgaven. Daarvoor is het belangrijk dat bodem en ondergrond in de integrale ruimtelijke planvorming meegenomen worden. Dat vraagt om samenwerking en het delen, verbreden en verdiepen van kennis over bodem en ondergrond bij de gemeenten, die bij de inwerkingtreding van de Omgevingswet, bevoegd gezag worden voor meer bodemtaken.
Excursies naar Iseldoks en Halle (project LIFE CO2SAND)
De bijeenkomst startte met een toelichting over de rol van bodem, ondergrond en grondwater bij woningbouwlocatie Iseldoks in Doetinchem. Iseldoks is een voormalig industrieterrein. Er is een bodemsanering uitgevoerd, er wordt bodemenergie toegepast en bij de bouw is met allerlei andere bodemthema’s rekening gehouden zoals draagkracht, klimaatadaptatie en ontplofbare oorlogsresten. Tijdens de werkzaamheden werd PFAS in de bodem aangetroffen, wat de nodige technische en financiële uitdagingen voor de uitvoering met zich meebracht. Vanaf Iseldoks werd het gezelschap per bus naar het nabijgelegen Halle gebracht. Daar ging men op bezoek bij een agrariër die zijn zandbodem heeft verrijkt met klei die elders bij werkzaamheden vrij kwam. Dit in het kader van het project LIFECO2SAND van Provincie Gelderland. Dit gebeurt op verschillende plekken in Gelderland; bij proefboerderij De Marke blijkt uit onderzoek na enkele jaren dat de vergroting van het vochtvasthoudend vermogen en organische stof tot een toename van opbrengst en kwaliteit van gewassen leidt.
Terug in het wielercafé in Doetinchem werd de gebiedsontwikkeling Kwekerij in Doetinchem toegelicht, waar gewerkt wordt aan een groene, klimaatbestendige en duurzame wijk. Het natuurlijke bodem- en watersysteem is medebepalend geweest voor het inrichtingsplan.
Denklijnen versterking van de gemeentelijke kennispositie voor bodem en ondergrond
Tijdens een bestuurdersbijeenkomst in juni 2021 werd geconstateerd dat de deskundigheid over bodem en ondergrond bij sommige gemeenten beperkt is en er daardoor een kwetsbaarheid in de uitvoering is. Vanwege de Omgevingswet én de grote opgaven in de komende jaren is het nodig om die kennis regionaal te blijven delen tussen gemeenten, provincie en omgevingsdiensten. Waterschappen worden al betrokken in dit netwerk en het belang van ‘water en bodem sturend’ bewijst dat dit ook nodig is. In het GOO werken overheden al 23 jaar samen aan kennis over bodem en ondergrond. De bestuurlijke stuurgroep van het GOO heeft het coördinatieteam gevraagd om een nieuw GOO-programma voor de komende jaren op te stellen en nieuwe afspraken voor samenwerking te maken. De rol van de provincie zal kleiner worden, die van gemeenten groter. Komend voorjaar wordt dit voorstel uitgewerkt zodat vanaf 2024 het GOO op een vernieuwde wijze haar rol als regionaal kennisschakelpunt kan blijven vervullen.
Presentatie Denklijnen kennissamenwerking bodem Gelderland
Vragen? Stel ze graag aan Annelies de Graaf, coördinator GOO, via annelies.degraaf@buro38.nl