Week-nieuwsbrief Bodem+ (23 2023)
1. Standaard Milieukwaliteit voor de Basisregistratie Ondergrond bijna klaar
Het proces van standaardisatie van de registratieobjecten voor Milieukwaliteit nadert zijn afronding. De afgelopen maanden is hard gewerkt aan de standaard en de technische realisatie van het Milieuhygiënisch Bodemonderzoek (SAD) en Overheidsbesluit Bodemverontreiniging (SLD). Roeland Heuff, projectleider standaardisatie van de BRO voor Milieukwaliteit, vertelt over de voortgang. Lees verder op de website van de BRO.
2. Hoe verder nu Nederland de KRW niet haalt?
In het jaar 2000 werd door Brussel de Kaderrichtlijn Water (KRW) ingesteld, met nauwgezette eisen voor de ecologische en chemische kwaliteit van kust-, oppervlakte- en grondwater in de lidstaten van de Europese Unie. Twee keer werd de deadline van de verplichte richtlijn met zes jaar opgeschoven. Nu is het eindelijk zover: in 2027 moet Nederland aan de eisen voldoen. Lees verder op de website van de Basisregistratie Ondergrond (BRO) of de website van Binnenlands Bestuur. Lees ook het bericht Waterschappen: verbetering waterkwaliteit gedeelde verantwoordelijkheid (Unie van Waterschappen).
3. Waterschappen moeten hard werken door richtlijnen Brussel
Tweeënhalf maand na de verkiezingen heeft ruim de helft van de 21 waterschappen een coalitie gevormd en een bestuursakkoord op tafel liggen. Wie deze papieren doorneemt, ziet dat de waterschappen in de komende vier jaar voor een belangrijke periode staan. De reden hiervoor zijn Brusselse richtlijnen. Allereerst loopt aan het eind van deze nieuwe bestuursperiode de deadline van de Kaderrichtlijn Water af, die strenge eisen stelt aan de chemische en ecologische toestand van het Nederlandse grond- en oppervlaktewater. Bovendien volgt volgend jaar de nieuwe Richtlijn Stedelijk Afvalwater, die de waterschappen ertoe dwingt hun afvalwaterzuiveringsinstallaties te vervangen of aan te passen. Lees verder op de website van Binnenlands Bestuur.
4. Diverse nieuwsbrieven en bijeenkomsten
· Nieuwsbrief BRO mei 2023 (BRO)
In deze nieuwsbrief onder meer:
o Landelijk Grondwaterregister klaar voor de BRO
o Standaard Milieukwaliteit bijna klaar
o Live Ketendag 15 juni
o BRO’tje 15 juni: Preview 3D services
o Storing BROloket
o ‘Regionale ruimtelijke puzzels samen met stakeholders leggen’
· Een gezonde leefomgeving doe je samen (13 juni, Amsterdam)
De fysieke omgeving heeft invloed op de gezondheid van mensen. Overheden kunnen de gezondheid beschermen en bevorderen door bij gebiedsontwikkeling en vergunningverlening zo vroeg mogelijk gezondheid een stevige plek te geven in een integrale belangenafweging. Het bereiken en in stand houden van een gezonde fysieke leefomgeving is ook een van de hoofddoelen van de nieuwe Omgevingswet. Dit biedt nieuwe kansen om de publieke gezondheid integraal en effectief te beschermen en te bevorderen.
· Afscheidssymposium voor Theo Edelman (15 juni, Ede)
Een van de nestors van de bodemsector, Theo Edelman, neemt afscheid van het werkveld. Reden voor een symposium om hieraan aandacht te schenken en verleden en toekomst van de sector met elkaar te verbinden.
· Live Ketendag Basisregistratie Ondergrond (15 juni, Ede)
· Bijeenkomst Platform Bronbemalen ‘Grondwatergebruikssystemen in de BRO’ (16 juni, Ede)
In de Basisregistratie Ondergrond (BRO) staan sinds 1 juli 2022 ook gegevens over grondwatergebruikssystemen. (Binnenkort) dus ook die van uw bemalingsproject. Hoe kunt u deze gegevens aanleveren? En gebruiken? Wat is de rol van de bronhouder (het waterschap) en de bemaler in dit proces? Daarover gaat deze bijeenkomst.
· Water en Bodem Sturend: plek van bodem in het maatschappelijk debat (20 juni, Haarlem)
Nederland wordt geconfronteerd met steeds extremere weersomstandigheden, een groeiende vraag naar drinkwater, bodemdaling en schade aan gebouwen en infrastructuur. Klimaatverandering zal deze trends in de komende jaren alleen maar versterken. Bodem neemt hierbij een centrale plaats in, waarbij we uiteindelijk moeten accepteren dat niet alles meer overal . Bij het beantwoorden van de ruimtelijke ordening vraagstukken vanuit een Water en Bodem Sturend perspectief is het belangrijk om de hele maatschappij mee te nemen. Het doel van de bijeenkomst is om een open dialoog tot stand te brengen tussen verschillende belanghebbenden, zoals beleidsmakers, wetenschappers, vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties en andere geïnteresseerden.
· Deltares Jubileumsymposium (26 juni, Delft)
Deltares bestaat 15 jaar! Om dat te vieren nodigen we je van harte uit voor ons jubileumsymposium op maandag 26 juni. Samen met onze partners en relaties reflecteren we deze middag op 15 jaar ontwikkeling van onze kennisbasis en kijken we vooruit naar hoe we dit blijven inzetten voor sturen met water en bodem in de toekomst.
· Jaarcongres SIKB (3 oktober, Den Bosch): programma bekend en aanmelden mogelijk
Het programma voor het Jaarcongres 2023 is bekend. Met twee plenaire sprekers, Vincent Merckx (Naturalis) over complexe ondergrondse netwerken, en Marcel Koeleman (Ministerie van I en W) over de kracht van affiniteit. Met zes ‘oversteeksessies’, waarin de verschillende vakwerelden en disciplines elkaar inspireren over verbeelden en verhalen. Met een muzikaal theateroptreden. En met nog eens zes parallelsessies worden op 3 oktober de bodem, de ondergrond en de archeologie naar boven gehaald en ten gehore gebracht.
5. Divers nieuws over de Omgevingswet
· Digitale bijeenkomst BodemBreed Forum: Omgevingswet en DSO (20 juni, online)
De invoering van de Omgevingswet komt, nu echt, steeds dichterbij. Wat verandert er in onze dagelijkse werkzaamheden op het gebied van bodem? Wat is het DSO, het Digitaal Stelsel Omgevingswet, en hoe moet ik hier straks mee werken? BodemBreed Forum organiseert in samenwerking met Bodem+ op dinsdag 20 juni 2023 een digitale bijeenkomst over de Omgevingswet, voor toekomstige gebruikers van het Omgevingsloket zoals initiatiefnemers, bodemadviseurs en aannemers.
· Technische Verzamelwet Omgevingswet ingediend (Aan de slag met de Omgevingswet)
Op 24 mei 2023 heeft de regering de Technische Verzamelwet Omgevingswet ingediend bij de Tweede Kamer. Deze verzamelwet bevat een aantal aanpassingen van de Omgevingswet en daarmee verband houdende wetten.
· ‘Zonder Omgevingswet gaan er ook dingen fout’ (binnenlandsbestuur.nl)
Jozias van Aartsen en Winnie Sorgdrager toonden zich zeer kritisch over de Omgevingswet. De voorzitter van Omgevingsdienst.NL reageert.
· Nieuwsbrief Implementatie Omgevingswet 31 mei (ADS)
· Evenementenagenda – juni 2023 – Aan de slag met de Omgevingswet
6. Divers nieuws over Natuurlijk Kapitaal en duurzaam bodemgebruik
· Café over klimaatadaptatie en biodiversiteit in aanbestedingen voor de openbare ruimte (Kennisportaal Klimaatadaptatie)
De thema’s klimaatadaptatie en biodiversiteit worden steeds belangrijker voor gemeenten. Tegelijk lijkt het erop dat deze thema’s in aanbestedingen weinig aandacht krijgen. Vakblad Stad + Groen wilde onderzoeken of dit beeld klopt. Het organiseerde daarom een aanbestedingscafé met aannemers, vertegenwoordigers van gemeenten en adviseurs. Zien zij ook dat deze thema’s weinig aandacht krijgen in aanbestedingen?
· KNAW: geef snel meer prioriteit aan ‘planetaire gezondheid’ (RD)
De gezondheidsrisico’s die ontstaan door klimaatverandering, verlies van biodiversiteit en milieuvervuiling moeten dringend meer prioriteit krijgen in het wetenschappelijk onderzoek. Die boodschap staat centraal in een donderdag verschenen rapport van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW). Het instituut heeft een overzicht gemaakt van belangrijke onderzoeksvragen waar wetenschappers „mee aan de slag moeten”.
· Nieuw onderzoek: ‘Aarde is ernstig ziek, maar niet ongeneeslijk’ (NOS)
· Juiste implementatie van maatregelen nodig voor verbetering waterkwaliteit agrarisch gebied (Unie van Waterschappen)
Op 1 juni staat in de Tweede Kamer het commissiedebat Mest gepland. De waterschappen willen dat de commissieleden aandacht vragen voor een goed beheer van bufferstroken en onderbouwing van de effectiviteit ervan. Ook vragen ze de commissieleden om minister Adema van Landbouw Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) te wijzen op de win-win situatie die ontstaat als instrumenten uit het Deltaplan
· Onzekerheid over de Europese natuurherstelwet (binnenlandsbestuur.nl)
7. Divers nieuws over Circulaire economie
· Wordt 2023 het kanteljaar voor de circulaire economie? (binnenlandsbestuur.nl)
De afgelopen weken stonden vol in het teken van circulaire economie. Het Nationaal Programma Circulaire Economie werd gepubliceerd, het was de Week van de Circulaire Economie en kort daarvoor werd een nieuwe Grondstoffenstrategie gepresenteerd. Tot slot, het Planbureau voor de Leefomgeving publiceerde het tweede ICER-rapport, dat klip en klaar laat zien dat de urgentie groter is geworden, en circulaire resultaten harder nodig zijn dan ooit.
· Vanaf 1 juli betaal je extra voor wegwerpbekers en -bakjes met plastic (Rijksoverheid)
8. Divers nieuws over de energietransitie en klimaatverandering
· DAP (Delft Aardwarmte Project) symposium 2023 (Bodemenergie.nl)
Het volgende DAP Symposium wordt gehouden op 21 juni 2023 in Theater de Veste, Delft. Het thema van deze editie van het symposium is: In the heat of the moment: Breaking new grounds.
· Licht in de duisternis: slimme oplossingen voor de energietransitie (binnenlandsbestuur.nl)
· De 10 plagen van de energietransitie (binnenlandsbestuur.nl)
9. Divers nieuws over klimaatadaptatie en Bodemdaling
· Rijkswaterstaat start programma klimaatadaptatie (Rijkswaterstaat)
Een groep van 10 Nederlandse universiteiten, hbo’s en mbo’s slaat op initiatief van Rijkswaterstaat de handen ineen om de kennis en praktijk over klimaatadaptatie een impuls te geven. Het doel is om de versnipperde kennis bijeen te brengen en te vertalen naar praktische oplossingen.
· Waar en hoe kan nog worden gebouwd? (Rijksoverheid)
Het kabinet geeft provincies een hulpmiddel voor hoe ze bij nieuwbouw rekening kunnen houden met de toekomst. Waar kan beter niet meer worden gebouwd? En met welke risico’s moet je rekening houden op de plekken waar je wel gaat bouwen? Denk bijvoorbeeld aan genoeg drinkwater, de kans op bodemdaling en de kans op overstromingen.
· Café over klimaatadaptatie en biodiversiteit in aanbestedingen voor de openbare ruimte (Kennisportaal Klimaatadaptatie)
De thema’s klimaatadaptatie en biodiversiteit worden steeds belangrijker voor gemeenten. Tegelijk lijkt het erop dat deze thema’s in aanbestedingen weinig aandacht krijgen. Vakblad Stad + Groen wilde onderzoeken of dit beeld klopt. Het organiseerde daarom een aanbestedingscafé met aannemers, vertegenwoordigers van gemeenten en adviseurs. Zien zij ook dat deze thema’s weinig aandacht krijgen in aanbestedingen?
· ILT presenteert landelijk beeld staat van primaire waterkeringen in Nederland (ILT)
· Is rijstteelt een goed alternatief voor melkveehouders? (NPO Radio 1)
· ‘Akkerbouw moet zich aanpassen aan klimaatverandering’ (NRC)
· ‘Klimaatverandering biedt kansen voor Nederlandse akkerbouwers’ (Akkerwijzer)
· Nieuwe aanpak water nodig vanwege droogte (BNR Nieuwsradio)
· Waterstanden Rijn en Maas flink aan het dalen (h2owaternetwerk.nl)
· Leefomgeving van invloed op overdracht ziekteverwekkers (RIVM)
10. Minister Harbers en Arno Visser bewegen hemel en aarde voor infrasector
In deze aflevering heeft presentator Iman de Vries een bijzondere gast aan tafel, minister Mark Harbers van Infrastructuur & Waterstaat. Er valt genoeg te bespreken, want de infraleden van Bouwend Nederland voorzitter Arno Visser hebben het sinds 2019 erg lastig. PFAS, corona, gestegen bouwkosten, de stikstofproblematiek. Te veel voor één uitzending, in deze podcast gaan beide gasten daarom in gesprek over de vervangings- en renovatieopgave, de stikstofproblematiek en de toekomst van infra. Lees of luister verder via de website van Bouwend Nederland.
11. Landelijk Grondwaterregister klaar voor de BRO
Het Landelijk Grondwaterregister, afgekort LGR, is het preferente loket voor aanleveren van grondwateronttrekkingen aan de BRO. Daarvoor moest het LGR nog wel aangepast worden. Inmiddels zijn de gegevens van 14.000 recente objecten overgezet naar de BRO en ruim 10.000 inrichtingen. Ook worden verdere technische stappen gezet voor de levering van historische gegevens. Betrokkenen bij het LGR vertellen over hun ervaringen. Lees verder op de website van de BRO.
12. Eerste Blue Deal-congres in Nederland
De Nederlandse waterschappen krijgen binnenkort buitenlands bezoek. 16 internationale delegaties nemen van 12 t/m 16 juni deel aan het eerste Blue Deal-congres in Amsterdam. De eerste dagen verblijven ze in Amsterdam om vervolgens Nederlandse waterprojecten en waterschappen in heel het land te bezoeken. Lees verder op de website van de Unie van Waterschappen.
13. ‘Criminelen foetsie, en de boer het drugsafval’
Schuurverhuur weigeren kan uitdraaien op bedreigingen. Dan weet je zeker dat het geen zuivere koffie is. En jij mag ook nog eens drugafval opruimen. Ruimte en rust, dat is waar veel toeristen voor naar het platteland komen. De sfeer is gemoedelijk en de bewoners zijn nuchtere types die met twee benen op de grond staan. Tot er drugscriminelen het erf op rijden, denk ik erbij na het lezen van het meest recente politierapport over drugslocaties. Lees verder op de website Boerderij.nl.
14. Nieuws uit de regio
Vanuit of over de regio nog de volgende berichten:
Provincie Overijssel
· Onderzoek naar dood 23 koeien op boerderij in Kampen (RTV Oost)
Er komt een onderzoek naar de doodsoorzaak van 23 koeien op een boerderij in Kampen. Mogelijk heeft de dood van de dieren te maken met vervuilde grond in de buurt.
· Overijssel laat mysterieuze koeiensterfte bij Kampen onderzoeken (Nieuwe Oogst)
· Intensivering drone-toezicht op haven Tata Steel levert geen illegale lozingen op (ILT)
Provincie Gelderland
· 2e webinar archeologische vondsten ViA15 op 6 juni (Rijkswaterstaat)
Provincie Groningen
· Provincie stelt 750.000 euro beschikbaar voor betere waterkwaliteit en klimaatneutrale landbouw (oogtv.nl)
De provincie Groningen stelt samen met de waterschappen Noorderzijlvest en Hunze en Aa’s ruim 750.000 euro subsidie beschikbaar voor projecten die de waterkwaliteit moeten verbeteren. Ook worden met het geld projecten ondersteund voor klimaatneutrale landbouw.
· Oud gronddepot in Groningen wordt klimaatbestendig bos (Provincie Groningen)
De provincie Groningen gaat een klimaatbos aanleggen aan de rand van de stad Groningen. Het bos van circa 5 hectare komt op het oude gronddepot van de provincie bij Roodehaan. Bij ontwerp wordt rekening gehouden met het oorspronkelijke landschap: de Hunzeloop.
· Baggerslib haven Lauwersoog gebruikt voor ‘meegroeidijk’ –(RTV Noord)
Waterschap Noorderzijlvest en onderzoeksinstituut Deltares zijn bij de Westpolder begonnen met een proef waarbij baggerslib wordt gebruikt om de zeedijk te verstevigen. Daarbij wordt baggerslib uit de haven van Lauwersoog gebruikt. In twintig proefvakken wordt de slib in verschillende diktes op de dijk gespoten.
· Groningse overheden dringen aan op sluiting Groningenveld per oktober (nieuws.nl)
· Meest gedupeerde Groningers niet geholpen met kabinetsplan schadeafhandeling (nu.nl)
· Vergroening dijk Delfzijl met vetplantjes (Waterschap Noorderzijlvest)
Provincie Fryslan
· Provinsje weigert openbaar maken documenten over staalslakken (RTV NOF)
De Provinsje Fryslân heeft een bezwaar ingediend, tegen het openbaar maken van documenten. Het gaat om documenten omtrent meldingen van het gebruik van staalslakken in de Sintrale As in 2014 en 2015. De documenten zouden openbaar gemaakt worden aan RTV NOF, door de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT).
· Rederij schrapt diensten naar eilanden om krappe vaargeulen (ND)
De veerdienst Wagenborg schrapt voor de rest van dit jaar een flink aantal afvaarten naar Ameland en Schiermonnikoog, bevestigt directeur Ger van Langen donderdag berichtgeving door de Leeuwarder Courant. De reden daarvoor is dat de vaargeulen niet meer breed en diep genoeg zijn en schepen elkaar om die reden niet goed meer kunnen passeren
Provincie Drenthe
· Staatssecretaris Hans Vijlbrief in Schoonebeek: ‘Die vergunning voor oliewinning kan ik niet verscheuren’ (dvhn.nl)
Staatssecretaris Hans Vijlbrief heeft dinsdag in Schoonebeek gesproken met voor- en tegenstanders van de NAM-plannen om weer olie te winnen en het vervuilde afvalwater te injecteren in de bodem. Ook zette hij zijn handtekening onder een niet onomstreden lijst met toezeggingen van de NAM. Dat bedrijf tekende ook, maar vertegenwoordigers van het gebied niet.
Provincie Flevoland
· Agrarisch Waterbeheer worden ingezet in het Nationaal Programma Landelijk Gebied (Provincie Flevoland)
Bloeiende bosranden: ze gaan de komende jaren steeds meer opvallen. In de afgelopen 5 jaar heeft Staatsbosbeheer op zo’n 200 locaties in de Flevolandse bossen de harde grens tussen bos en landbouwgrond natuurlijker en meer geleidelijk gemaakt. Dit werk is nu afgerond. Op eigen grond zijn bosranden aangeplant met bloeiende – en vrucht dragende struiksoorten. Deze bosranden verhogen de ecologische waarde van de omgeving en vormen leefgebied voor plaag bestrijdende en bestuivende vogel- en insectensoorten, waarvan de omliggende landbouwgronden mee profiteren. Met dank aan Europa.
· Bloeiende bosranden maken overgangen bos en landbouwgrond natuurlijker (Provincie Flevoland)
Provincie Utrecht
· Geen nieuws
Provincie Noord-Holland
· Dwangsom voor Schiphol omdat gegevens niet worden verstrekt (Noordhollands Dagblad)
De Omgevingsdienst heeft Schiphol een dwangsom van 50.000 euro opgelegd omdat de luchthaven geen gegevens verstrekt over zogenaamde zeer zorgwekkende stoffen (zzs).
· Alkmaarse archeologen doen bijzondere Middeleeuwse vondst in binnenstad (NH Nieuws)
Provincie Zuid-Holland
· Dunea wordt ‘vriend van’ Circulair West: “Samenwerken aan klimaatdoelen’ (rodi.nl)
· Dijkbewakers klaar voor de zomer: ‘Al na een paar weken droogte zie je de effecten’ (PZC)
Provincie Zeeland
· Nederland kan Vlaams bedrijf geen dwangsom opleggen, dan maar een schadeclaim (NRC)
Nederland heeft geen claimcultuur. Toch eist de overheid nu een schadevergoeding van 3M voor PFAS-vervuiling in de Westerschelde.
· Pfas-vervuiling bij Britannia kan wél door blusschuim komen, beelden spreken volgens expert voor zich (Omroep Zeeland)
Op filmbeelden gemaakt in 2006 en foto’s uit 2008 en 2014 bij het hulpverleningsevenement Rescue Vlissingen is duidelijk te zien dat er met blusschuim op de gevel van het voormalige hotel Britannia in Vlissingen wordt gespoten. Voor experts is dat een duidelijke aanwijzing dat de pfas die in de grond van het voormalige hotel gevonden is, hier vandaan komt.
· Extra 550.000 m³ voor strand van Westkapelse Zeedijk (Rijkswaterstaat)
In juni 2023 werkt Rijkswaterstaat op het strand voor de Westkapelse Zeedijk aan het onderhoud van de kust. Met baggerschepen brengen we in totaal 550.000 m3 zand aan op het strand, tussen de Baaiweg en de Hogeweg.
· ‘De Zeeuwse vissers zijn door PFAS-vervuiling bang voor imagoschade van de garnaal’ (NRC)
Provincie Noord-Brabant
· Symposium Mest het bruine goud (22 juni, Den Bosch)
Dierlijke mest is waardevol en verdient een volwaardige plek in de kringlooplandbouw. Dat besef wordt steeds breder gedeeld. Maar hoe kunnen we dit uitgangspunt in de praktijk handen en voeten geven? Die vraag staat centraal tijdens het symposium ‘Mest, het bruine goud’.
· Er zit een luchtje aan bouwgrond Heeswijkse Akkers: ‘Vrezen voor vieze voeten door vervuild rioolwater’ (AD)
Komen de woningen van nieuwbouwwijk De Heeswijkse Akkers op verontreinigde grond te staan? ,,Ja!”, zegt Mari van Venrooij uit Heeswijk-Dinther zonder te aarzelen. Hij baseert zich op decennialange observaties en een opgebouwd dossier waar je u tegen zegt.
· Twee praktijkproeven met damwanden bij dijkversterking Ravenstein-Lith (waterforum.net)
Voor de dijkversterking van Ravenstein tot de sluis bij Lith zijn over 17,5 km van de ruim 26 km te versterken dijk in de grond damwanden nodig. Tot half mei vonden daarom twee praktijkproeven plaats met damwanden in het gebied. Damwanden zijn niet alleen bedoeld om piping tegen te gaan, maar ook om de dijk stabieler te maken op zwakke plekken.
· Hulp van buitenaf voor betere natuur in Land van Cuijk (bd.nl)
Provincie Limburg
· Grootschalige aanpak wateroverlast Limburg stap dichterbij door nieuwe maatregelen (AD)
Inwoners van Limburg kunnen binnenkort op maat gesneden advies inwinnen over hoe ze hun eigen woning en grond beter tegen overstromingen kunnen beschermen.
· Bescherming hoogwater Horn blijft uit, bewoners protesteren (1Limburg)
· Het belang van waterveiligheid, nu te beleven in de Risk Factory (Provincie Limburg)