maandag 18 juli 2022

OVIJ levert bijdrage aan Green Deal Zorg

Zorginstellingen verbruiken veel energie om voor mensen te zorgen. In de Green Deal Zorg staan onder andere afspraken voor energiebesparing om de CO2-uitstoot te verminderen. Omgevingsdienst Veluwe IJssel levert hieraan een belangrijke bijdrage.

Van Raalte tot Westervoort en van Winterswijk tot Lent biedt Zozijn zorg en ondersteuning voor mensen met een verstandelijke beperking, mensen met niet aangeboren hersenletsel en ondersteuning aan kinderen en jongeren bij wie de ontwikkeling niet vanzelf gaat. Sinds drie jaar maakt de instelling werk van het verduurzamen van gebouwen, inkoop, facilitaire processen en duurzaam gedrag. Dat begon met een beleidsnota voor duurzaamheid. Daarna gaven de (online) Green Deal-sessies die Omgevingsdienst Veluwe IJssel voor verschillende zorginstellingen organiseerde een duwtje in de rug. Johan Verweij is adviseur vastgoed van Zozijn en vertelt: “Dit duwtje heeft bijgedragen aan het verder uitwerken en verdiepen van ons duurzame beleid.”

Johan: “Zo’n drie jaar geleden was duurzaam ondernemen voor ons een relatief nieuw onderwerp, inmiddels is het niet meer weg te denken. Zeker niet met de huidige energiecrisis. Ons doel was minder verbruiken, reduceren en efficiënter omgaan met inkoop en energie, en natuurlijk onze CO2-uitstoot reduceren. Daarom zijn we in de Green Deal Zorg gestapt.”

Duurzaam denken in het DNA

Nadat Zozijn in 2019 de beleidsnota duurzaamheid heeft opgesteld, omarmt de zorginstelling de ISO 26000; deze internationale richtlijn staat voor het implementeren van maatschappelijk verantwoord ondernemen in de organisatie. “Na interviews met talloze medewerkers werd onze startpositie in het verduurzamingsproces helder en werd het mogelijk ons doel te formuleren”, verklaart Johan. “Binnen vijf jaar zit het duurzaam denken en doen in ons DNA.” Zozijn huurde geen bureau in om duurzaam te leren denken. Ze begonnen met rondes langs de MT’s en managers. En gingen met cliënten aan tafel. “Wij houden het graag ‘dichtbij’ en leggen de verantwoordelijkheid bij de mensen zelf. Zo verankeren we duurzaam denken en doen in ons gedrag.”

Dagelijkse onderwerpen

Hoe dit verankeren in zijn werk gaat? De cliënten van Zozijn krijgen speciale duurzaamheidstrainingen in de Zozijn School. En die gaan vaak over dagelijkse dingen. Vragen zijn bijvoorbeeld: hoe haal jij iets uit de koelkast? Laat je de deur open voordat je het product weer terugzet, of sluit je de deur? Doe je het licht uit als je je kamer verlaat en naar de gezamenlijke ruimte gaat? En hoe lang douche je? “Inmiddels heeft de eerste groep de training met succes afgerond”, licht Johan toe. “De komende twee jaar volgen – waar mogelijk – alle cliënten deze training. Dit loopt gelijk op met de implementatie van de certificering van onze locaties.”

“Onze duurzame aanpak begon vanuit de gedachte om te reduceren. Maar het is inmiddels zoveel meer. Onze aanpak heeft zich inmiddels uitbetaalt in een grote mate van bewustwording. En is ‘duurzaamheid’ een vast onderdeel van onze audits. Nog maar even, en dan gaan we aan de slag met de certificering voor energie, vervoer, woningverbetering en inkoop.”

Afvalstromen analyseren

Vanuit de Milieuthermometer die onderdeel is van de Green Deal Zorg, pakt Zozijn ook de afvalstromen aan. Zo zijn er centraal afvalbakken geplaatst, en worden groenafval, grofvuil, papier, glas, PMD, klein chemisch afval, matrassen, oud ijzer en specifiek ziekenhuisafval gescheiden ingezameld. Daarnaast worden de afvalstromen een keer per jaar geanalyseerd. Want waar kan het beter? En waaraan is behoefte?

Nog op voorraad?

Ook het inkoopbeleid ging op de schop. Zo wordt bij de aanschaf van nieuwe producten eerst de eigen kringloopvoorraad gecheckt. Want misschien is het betreffende product, een bureau bijvoorbeeld, nog op voorraad? Verder is in contracten vastgelegd dat leveranciers oude meubels terugnemen. En wordt bruin- en witgoed centraal ingekocht. Hierbij is niet de prijs leidend, maar het energieverbruik. Verder rijdt Zozijn waar mogelijk elektrisch, al is dit nog niet voor alle locaties de duurzaamste of beste oplossing. Daarom wordt soms nog voor zuinige dieselbusjes gekozen. Maar hiermee zijn we er nog niet, het duurzame DNA van Zozijn gaat verder: om buurthuizen open te kunnen houden, werkt Zozijn samen met gemeenten aan het bemensen van de buurthuizen.

Feest met papieren slingers

Johan: “We kunnen stellen dat duurzaamheid onderdeel is geworden van ons DNA. De omgevingsdienst Veluwe IJssel heeft ons hier zeker mee geholpen. Ze zijn onze sparringpartner, ze prikkelen ons door ons interessante kansen voor te leggen en laten ons weten hoe anderen het doen.”

Om nog meer duurzaam geprikkeld te worden, zou ik graag vaker (live) contact hebben met de omgevingsdienst en met andere zorginstellingen. Nu is dit periodiek. Verder denk ik dat een kennisbank het verduurzamen van zorginstellingen kan versnellen. Idealiter kunnen zorginstellingen hier hun cases, vragen en interessante mogelijkheden delen. Verduurzamen gaat om bewustwording; dit zit ‘m vaak in weetjes. Zo vieren wij inmiddels geen feest meer met ballonnen, maar met papieren slingers. Op 4000 cliënten scheelt dit simpelweg veel afval. Zo maakt een inspirerend weetje van de omgevingsdienst in de praktijk een groot verschil.”

Licht uit!

Dat het inmiddels wel snor zit met dat duurzame DNA bleek onlangs, toen een medewerker bij vertrek naar huis het licht op haar kamer liet aanstaan. Die kreeg direct repliek van een cliënt: ‘Want het licht moest nog uit.’ Zo geschiedde. Johan: “Duurzaam denken en doen leer je door… te doen!”