maandag 3 november 2025

Week-nieuwsbrief RWS Bodem en Ondergrond (45 2025)

1. Europees Parlement neemt allereerste wet bodemmonitoring aan

Op 23 oktober 2025 stemde het Europees Parlement voor de goedkeuring van de EU-richtlijn bodemmonitoring en daarmee voor een allereerste wet bodemmonitoring.

Dit besluit volgt op de goedkeuring van de definitieve versie van de nieuwe wetgeving door de Europese Raad op 29 september en de succesvolle stemming in de Commissie milieubeheer, klimaat en voedselveiligheid (ENVI) op 20 oktober. De stemming in het Europees Parlement markeert de laatste stap in een reeks onderhandelingen tussen ENVI, de Raad en de Europese Commissie. Lees verder bij IPLO

2. Nieuwe handreiking helpt vitale infrastructuur beter bestand te maken tegen extreem weer

De nieuwe Handreiking Klimaatbestendige Vitale Infrastructuur helpt aanbieders van vitale infrastructuur om beter inzicht te krijgen in kwetsbare onderdelen. Denk hierbij aan energievoorziening, drinkwater, telecom en transport: systemen die onze samenleving draaiende houden. Extreme buien, hitte of droogte kunnen deze systemen verstoren. Door deze handreiking kunnen beheerders en aanbieders van vitale infrastructuur beter goed onderbouwde maatregelen nemen. Lees verder

3. ‘Plannen om doelen Akkoord van Parijs te halen staan centraal’

“Alleen als alle landen hun plannen voor klimaatneutraliteit volledig (kunnen) implementeren komen de doelen van de Overeenkomst van Parijs binnen bereik. Dit staat voor het kabinet dan ook centraal bij deze COP.” Dit schrijft demissionair minister Sophie Hermans van Klimaat en Groene Groei aan de Tweede Kamer over de inzet van het kabinet tijdens COP30, de 30e Klimaattop van de VN die van 10 tot en met 21 november wordt gehouden. Lees verder

4. Jaarlijks honderden miljarden tekort voor aanpassing aan veranderend klimaat

Over tien jaar zal er jaarlijks ruim 310 miljard dollar nodig zijn om ontwikkelingslanden minder kwetsbaar te maken voor klimaatverandering. Daarvoor waarschuwt het VN-Milieuprogramma UNEP in een nieuw rapport. De wereld brengt nu nog maar een fractie op van dat immense bedrag: twee jaar geleden was er wereldwijd ‘slechts’ 26 miljard aan publieke financiering voor beschikbaar. Er is dus ruim twaalf keer zoveel nodig.

De VN spreekt van een “gapend gat” tussen het bedrag dat nodig is en het bedrag dat op dit moment daadwerkelijk wordt opgebracht. In de armste landen worden daardoor levens en complete economieën bedreigd, waarschuwt het gezaghebbende instituut. Lees verder

5. Nieuwe handreiking helpt vitale infrastructuur beter bestand te maken tegen extreem weer

De nieuwe Handreiking Klimaatbestendige Vitale Infrastructuur helpt aanbieders van vitale infrastructuur om beter inzicht te krijgen in kwetsbare onderdelen. Denk hierbij aan energievoorziening, drinkwater, telecom en transport: systemen die onze samenleving draaiende houden. Extreme buien, hitte of droogte kunnen deze systemen verstoren. Door deze handreiking kunnen beheerders en aanbieders van vitale infrastructuur beter goed onderbouwde maatregelen nemen. Lees verder

6. Nieuwsbrieven en bijeenkomsten

• Nieuwsbrief Land+Water
• Nieuwsbrief BRO
• Nieuwsbrief Toekomstbestendige Nazorg

Bijeenkomsten

• Najaarscongres Vereniging van Grondbedrijven | Informatiepunt Leefomgeving
  Het thema van het najaarscongres is dit jaar ‘van strategie naar lokale impact’.

In de ochtend hoort u interessante sprekers over de Nota Ruimte en de impact daarvan op gemeenten. Daarna wordt met een bijdrage over de transformatie van binnensteden concreet welke stappen u als gemeente zelf al kunt zetten. Vervolgens komen de inzichten en mogelijke oplossingen uit onderzoek naar de schaarste van planeconomen aan de orde.

• Schakel Special Leeuwarden | Informatiepunt Leefomgeving
  In 34 kennissessies en workshops gaat u in gesprek met experts van onder meer IPLO en VNG over wet- en regelgeving, praktijkvragen en actuele onderwerpen zoals woningbouw, energietransitie, stookinstallaties en de omgevingsvisie. U kunt vakgenoten ontmoeten, ervaringen uitwisselen en zich verdiepen in kennis over de fysieke leefomgeving.

7. Nieuws over de Omgevingswet

• Vernieuwd leertraject DSO professional Omgevingswet in januari van start | Informatiepunt Leefomgeving
  In januari 2026 start een vernieuwd en verkort leertraject DSO professional Omgevingswet. Dit leertraject leidt medewerkers bij overheden op tot DSO professional. Het leertraject is een samenwerkingsverband tussen het Interprovinciaal Overleg (IPO), Unie van Waterschappen en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). U kunt zich inschrijven tot 15 november 2025.
• Nieuw op IPLO | Informatiepunt Leefomgeving
  Hier vindt u een overzicht van informatie die nieuw is verschenen of inhoudelijk is aangepast op de website. Het overzicht wordt dagelijks bijgewerkt. Met afgelopen week onder andere de nieuwe pagina Samenvoegen van groenafval en hergebruik van de grondfractie
• IPLO Uitgelicht september 2025 | Informatiepunt Leefomgeving
  In deze editie onder andere aandacht voor afvalwater van ontijzeringsinstallaties, bodemverontreiniging in relatie tot zorgplicht, ruimtelijke en technische dakkapelregels, de (relatief geringe) veiligheidsrisico’s van bovengrondse dieselopslag en de keuring van hybride stookinstallaties.

8. Nieuws over Biodiversiteit en duurzaam bodemgebruik

• Alternatief plan: natuurherstel net zo belangrijk als stikstofreductie
  Om Nederland van het stikstofslot te bevrijden en de vergunningverlening weer op gang te brengen, is langjarig natuurherstel noodzakelijk. Dat stellen de provincies, gemeenten, waterschappen en natuurbeheerders in de Bouwsteen Natuur, een handreiking aan het Rijk met vier concrete voorstellen.
• Commissie MER kritisch op milieuonderzoek Defensieplannen
  Het Nationaal Programma Ruimte voor Defensie mag dan van groot belang voor Nederland zijn om aan de NAVO-verplichtingen te voldoen. Toch behandelt de Commissie MER de bijbehorende milieueffectrapportage (MER) als van ieder ander nationaal programma. Dat schrijft de commissie in een kritisch advies. Het ministerie van Defensie heeft de rapportage zelf laten opstellen.

9. Nieuws over Circulaire economie

• Teflon en PFAS afbreken kan, het begin is er
  Wetenschappers hebben een manier gevonden om de handige anti-aanbaklaag in je braadpan nu toch te kunnen recycleren, zodat de chemicaliën niet meer in het milieu terechtkomen. Polytetrafluorethyleen (PTFE), ook wel bekend onder de merknaam Teflon, is een vorm van PFAS – chemische stoffen die nauwelijks afbreken in het milieu of het menselijk lichaam, en die gezondheidsproblemen kunnen veroorzaken.

10. Nieuws over de energietransitie

• Gemeenten zwakken gasvrije ambities af
  Gemeenten temperen hun plannen om volledig aardgasvrij te worden. In 2024 gaf 64 procent in de uitvoeringsplannen nog aan op termijn geheel van het gas af te willen. Nu streeft nog maar ruim 40 procent naar aardgasvrij in het uitvoeringsplan. Vaker wordt nu ingezet op vermindering van aardgas of er wordt nog geen duidelijke keuze in gemaakt. Dat blijkt uit een onderzoek door het Nationaal Programma Lokale Warmtetransitie (NPLW), waaraan 110 gemeenten meededen.

11. Nieuws over klimaatverandering, -adaptatie en Bodemdaling

• Wageningse wetenschapster ontwikkelt nieuw model om overstromingen te voorspellen in een veranderend klimaat
  Svenja Fischer, hydrologe aan de Universiteit van Wageningen, ontving een Vidi-beurs voor een project dat overstromingen, en hun gevolgen, enkele dagen vooruit kan voorspellen. De verschillende oorzaken van overstromingen, het type neerslag waar dat toe leidt en de bodemsituatie worden meegenomen in de methodiek.
• Onderzoek naar zeespiegelerfenis: snelle vermindering uitstoot kan extra stijging van 0,6 meter voorkomen
  Door klimaatverandering stijgt de zeespiegel. De uitstoot van broeikasgassen tot nu toe maakt dat dit proces nog enkele generaties door zal gaan. Maar hoever de zeespiegel doorstijgt, hangt ook af van de uitstoot in de komende decennia. Nieuw onderzoek laat zien dat snelle vermindering van uitstoot ongeveer 0,6 meter extra stijging kan voorkomen.
• KNMI – Meer regen, maar niet altijd meer overstromingen
  Door de opwarming van de aarde neemt de hoeveelheid waterdamp in de atmosfeer toe. Daardoor wordt neerslag meer intens. Extreme neerslag is duidelijk aan het toenemen. Dit betekent echter niet dat het aantal overstromingen automatisch toeneemt. Hoe zit dat?

12. Nieuws over (grond)water

• KRW: Omgevingsdiensten moeten zich nog inwerken
  Wil Nederland voldoen aan de normen van de Kaderrichtlijn Water, dan moeten omgevingsdiensten controleren wat bedrijven lozen op het riool. De achterstand in vergunningverlening, toezicht en handhaving is groot. De diensten zijn nog steeds bezig met ‘kennis en inzicht vergaren’ in plaats van handhaven.
• Handreiking helpt waterschappen met hun nieuwe waterbeheerprogramma
  Regeren is vooruitzien en daarom denken de meeste waterschappen nu al na over hun nieuwe waterbeheerprogramma voor de periode 2028-2033. Om hen daarbij te ondersteunen, heeft de Unie van Waterschappen een online handreiking ontwikkeld. Die bevat aanbevelingen, suggesties en praktische handvatten.
• Europees Parlement zet volgende stap in herziening Kaderrichtlijn Water – Unie van Waterschappen
  Onlangs bereikten onderhandelaars van het Europees Parlement en de Raad een politiek akkoord over de herziening van de dochterrichtlijnen van Kaderrichtlijn Water (KRW). Een dergelijk akkoord moet worden bekrachtigd voordat het in werking treedt.

13. Nieuws uit de regio

Vanuit of over de regio nog de volgende berichten:

Provincie Groningen

• Wetenschappers praten in Groningen over de Waddenzee – Nieuws uit Noord-Groningen
  Drie dagen lang, van dinsdag tot en met donderdag, stond Groningen in het teken van de Waddenzee. Meer dan 200 wetenschappers uit Denemarken, Duitsland en Nederland kwamen daar samen voor het 16e International Scientific Wadden Sea Symposium (ISWSS).
• Nachtwachters moeten lichtvervuiling tegengaan – Nieuws uit Noord-Groningen
  De Natuur en Milieufederatie Groningen heeft een nieuw vrijwilligersnetwerk gelanceerd: Nachtwachters. Het gaat om betrokken inwoners die in hun eigen buurt, straat of dorp aan de slag gaan om lichtvervuiling aan te pakken en zo de nacht weer donker te maken.

Provincie Fryslan

• Provincie en Wetterskip zetten stap naar klimaatbestendig Koningsdiep
  Provincie Fryslân en Wetterskip Fryslân hebben ingestemd met plannen voor de inrichting van het beekdal Koningsdiep (Alddjip). Het gaat om de boven- en middenloop, waar 350 hectare nieuwe natuur wordt ontwikkeld, de waterkwaliteit wordt verbeterd en de beek meer ruimte krijgt. Met het inrichtingsprogramma en een uitvoeringsplan ligt er een routekaart om natuur- en waterdoelen in samenhang te realiseren. Bij groen licht van het algemeen bestuur van het waterschap, gaan de plannen ter inzage.
• Werkplaats Netwerk Platteland komt naar Natuurmuseum Fryslân op 21 november | Opsterland | AD.nl
  Werkplaats Netwerk Platteland houdt op vrijdag 21 november een bijeenkomst in het Natuurmuseum Fryslân. Boeren en buitenlui kunnen meedenken over het landschap van de toekomst.
• Grote verbouwing Fries stroomnet: Tennet en Liander investeren miljoenen in nieuwe stations – Leeuwarder Courant
• Heerenveen vernieuwt centrum en vindt tegelijkertijd een stukje eigen geschiedenis – Omrop Fryslân

Provincie Drenthe

• ‘Een groot gebied wat eigen bezit overstijgt, dat is het grote succes van De Onlanden’ – RTV Drenthe
  Natuurgebied De Onlanden begon als verschillende kleine stukjes natuur. Twintig jaar later is het een gebied met veel leven, van otters tot zeldzame planten en vogels. Aan de basis van het gebied staat de stichting Natuurbelang De Onlanden.
• 15 miljoen euro voor Drentse aanpak vervuilende textielsector – RTV Drenthe
  Een groep Drentse bedrijven en de Rijksuniversiteit Groningen krijgen een subsidie van 15 miljoen euro om te werken aan een schonere textielsector. Want dit is een van de meest vervuilende sectoren ter wereld.
• Drenthe: het is niet bouwen, bouwen, bouwen, maar wachten, wachten, wachten – Hoogeveensche Courant

Provincie Overijssel

• Nieuw stikstofplan Overijssel: extra maatregelen in de buurt van beschermde natuur | Binnenland | De Stentor.nl
  Boeren in de buurt van Overijsselse natuurgebieden krijgen te maken met extra maatregelen om de uitstoot van stikstof te beperken. Zo wil de provincie ruimte maken om de vastgelopen vergunningverlening op gang te brengen.
• Miljarden voor versterking stroomnet in Overijssel – Oost
  Enexis trekt de komende jaren miljarden uit om het stroomnet in Overijssel te versterken. De netbeheerder bouwt nieuwe hoogspanningsstations, legt duizenden kilometers kabel aan en bereidt bestaande netwerken uit. Zo moet er ruimte komen voor woningbouw, bedrijven en duurzame energie.
• Subsidies moeten woningbouw in Overijssel versnellen – De Stadskoerier | Al het nieuws uit Genemuiden, Hasselt en Zwartsluis

Provincie Flevoland

• Zuiderzeeland: PFAS-concentraties in oppervlaktewater Flevoland beneden advieswaarden RIVM
  In Flevoland blijven de PFAS-concentraties in nagenoeg alle oppervlaktewateren onder de advieswaarden van het RIVM. Alleen in de Meerkoetentocht bij Lelystad zijn de concentraties te hoog. Dit blijkt uit een grootschalig onderzoek van Waterschap Zuiderzeeland.
• Omroep Flevoland – Nieuws – Urk krijgt geen extra drinkwater uit Overijssel, Ketelmeerwater is nu enige hoop
  De gemeente Urk heeft een flinke tegenvaller op het gebied van de drinkwatervoorziening. Het dorp loopt met zijn grootschalige visindustrie nu al tegen watertekorten aan. Een tijdelijke oplossing voor extra drinkwater uit Overijssel had de dorst iets kunnen lessen, maar blijkt nu toch niet mogelijk te zijn.
• Omroep Flevoland – Gemist – Almere krijgt eerste Flevolandse Herenboerderij

Provincie Gelderland

• Nieuwe waterkaarten geven inzicht: wat gebeurt er in Gelderland bij extreme regenval?
  Wat gebeurt er per gebied als er in 2 dagen extreem veel regen valt in een groot gebied? Net zoals in Limburg, België en Duitsland in 2021. Die vraag staat centraal in een door alle Nederlandse waterschappen uitgevoerd onderzoek in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.
• Veel plekken in provincie Gelderland op de schop voor uitbreiding van het stroomnet | Arnhem | De Gelderlander.nl

Provincie Utrecht

• Gevolgen extreme regenval in beeld voor provincie Utrecht | provincie Utrecht
  Dat grote overstromingen niet alleen veroorzaakt kunnen worden door dijkdoorbraken, bleek in juli 2021. De provincie Limburg werd toen getroffen door hevige regenval, met enorme schade tot gevolg. Wat zou er gebeuren als op andere plekken in Nederland zo extreem veel regen valt? In opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat is dit voor dertien Nederlandse regio’s onderzocht.
• 8 miljoen euro goedkoper, maar toch kiest Utrecht voor concurrent voor ondergrondse containers – RTV Utrecht
• Kookadvies voor regio Utrecht: enterokokkenbacterie gevonden in drinkwater | Binnenland | NU.nl
  Er is een bacterie aangetroffen in drinkwater dat wordt geleverd aan huishoudens in en rond Utrecht. Waterbedrijf Vitens meldt dat in die regio een kookadvies van kracht is. Albert Heijn ziet klanten massaal flessenwater inslaan en roept op om “de rust te behouden”.

Provincie Noord-Holland

• Waternet gaat verder als Stichting Amsterdam Water
  Om te markeren dat het takenpakket van Stichting Waternet gaat veranderen wordt de naam van de organisatie gewijzigd in Stichting Amsterdam Water. De naam Waternet zal tijdelijk nog ‘pragmatisch worden gebruikt’ en – naarmate de ontvlechting van de organisatie vordert – worden uitgefaseerd. Dat liet Melanie van der Horst, wethouder water van de Gemeente Amsterdam, gisteren per brief aan de gemeenteraad weten.
• Meerderheid van Noord-Hollanders kiest voor waterkwaliteit, ook als dat meer geld kost – NH Nieuws
  Noord-Hollanders vinden het beschermen van de waterkwaliteit in de toekomst zeer belangrijk. Dat mag ten koste gaan van winsten van bedrijven. Dat dat wellicht leidt tot hogere prijzen van producten, nemen de respondenten op de koop toe. Ook vinden ze dat we geen woningen moeten bouwen op plaatsen die kwetsbaar zijn voor wateroverlast. Dat blijkt uit een enquête die NH hield onder het NH Panel.
• Provincie laat Noord-Hollanders meebeslissen over toekomst regio | Al het nieuws uit Weesp
  De provincie Noord-Holland nodigt inwoners uit voor een gesprek over de toekomst van de regio. Op dinsdag 11 november kunnen Noord-Hollanders in Hilversum meebeslissen hoe de schaarse ruimte in Noord-Holland het beste gebruikt kan worden.

Provincie Zuid-Holland

• November Maand van Rotterdamse Ondergrond: dit gebeurt er onder jouw voeten – OPEN Rotterdam
  Vraag jij je wel eens af wat er onder je voeten gebeurt wanneer je door de stad loopt? Dat blijkt genoeg! November is de Rotterdamse Maand van de Ondergrond en tijdens deze maand komt achter de geheimen van de wereld in de Rotterdamse bodem. Van stadswandelingen met archeologen tot een excursie naar de Basculekelder van de Maastunnel.
• Van wie is dit stukje grond? Bouw van honderden woningen ligt stil want Rotterdam zoekt de eigenaren | Rotterdam | AD.nl

Provincie Zeeland

• Middelburg vervangt wandelpaden wegens schadelijke staalslakken
  Wandelpaden en parkeerplaatsen in Middelburg worden vervangen omdat er staalslakken zijn gebruikt als verharding. In totaal gaat het om zo’n 1300 vierkante meter waar het materiaal volgens de GGD schadelijk kan zijn voor de gezondheid.
• Zeeuwse bedrijven nog langer op wachtlijst voor stroom – Omroep Zeeland
  Ondanks flinke investeringen in het Zeeuwse hoogspanningsnet, zullen bedrijven nog meer geduld moeten hebben voor ze een nieuwe aansluiting krijgen. Dat blijkt uit de nieuwe investeringsplannen van de netbeheerders TenneT en Stedin. Zo lopen nieuwe stations in het Sloegebied en aansluitingen voor Schouwen-Duiveland en Tholen vertraging op, waardoor in meer gebieden een stroomstop geldt.
• Provincie Zeeland presenteert ontwerp voor aanpak Deltaweg (N256) | Provincie Zeeland

Provincie Noord-Brabant

• Brabant past stikstofbeleid boeren aan
  De provincie Noord-Brabant past het stikstofbeleid aan, waardoor veehouders geen vergunning meer nodig hebben om hun oudere stallen te moderniseren. Boeren moeten nu een plan maken waarin ze aangeven hoe ze de uitstoot op hun bedrijf verminderen om het in 2035 gestelde stikstofdoel te halen, melden Gedeputeerde Staten (GS).
• Brabant verder met natuurherstel rond Natura 2000 – Brabant
  Naast het intensiveren van natuurherstel binnen de beschermde Natura2000-gebieden, gaat het Brabantse provinciebestuur ook aan de slag met de gebieden direct daaromheen. Om tot het nodige natuurherstel te komen en Brabant weer open te krijgen voor vergunningverlening, is dit een logische en noodzakelijke vervolgstap, zo laat het provinciebestuur weten. Dit overgangsgebiedenbeleid zal een plek krijgen in de Natura 2000-beheerplannen.

Provincie Limburg

• Waterschap zet dijkversterkingsproject Lob van Gennep voorlopig op pauze
  Het dagelijks bestuur van Waterschap Limburg heeft de procedure voor het hoogwaterproject Lob van Gennep in Noord-Limburg vooralsnog stopgezet. De belangrijkste reden is een tekort van 18 miljoen euro. Rijkswaterstaat gaat nu ook niet verder met de natuurplannen voor de Milsbeekse uiterwaard.
• Waterschap Limburg: verantwoordelijkheid oeverveiligheid Maas ligt bij het Rijk
  De verantwoordelijkheid voor de bodem- en oeververdediging van de Maas ligt bij het Rijk en niet bij Waterschap Limburg. Dat benadrukt het waterschap in de beantwoording van vragen van de Algemene Waterschapspartij (AWP) over de hoogwaterveiligheid bij de dorpen aan de Maas in de gemeente Stein. Volgens de fractie is daar sprake van een ‘flessenhals’ met verhoogde veiligheidsrisico’s door de aanwezigheid van meerdere pijpleidingen en bebouwing dicht op de rivier.
• Planuitwerking aanleg natuurgeulen Milsbeekse uiterwaard stopt
  Onder het hoogwaterproject Lob van Gennep valt ook het plan om de Maasnatuur in de Milsbeekse uiterwaard te verbeteren. Dit onderdeel gaat niet meer door omdat de dijkverlegging vertraging heeft opgelopen.

Caribisch Nederland

–