Week-nieuwsbrief RWS Bodem en Ondergrond (41 2025)

1. Europese Raad neemt nieuwe bodemregels aan

De Europese Raad heeft op 29 september de richtlijn bodemmonitoring aangenomen. Daarmee wordt het eerste EU-brede kader voor de beoordeling en monitoring van bodems vastgesteld. Het doel is om tegen 2050 in heel Europa gezonde bodems te bereiken.
De richtlijn is een belangrijke stap naar gezondere en veerkrachtigere Europese bodems, die van vitaal belang zijn voor de voedselzekerheid, schoon water en het milieu. Lees verder

2. Wijziging Omgevingsregeling NEN-normen bruidsschat

Per 1 oktober gaat een wijziging van de Omgevingsregeling in. Deze zorgt ervoor dat de verwijzingen in omgevingsplannen en waterschapsverordeningen naar nationale en internationale NEN-normen worden opgenomen in hoofdstuk 6 en bijlage II van de Omgevingsregeling. Daarmee worden deze meet- en rekenregels naar centraal niveau overgeheveld. Lees verder

3. Rijkswaterstaat schort gebruik staalslakken in Ooster- en Westerschelde op

Rijkswaterstaat zal tot eind juli volgend jaar geen staalslakken meer gebruiken in de Ooster- en Westerschelde. Dat heeft demissionair staatssecretaris van Infrastructuur Thierry Aartsen (VVD) besloten in overleg met 13 Zeeuwse gemeenten die om zo’n verbod hadden gevraagd. De gemeenten maken zich zorgen over de effecten van de staalslakken op de volksgezondheid en de natuur. Lees verder

4. Waterschappen: geef water en bodem een stevige basis in de Nota Ruimte

Op vrijdag 26 september is de Ontwerp-Nota Ruimte in de ministerraad besproken en gepubliceerd. Ook zal de internetconsultatie van dit beleidsdocument binnenkort starten. De Unie van Waterschappen pleit voor een stevige verankering van het water- en bodemsysteem als leidraad voor de toekomstige inrichting van Nederland. Dat is noodzakelijk om ons land ook op de lange termijn leefbaar, veilig en veerkrachtig te houden. Lees verder

5. Landelijke primeur: Beverwijk verbiedt als eerste gemeente staalslakken

Beverwijk verbiedt per direct het gebruik van staalslakken en producten waar staal in verwerkt is. Daarmee zorgt de gemeente voor een landelijke primeur. “Bij twijfel niet oversteken, dus wij gaan het gewoon niet meer doen”, licht wethouder Suzanne Klaassen het besluit toe bij NH Radio.  Lees verder

6. Nieuwsbrieven en bijeenkomsten

Bijeenkomsten

  • Save the date October 28th: Being serious about no net land take: Land take mitigation – challenges and solutions
    Land take, i.e. the conversion of undeveloped land to artificial surfaces, may cause considerable ecological, economic and social problems. Achieving No Net Land Take (NNLT) by 2050 is a policy target of the European Commission since 2011 (EU Roadmap to a Resource Efficient Europe) and has recently been acknowledged in the EU European Soil Strategy 2030. However, land take including soil sealing rates have remained high predominantly at the expense of agricultural land.

7. Nieuws over de Omgevingswet

8. Nieuws over Biodiversiteit en duurzaam bodemgebruik

  • Provincies overwegen grondbanken voor woningbouw
    Provincies onderzoeken nieuwe manieren om gemeenten te ondersteunen bij hun woningbouwopgave. Niet alleen door middel van een provinciale sturing op die nieuwbouwplannen, maar ook met concrete middelen. Dat blijkt uit het onderzoek dat Jeroen Mens en Dirk Weulen Kranenberg namens kennis- en netwerkorganisatie Platform31 verrichten voor de provincie Zeeland.
  • Rapportcijfer voor stikstofbeleid Van der Wal (en Schouten)
    De deze week gepubliceerde stikstofcijfers van het RIVM zijn te lezen als een rapportcijfer van de periode dat Christianne van der Wal de stikstofminister was. De huidige voorzitter van branchevereniging BOVAG zat van 2022 tot en met 2024 in het vierde kabinet-Rutte en had als opdracht de reductiedoelen te halen die haar voorganger Carola Schouten in 2020 wettelijk had vast laten leggen.
  • Rechtszaak tegen staat om ‘falende bescherming Noordzeegebieden’ van start
    Stichting Doggerland en ARK Rewilding Nederland stonden gisteren tegenover het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat in de rechtbank. De organisaties vinden dat de overheid haar eigen natuurwetgeving overtreedt door Natura 2000-gebieden in de Noordzee onvoldoende te beschermen tegen schadelijke industriële activiteiten. Het gaat om de Doggersbank, de Klaverbank en het Friese Front, drie ecologisch waardevolle gebieden die sinds 2016 als beschermd zijn aangewezen.

9. Nieuws over Circulaire economie

  • ‘Code Rood voor circulaire economie?’ – Duurzaam Ondernemen
    De circulaire economie wordt geconfronteerd met een tekort aan grondstoffen, belastingheffingen, faillissementen bij plasticrecyclers, regeldruk, conflicten en maatschappelijke onrust. De Vereniging Afvalbedrijven en NVRD organiseerden vandaag, woensdag 1 oktober, hun jaarlijkse evenement. Dit jaar was het thema ‘Code Rood’. De conferentie werd gehouden in de Amersfoortse Rijtuigenloods en is bezocht door 300 relaties.

10. Nieuws over de energietransitie

  • Commissie mer: maak lozingsruimte en overstromingsrisico’s duidelijk voor locatiekeuze kerncentrales
    Het milieueffectrapport (MER) over de locatiekeuze van twee nieuwe kerncentrales moet voor elk van de zeven kandidaat-locaties gedetailleerd onderbouwen wat de overstromingsgevoeligheid en lozingsruimte voor koelwater is. Ook moet worden onderzocht hoe maximale reductie van warmtelozingen kan worden bereikt, bijvoorbeeld door gebruik van (droge) koeltorens of hergebruik van warmte in de omgeving. Dat schrijft de Commissie mer, die op verzoek van het ministerie van Klimaat en Groene Groei (KGG) advies heeft uitgebracht over de nader te onderzoeken milieueffecten.
  • Woningbouw in gevaar door nieuwe regels netcongestie
    Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Utrecht vrezen dat de bouw van nieuwe woningen stil komt te liggen door netcongestie. Nu krijgen woningbouw en kleinverbruikers in de steden voorrang om aangesloten te worden op het elektriciteitsnet, dat in de vier steden overvol is. Onduidelijk is of deze voorrangsregels vanaf 2026 ook nog gelden. Op 1 januari komt de Autoriteit Consument en Markt (ACM) met een nieuw prioriteringskader.
  • Geothermie: Staatstoezicht wil meer contact met gemeenten
    Geothermie in Nederland, waarbij warm water van kilometers diep uit de ondergrond gehaald wordt? Tot voor kort vond vooral de glastuinbouwsector dit interessant. Dat is sinds de energietransitie verleden tijd. De rijksoverheid laat momenteel de Nederlandse ondergrond volledig in kaart brengen, op zoek naar ondergrondse warmtebronnen. Het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) breidt zijn toezicht uit en nieuwe bedrijven betreden de aardwarmtemarkt.

11. Nieuws over klimaatverandering, -adaptatie en Bodemdaling

  • “Een goed wetenschappelijk verhaal moet ook gebruikt worden” – Kennisportaal Klimaatadaptatie
    Wilfried ten Brinke is onderzoeker, adviseur en schrijver. Sinds 2012 beheert hij het nieuwsplatform Climate Change Post, waarin hij klimaatonderzoek over Europa toegankelijk maakt voor een breed, internationaal publiek. En in 2025 publiceerde hij het boek ‘Van zuid naar noord’, over hoe klimaatverandering het leven van alle Europeanen raakt. Waar komt zijn drijfveer om over klimaatonderzoek te schrijven vandaan? En hoe communiceer je eigenlijk het beste over klimaatverandering? Je leest er alles over in dit interview.

12. Nieuws over (grond)water

  • Waterbeheerders maken zich op voor stormseizoen
    Op 1 oktober begint traditioneel het storm- en hoogwaterseizoen. Voor de Nederlandse waterbeheerders betekent dat verhoogde paraatheid. Stormvloedkeringen worden getest, protocollen zijn van kracht en dijkwachten staan klaar. Na een droge zomer met lage rivierafvoeren en relatief lage grondwaterstanden is de aandacht nu gericht op het omgaan met mogelijke extremen in de herfst en winter.
  • Routekaart brengt kennisopgaves industriële watertransitie in beeld
    Zakelijke klanten gebruiken een kwart van de jaarlijkse drinkwaterproductie in Nederland. Volgens het Nationaal Plan van Aanpak Drinkwaterbesparing moet dit zakelijke drinkwatergebruik voor 2035 dalen met 20 procent. TKI Watertechnologie maakte een routekaart voor bedrijven, kennisorganisaties en overheden.

13. Nieuws uit de regio

Vanuit of over de regio nog de volgende berichten:

Provincie Groningen

  • Provincie Groningen legt Ontwerp-Omgevingsvisie ter inzage – Nieuws uit Noord-Groningen
    De provincie heeft de Ontwerp-Omgevingsvisie Dit wordt Groningen opgesteld en legt het stuk tot en met 13 november ter inzage. Met dit document wordt vooruitgekeken naar 2050. De visie geeft richting aan de toekomstige inrichting van de leefomgeving en behandelt thema’s als wonen, werken, verkeer, water, natuur en erfgoed.
    Volgens de provincie staat de kwaliteit van het landschap centraal. Groningers voelen zich sterk verbonden met hun omgeving, en daarom kiest de provincie voor ruimtelijke maatregelen die ontwikkeling en versterking van de leefomgeving combineren. Zo worden hoogwaardige zones met groen en water ingericht, waarin natuur, landbouw en vrijetijdseconomie elkaar versterken. Ook komen er vijf regionale bedrijventerreinen voor grootschalige bedrijven.
  • Geen vervolging NAM voor levensgevaar door bevingsschade – Nieuws uit Noord-Groningen
    Het gerechtshof in Leeuwarden heeft donderdag bevestigd dat het bedrijf niet vervolgd zal worden. Daarmee is een langlopend juridisch traject, aangespannen door de Groninger Bodem Beweging (GBB) en twee getroffen inwoners, voorlopig ten einde.
  • Solar Magazine – Gemeente Groningen bereikt mijlpaal van 1 miljoen zonnepanelen
    De gemeente Groningen heeft een belangrijke mijlpaal in de energietransitie bereikt met de installatie van 1 miljoen zonnepanelen. Samen zijn deze goed voor een vermogen van 384 megawattpiek.

Provincie Fryslan

Provincie Drenthe

Provincie Overijssel

Provincie Flevoland

Provincie Gelderland

  • Wat is het belang van een gezonde bodem voor Natuur en Landbouw?
    Gedeputeerde Peter Drenth bracht op 3 september een werkbezoek aan Stichting in Goede Aarde bij Zorgboerderij Slangenburg in Doetinchem. De stichting wil met een nieuwe manier van compost maken en gebruiken, zorgen voor een gezonde bodem.
  • Natuurbeheerplan 2026 definitief vastgesteld
    Gedeputeerde Staten hebben op 23 september 2025 het Natuurbeheerplan voor 2026 definitief vastgesteld. Ook de bijbehorende kaarten en de reactienota stelden zij vast. In het Natuurbeheerplan staat waar subsidie voor beheer en ontwikkeling van (agrarische) natuur en landschap mogelijk is.
  • Teleurstelling in Gelderland dat wolf niet mag worden afgeschoten – Nieuwe Oogst
    De wolf die in gemeente Barneveld herhaaldelijk over wolfwerende rasters sprong en talloze schapen doodde, mag vooralsnog niet worden afgeschoten. De rechter heeft een streep gezet door het voornemen van provincie Gelderland. De provincie reageert teleurgesteld.

Provincie Utrecht

  • Renovatie Koninginnensluis in Nieuwegein van start
    Op 1 oktober 2025 starten Rijkswaterstaat en Heijmans met de renovatie van de Koninginnensluis in Nieuwegein. De verwachting is dat het werk in december 2027 is afgerond. Deze renovatie is onderdeel van de instandhoudingsopgave van Rijkswaterstaat om onze infrastructuur te versterken en verbeteren.
  • Provincie Utrecht onderzoekt datalek
    De provincie Utrecht bevestigt dat via de organisatie een datalek is ontstaan. Maandag bleek dat gegevens van tientallen ambtenaren op straat liggen. Een deel van de gegevens is door Binnenlands Bestuur ingezien. Het gaat om medewerkers van de provincie en gemeenten die zich bezighouden met het wolvendossier.

Provincie Noord-Holland

  • Kabinet trekt 2 miljard uit voor vergroening Tata
    De Nederlandse staat, de provincie Noord-Holland en Tata Steel hebben maandag een gezamenlijk een intentieverklaring ondertekend die de weg moet vrijmaken voor een schonere en groenere staalproductie in IJmuiden. In de zogenoemde Joint Letter of Intent (JLoI) staan inspanningsverplichtingen die uiteindelijk moeten leiden tot bindende afspraken.
  • Waternet vergroot wateronttrekking Amsterdamse Waterleidingduinen met 5 miljoen kuub
    Waterbedrijf Waternet vergroot de productie van drinkwater in de Amsterdamse Waterleidingduinen (AWD) door de wateronttrekking te verhogen van 70 naar 75 miljoen kuub per jaar. Het extra water komt uit de rivier de Lek en wordt in de duinen gezuiverd tot drinkwater, door middel van natuurlijke en aanvullende zuivering op de productielokatie Leiduin.
  • Gemeente unaniem over besluit om staalslakken in Amsterdamse Bos beter te monitoren | 1Amstelveen
    De gemeenteraad heeft het college van B&W gevraagd om meer updates te krijgen over de ontwikkeling van staalslakken in het Amsterdamse Bos. De gemeenteraad wil dat het college een stevig monitoringsplan opstelt waarin de raad sneller te horen krijgt wanneer er eventueel moet worden ingegrepen. Daarnaast moet er duidelijke communicatie komen naar inwoners en bezoekers omtrent mogelijke risico’s.

Provincie Zuid-Holland

Provincie Zeeland

  • Succes voor Zeeuwse staalslakkenlobby, tijdelijk geen staalslakken meer in Scheldes – Omroep Zeeland
    Er mogen tot eind juli volgend jaar in de Ooster- en Westerschelde geen staalslakken worden gebruikt door Rijkswaterstaat. Dat heeft demissionair staatssecretaris van Infrastructuur Thierry Aartsen besloten. De dertien Zeeuwse gemeenten stuurden hem onlangs een brief waarin ze al vroegen om zo’n verbod.
  • Inkoopstrategie Vernieuwingsopgave: versnellen Zeeuwse bruggen
    De vernieuwingsopgave vraagt om hogere productie: meer én sneller. Dat doen we door meer te werken met standaarden en door soortgelijke objecten te bundelen in portfolio’s. Om deze portfolio’s te kunnen aanbesteden heeft Rijkswaterstaat samen met de markt een Inkoopstrategie Vernieuwingsopgave ontwikkeld. Het eerste project waarin deze aanpak wordt toegepast is het onderhoud van zes bruggen in Zeeland, waarvan de aanbesteding eind september is gestart. Roger Mol (Chief Procurement Officer Rijkswaterstaat) en Jan Theelen (Contractmanager Rijkswaterstaat) lichten toe.

Provincie Noord-Brabant

Provincie Limburg

Met het plan is ruim 411 miljoen euro gemoeid, dat tussen 2025 en 2029 ingezet kan worden. In overleg met de Rijksoverheid zou daar nog eens 150 miljoen euro voor De Peel bij kunnen komen. Het plan wordt een ‘proces van de lange adem’, aldus de provincie.

Caribisch Nederland

Opinie: Bescherm het koraal in Caribisch Nederland voor het te laat is | de Volkskrant
De koraalriffen in Caribisch Nederland gaan hard achteruit. De recent verschenen publicatie van onderzoeker Chris Perry en anderen in het tijdschrift Nature en het rapport Staat van de Natuur, opgesteld in opdracht van het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN), bevestigen wat wij als koraalrifbiologen al langer zien: de afname van het koraal is op veel plekken dramatisch, maar nog niet onomkeerbaar. Zolang er gezonde stukken koraal rif zijn, is er hoop op herstel – mits nú wordt ingegrepen. Verbeter de waterkwaliteit en beperk kustontwikkeling, zodat de riffen beter bestand zijn tegen de gevolgen van klimaatverandering. Met structurele, lokaal verankerde maatregelen is behoud en herstel nog mogelijk.

Nationale ombudsman: schadelijke vuilstort op Bonaire moet dicht
De vuilstortplaats op Bonaire moet zo snel mogelijk worden gesloten, vindt de Nationale ombudsman Reinier van Zutphen. In een brief aan de Tweede Kamer noemt hij de situatie op het eiland onhoudbaar.