maandag 29 september 2025

Week-nieuwsbrief RWS Bodem en Ondergrond (40 2025)

1. Staatssecretaris informeert Tweede Kamer over staalslakken

Staatssecretaris Aartsen van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (I&W) informeerde op 22 september 2025 de Tweede Kamer over de toepassing van staalslakken. Dit deed hij naar aanleiding van toezeggingen aan de Kamer op 20 mei 2025 in reactie op berichtgeving van NOS/ Nieuwsuur. Lees verder

2. Voornemen dwangsom aan Tata Steel voor afwezigheid gevarenindeling LD-staalslakken

De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) legt Tata Steel een voornemen tot een last onder dwangsom op, omdat het bedrijf LD-staalslakken niet als ‘gevaarlijk’ heeft ingedeeld. Dit maakt de staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat vandaag bekend in een brief aan de Tweede Kamer. Uit advies van bureau REACH van het RIVM blijkt dat LD-staalslakken zorgen voor gezondheidsschade bij mensen, zoals oogletsel en irritatie aan de luchtwegen. In het voornemen eist de ILT dat Tata Steel een gevarenindeling aanbrengt. Lees verder

3. Antwoorden op Kamervragen staalslakken-gerelateerde onderwerpen  

Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat Aartsen gaf op 22 september 2025 antwoord op 43 Kamervragen over de gang van zaken rondom het toepassen van staalslakken. Hij ging ook in op de rol van het ministerie, Rijkswaterstaat en andere partijen. Lees verder

4. Al 30 jaar een goed werkend stortverbod voor verontreinigde grond

In september 2025 is een mijlpaal bereikt: Rijkswaterstaat heeft het 10.000e project met niet-reinigbare grond beoordeeld. Is dat een succesverhaal? Ja, zegt Gilbert Boerekamp afdelingshoofd Bodem en Ondergrond bij Rijkswaterstaat, die met zijn team namens het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat die beoordelingen doet. ‘Het stortbeleid om onnodig storten van verontreinigde grond te voorkomen functioneert goed.’ Lees verder

5. Europese Raad en Parlement bereiken voorlopig akkoord over wijziging Kaderrichtlijn Water

De kogel is door de kerk: de Raad van de Europese Unie en het Europees Parlement hebben dinsdag een voorlopig akkoord bereikt over wijziging van de Kaderrichtlijn Water (KRW), Grondwaterrichtlijn en Richtlijn milieukwaliteitsnormen. Het wetsvoorstel omvat uitbreiding van prioritaire stoffenlijsten en aanscherping van milieukwaliteitsnormen, maar ook uitstel van deadlines voor het behalen van een goede toestand van grond- en oppervlaktewaterlichamen. Lees verder

6. Nieuwsbrieven en bijeenkomsten

• Nieuwsbrief Tussen Bodem en Ondergrond
• Nieuwsbrief Land+water
• Nieuwsbrief Klimaatadaptatie september 2025

Bijeenkomsten

• Symposium PFAS Remediation – Expertise Netwerk Bodem en Ondergrond
  Na de succesvolle kick-off van het PFAS Living Lab, waarin we elkaar voor het eerst ontmoetten en samen een stevige basis hebben gelegd, nodigen we je graag uit voor een vervolg. De energie en betrokkenheid van die bijeenkomst smaakte duidelijk naar meer: daarom komen we dit jaar opnieuw samen om actuele ontwikkelingen te delen, inspiratie uit de praktijk op te doen en vooral weer met elkaar in gesprek te gaan.

Zie ook: Living lab: PFAS Remediation – Centre for Living Labs – Universiteit Utrecht

7. Nieuws over de Omgevingswet

• Rekenmodellen plankostenscan weer beschikbaar | Informatiepunt Leefomgeving
  De afgelopen maanden meldden verschillende gemeenten dat de plankostenscan niet goed werkte. Dit probleem is inmiddels opgelost. De oorzaak was dat voor de plankostenscan ActiveX-besturingselementen werden gebruikt. Hierbij is een beveiligingsprobleem geconstateerd. Dit is opgelost door de ActiveX-besturingselementen te vervangen door nieuwe software.
• Nieuw verbeterpunt bruidsschat gemeenten (augustus 2025) | Informatiepunt Leefomgeving
  Voor gemeenten is er een nieuw verbeterpunt voor de toepasbare regels van de bruidsschat. Het gaat om een verbeterpunt voor de maatregelen voor de activiteit ‘Geluid veroorzaakt door windturbines en windparken’. Ook zijn 2 verbeterpunten in het overzicht aangevuld.

8. Nieuws over Biodiversiteit en duurzaam bodemgebruik

• Waterschappen willen strengere regels voor biociden
  Mierenlokdoosjes, antimuggenspray, aangroeiwerende verf op boten en desinfectiemiddelen kunnen schadelijk zijn voor de waterkwaliteit. In een nieuw position paper pleit de Unie van Waterschappen daarom voor strengere regels rondom de werkzame stoffen in deze middelen.
• RIVM publiceert verdiepend onderzoek naar onzekerheden in stikstofdepositiemodel | RIVM
  Het RIVM deed twee onderzoeken naar hoe onzeker de berekeningen zijn van stikstofdepositie door één bron, bijvoorbeeld een stal, fabriek of autoweg. Deze onderzoeken bevestigen de eerdere schattingen van onzekerheden in het Nederlandse stikstofdepositiemodel OPS(Operationele Prioritaire Stoffen). Ook blijkt dat de  onzekerheden overeenkomen met vergelijkbare (internationale) rekenmodellen. De resultaten, en wat dit betekent voor het gebruik van OPS in beleid, zijn samengevat in een kennisnotitie. Het RIVM adviseert om expliciet rekening te houden met onzekerheden in de onderbouwing van besluiten, bijvoorbeeld bij toestemmingsverlening.  

9. Nieuws over Circulaire economie

• Gemeenten akkoord met afvalbranche over verpakkingen
  Na anderhalf jaar onderhandelen hebben de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, Verpact en de Nederlandse vereniging voor afval- en reinigingsdiensten (NVRD) een nieuwe samenwerkingsovereenkomst gesloten. De vorige werd in 2024 opgezegd omdat gemeenten ontevreden waren over de vergoedingen en de kwaliteit van het ingezamelde verpakkingsmateriaal.

10. Nieuws over de energietransitie

• Voor België is kernenergie kostenoptimaal, zegt Planbureau
  Als België puur kijkt naar de goedkoopste optie voor een CO2-vrij elektriciteitssysteem in 2050, dan moet het land niet alleen vol inzetten op wind op zee, maar ook op kernenergie. Dat schrijft het Belgische Federaal Planbureau in een berekening van de ‘kostenoptimale technologiemix’ voor onze zuiderburen.

11. Nieuws over klimaatverandering, -adaptatie en Bodemdaling

• Overstromingsrisico kleiner voor lagere inkomens maar schade vaker probleem
  In Nederland zijn het niet de huishoudens met de lage, maar juist die met de hogere inkomens die in de gebieden met de grootste overstromingskansen wonen. Dat blijkt uit een onderzoek van het Centraal Planbureau (CPB) naar het financiële risico van overstromingen. Toch kan een op de drie huiseigenaren de mogelijke schade niet zelf betalen.
• Nieuwe handreiking in de maak die gemeenten helpt bij hitteplannen – Kennisportaal Klimaatadaptatie
  Het Nationaal Hitteplan was deze zomer twee keer van kracht. Toch hebben de meeste gemeenten nog geen lokaal draaiboek om inwoners te beschermen tegen extreme hitte. In opdracht van het RIVM en het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport werken GGD’en en adviesbureau TAUW aan een geactualiseerde Handreiking Lokale Hitteplannen. Deze moet het voor gemeenten makkelijker maken om een plan op te stellen, te evalueren en te verbeteren.

12. Nieuws over (grond)water

• Geopolitiek conflict, klimaatverandering of recessie: ‘Waterschappen moeten zich op alle scenario’s voorbereiden’
  In opdracht van A&O Fonds Waterschappen heeft TNO onderzocht hoe het werk van de waterschappen de komende 10 jaar zal veranderen als gevolg van geopolitieke spanningen, klimaatverandering, digitalisering en schaarste op de arbeidsmarkt. Welke kant de geopolitieke en economische kwartjes op zullen vallen is onzeker; zeker is dat waterschappen zich moeten voorbereiden op een breed palet aan mogelijke toekomsten.
• Hydraloop, Great Bubble Barrier en Delta21 dingen mee naar KvK-titel ‘Meest innovatieve mkb-bedrijf van Nederland’
  Hydraloop, de producent van waterrecyclingsystemen, maar ook The Great Bubble Barrier, de maker van rivieropruimtechnologie, en Delta21, het initiatief voor energieopslag, waterveiligheid en natuurherstel in de Zuidwestelijke Delta, zijn genomineerd voor de verkiezing van het meest innovatieve mkb-bedrijf van Nederland in 2025. In totaal staan er 100 bedrijven op de nominatielijst van de Kamer van Koophandel (KvK).

13. Nieuws uit de regio

Vanuit of over de regio nog de volgende berichten:

Provincie Groningen

• Internetconsultatie extra adviseurs hersteloperatie Groningen | Nieuwsbericht | Rijksoverheid.nl
  De bijstand door deskundigen voor eigenaren in Groningen en Noord-Drenthe wordt uitgebreid. Eigenaren van een huis of ander gebouw met schade door de gaswinning konden al gratis hulp krijgen door een bouwkundige of financieel deskundige. Met de uitbreiding worden hier nu een bodemkundige, een hydroloog en een ecoloog aan toegevoegd.
• Rechtszaak tegen NAM om afvalwaterinjectie: OM wil 5,6 miljoen euro
  In Zwolle is gisteren de strafzaak tegen de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) van start gegaan. Het Openbaar Ministerie (OM) verwijt het bedrijf dat het jarenlang afvalwater in de bodem heeft geïnjecteerd zonder de vereiste vergunningen. Het gaat om de periode 2010 tot en met 2019.

Provincie Fryslan

• Súdwest-Fryslân werkt aan actueel woonbeleid: bouwen aan meer betaalbare en passende woningen – Groot Bolsward IJsselmeerkust
  Gemeente Súdwest-Fryslân wil dat iedereen in de toekomst prettig en betaalbaar kan wonen. Daarom werkt de gemeente aan een nieuw woonbeleid, met duidelijke keuzes voor de komende jaren. De focus ligt op betaalbare huizen, leefbare dorpen en steden, en woningen die passen bij de verschillende woonbehoeften van de inwoners. Dat heeft de gemeente vastgelegd in de nieuwe visie op wonen.
• Staat van de Fryske biodiversiteit online te bekijken – Nieuws uit het noorden en oosten van Fryslân
  Benieuwd hoe het met de Fryske biodiversiteit gaat? Via een nieuwe online omgeving kunnen inwoners, onderzoekers en organisaties zien hoe het gaat met de planten en dieren in Fryslân. De provincie Fryslân maakt bestaande gegevens en onderzoeken over biodiversiteit daarmee toegankelijk voor breed publiek.
• Waarom komen er straks onder water microfoons te hangen in de Waddenzee? – Omrop Fryslân
  Op twaalf plekken in de Waddenzee komen binnenkort onder water microfoons te hangen. Daar moeten ze het geluid van menselijke activiteiten in kaart brengen, maar ook dat van een heel geluidsgevoelig zeezoogdier, de bruinvis. Het klikkende geluid dat ze maken, is heel goed op te vangen.

Provincie Drenthe

• Topbodem › Topbodembijeenkomst in Drenthe: Bodem sterker maken tegen droogte en uitspoeling | Akkerwijzer.nl – Nieuws en kennis voor de akkerbouwers
  Hoe zorg je ervoor dat de bodem weerbaarder is tegen droogte en dat tegelijk de uitspoeling naar het oppervlaktewater zoveel mogelijk wordt voorkomen? Over die vraag gaat de bijeenkomst die plaatsvindt op dinsdag 23 september (vanaf 9.30 uur) op kringloopbedrijf Nieuw Altinge van Albert-Jan Knijp en Geertje Enting in Anderen (DR).
• Primeur Drentse woningcorporaties versnelt woningbouw en verduurzaming | Nieuwsbericht | Rijksoverheid.nl
  Drie Drentse woningcorporaties slaan de handen ineen om corporatie Woonconcept te ondersteunen bij het wegwerken van achterstanden in onderhoud en verduurzaming. Voor 15 miljoen euro in vijf jaar kunnen zo’n 2000 woningen worden verbeterd. Het is voor het eerst dat woningcorporaties elkaar op deze manier vrijwillig helpen. Minister Mona Keijzer van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (VRO) bekrachtigde woensdag in Meppel de afspraken met de bestuurders van Domesta, Actium, Woonservice en Woonconcept.

Provincie Overijssel

• Critici vechten zoutwinning aan bij rechter: ‘Vrezen voor verzakking van instabiele bodem’ | Haaksbergen | Tubantia.nl
  „Elke keer als ik er langsrij, dan schrik ik ervan. Dat een bedrijf het landschap zo enorm kan aanpassen en de boel op de kop gooit.” Dat zei de woordvoerder van Laat Haaksbergen Niet Zakken bij de rechter over de zoutwinning.
• Overijssel steunt Nationale Parken met ruim een miljoen – Provincie Overijssel
  Provinciale Staten van Overijssel hebben ingestemd met het beschikbaar stellen van 1.029.000 euro voor de verdere ontwikkeling van twee Nationale Parken: de Sallandse Heuvelrug en Weerribben-Wieden. Met deze bijdrage kunnen de parken de komende jaren blijven investeren in onder andere natuurbeleving, onderzoek, duurzame recreatie, streekproducten en educatie.
• Overijssel zet miljoenen opzij voor elektrificatie spoor Zutphen-Oldenzaal | Oldenzaal | Tubantia.nl
  Elektrificatie van het spoor tussen Zutphen en Oldenzaal is een stap dichterbij. Provinciale Staten van Overijssel hebben ingestemd met bijna 3,3 miljoen euro voor het uitwerken van een technisch plan.

Provincie Flevoland

• Omroep Flevoland – Nieuws – Flevoland start groot onderzoek naar PFAS-vervuiling in de bodem
  Op tientallen locaties in Flevoland moet bodemonderzoek worden gedaan naar PFAS. Dat zijn chemische stoffen die schadelijk kunnen zijn voor mens en milieu. De provincie wil met het grootschalige onderzoek te weten komen waar er PFAS in de bodem zit en in welke mate. Ook moet duidelijk worden of er vervuiling moet worden weggehaald en op welke plek dat het meest spoedeisend is.
• Zelfrijdende auto’s krijgen vaste testplek in Flevoland – De Drontenaar | Nieuws uit de regio Dronten
  De Provincie Flevoland investeert 6 miljoen euro in de verdere ontwikkeling van het Mobiliteit & Infrastructuur Test Centrum (MITC) in Marknesse. Met het bedrag willen partners het terrein uitbouwen tot een (inter)nationaal centrum voor slimme, veilige en schone mobiliteit. De investering gaat naar testfaciliteiten, kennisinfrastructuur, campusontwikkeling en onderwijs.
• Omroep Flevoland – Nieuws – Verzakt buurtje Urk is in 55 jaar tijd nauwelijks opgeknapt, maar daar komt verandering in

Provincie Gelderland

• Rummenie wil extra onderzoek wolf, en brandbrief Gelderland
  Demissionair staatssecretaris Jean Rummenie van Natuur noemt een onderzoek van de universiteit van Wageningen (WUR) over het leefgebied en de verspreiding van de wolven ‘niet bruikbaar’.
• Gelderse gemeenten blijven voor stevige financiële opgave staan
  Uit de jaarrekeningen over 2024 blijkt dat 47 van de 51 Gelderse gemeenten het jaar afsloten met een positief resultaat. Het gezamenlijke overschot bedroeg €261 miljoen en het eigen vermogen steeg met €255 miljoen. Toch zijn de verwachtingen voor 2028 en 2029 minder rooskleurig. De structurele korting op het gemeentefonds vanaf 2026 – het zogeheten ‘ravijnjaar’ – wordt slechts deels goedgemaakt, waardoor vanaf 2028 nieuwe tekorten dreigen.
• Provincie Gelderland: ‘Zone van 250 meter om de Veluwe werkt niet’ – Barneveldse Krant | Nieuws uit de regio Barneveld

Provincie Utrecht

• Energietransitie moet voor iedereen toegankelijk zijn | provincie Utrecht
  De energietransitie is misschien wel de grootste verandering van onze tijd. Het gaat niet alleen over energie en klimaat, maar ook over de manier waarop wij wonen, werken en ons verplaatsen. Het raakt de toekomst van onze kinderen en kleinkinderen, en de leefbaarheid van onze provincie. We willen dat Utrecht ook in 2040 en in 2050 en nog langer, een plek is waar mensen gezond en prettig kunnen leven. Hoe we hier als provincie Utrecht de komende vier jaar aan willen bijdragen, staat beschreven in het nieuwe Ontwerp beleidsprogramma Energietransitie 2026-2030 provincie Utrecht. Het programma ligt vanaf 24 september ter inzage. 
• Provincie Utrecht verwacht 6,5 miljoen aan faunaschade – Al het nieuws uit Zeist en omstreken
  De provincies verwachten volgend jaar 118 miljoen euro kwijt te zijn aan tegemoetkomingen voor faunaschade. Als beschermde diersoorten schade veroorzaken aan gewas of vee, kunnen agrariërs hiervoor een schadevergoeding krijgen.
• Ecoduct Maarsbergen: duurzaam gebouwd en ingericht voor alle diersoorten | provincie Utrecht
  Op de Utrechtse Heuvelrug, bij Maarsbergen, heeft provincie Utrecht een nieuw ecoduct geopend. De oversteek ligt ten zuiden van de A12, over de N226 en is ruim vijftig meter breed. Voor de aanleg is de weg onder het ecoduct verlaagd. Een mooie mijlpaal, want dankzij het ecoduct worden natuurgebieden met elkaar verbonden en raken dieren en planten niet geïsoleerd.  
• Wolvin doodgereden bij Leusden, dna-onderzoek moet uitwijzen welke | De Telegraaf

Provincie Noord-Holland

• Ecoloog beschermt dieren op natuurhotspot Marken
  Bij een grootschalig project als de dijkversterking op Marken kan de natuur flink wat hinder ondervinden. Gelukkig zijn er ecologen bij betrokken. Op Marken zorgt Stefan van Lieshout (Adviesbureau E.C.O. Logisch b.v.) namens Combinatie Hof op Marken dat de dieren veilig blijven tijdens de dijkversterking.
• Noord-Holland start taxatie faunaschade aan grasland in oktober
  De provincie start met het taxeren van faunaschade aan het zogeheten oktobergras. Vanaf 1 oktober 2025 tot en met 31 oktober 2025 kunnen boeren hiervoor kosteloos een aanvraag indienen bij BIJ12.

Provincie Zuid-Holland

• Biografie van Zuid-Holland: erfgoed in de ruimte om ons heen – Provincie Zuid-Holland
  Erfgoed is overal om ons heen. Het zit in het DNA van ons landschap. Hoe? Dat vertellen we in de recent verschenen Biografie van Zuid-Holland. De biografie vertelt in vogelvlucht het verhaal achter het ontstaan van het landschap in Zuid-Holland: waarom ziet Zuid-Holland eruit zoals het er nu uit ziet? Maar ook: welke kansen kunnen we benutten om onze leefomgeving nu en voor toekomstige generaties nog mooier te maken?
• Monitor Energietransitie Zuid-Holland 2024 is nu beschikbaar | DCMR
  Benieuwd hoe de provincie Zuid-Holland ervoor staat in de overgang van fossiele naar duurzame energie? De Monitor Energietransitie Zuid-Holland 2024 geeft een helder beeld van de voortgang, trends en uitdagingen. Ontdek hoe het energiegebruik, de uitstoot van broeikasgassen en de productie van hernieuwbare energie zich ontwikkelen in onze provincie. Bekijk de Monitor nu zelf en zie waar we staan!
• Dunea investeert 500 miljoen in Vliet-water als nieuwe drinkwaterbron Zuid-Holland | Infrasite
  Het Zuid-Hollandse drinkwaterbedrijf Dunea heeft na jaren zoeken een nieuwe bron voor de productie van drinkwater gevonden. Dunea gaat hiervoor water halen uit de Vliet, een kanaal tussen Leiden en Leidschendam-Voorburg. Het waterbedrijf schat dat de aanleg van de benodigde infrastructuur zo’n 500 miljoen euro kost.

Provincie Zeeland

• Gekweekte sepia’s moeten Oosterschelde weer voorzien van de inktvis
  De Oosterschelde is tientallen sepia’s rijker. De inktvissoort werd de afgelopen jaren gekweekt bij het Zeeuwse Deltapark Neeltje Jans, om de populatie in het wild een handje te helpen.
• Zeeland is een wegrestaurant voor een miljoen vogels: ‘Maar er is iets aan de hand’ – Omroep Zeeland
  Op het eerste gezicht lijkt er niets bijzonders gaande. Het krioelt op de droogvallende platen en slikken van de Westerschelde van de vogels. Op de dijk bij Ossenisse kijkt Sonja Weeda van Vogelbescherming Nederland door haar verrekijker: “Dit is toch fantastisch!” En meteen daarna: “Hier zie je waarom we deze gebieden zo moeten koesteren.” Met hun lange snavels halen de scholeksters, de wulpen en de lepelaars, schelpjes en wormen uit het slik of zuigen garnaaltjes op.

Provincie Noord-Brabant

• Organisaties slaan alarm: waterkwaliteit rivier de Dommel ondermaats
  Een brede coalitie van Nederlandse en Vlaamse organisaties – waaronder Natuurmonumenten en LTO – trekt aan de bel over de steeds verder verslechterende waterkwaliteit van de Dommel. Het beekdal, dat van oudsher een belangrijke ecologische en landschappelijke rol vervult, kampt volgens de organisaties met ernstige verontreiniging. De gevolgen zijn volgens hen groot: van schade aan natuur en landbouw tot risico’s voor voedselveiligheid, recreatie en diergezondheid.
• Meer groen in Brabant: initiatief wil biodiversiteit terugbrengen
  De gemeente Gilze en Rijen doet samen met andere gemeenten en Waterschap Delta mee aan ‘Brabant Behaagt’ in het Van Gogh Nationaal Park. Het project stimuleert Brabanders, vooral boeren, om 1000 kilometer aan landschapselementen aan te leggen, zoals heggen en kikkerpoelen.

Provincie Limburg

• Proces vergunningverlening PFAS-lozing Weert gaat door, provincie wil wel onderzoek
  Het Limburgse provinciebestuur lijkt vastbesloten door te zetten met de vergunningsverlening voor de PFAS-lozing door het bedrijf CFS in Weert. Dat bleek vrijdag tijdens een vergadering van de Provinciale Staten. Een motie om dit proces stil te leggen, werd ingetrokken. Wel komt er nieuw onderzoek naar PFAS-lozingen in de provincie.
• Maasnatuur profiteert van nieuwe slingerende beekmonding Ur
  In opdracht van Rijkswaterstaat is de laatste 300 m van de Ur in de gemeente Stein opnieuw ingericht. De beek stroomt nu in een lichte slinger uit in de Maas, iets zuidelijker dan voorheen. Obstakels zoals beton, puin en drempels zijn verwijderd.
• Limburg wil strenger beverbeleid
  De provincie Limburg en de rest van Nederland zouden van Europa een uitzonderingspositie moeten krijgen om makkelijker tegen de strikt beschermde bever op te treden. Provinciale Staten nam vrijdag een motie aan die Limburg oproept daar samen met andere provincies in Den Haag voor te pleiten. Nu zijn maatregelen zoals afschot en vangen alleen onder strenge voorwaarden mogelijk.

Caribisch Nederland

Bouwers vinden ‘begraven schat’ en moeten waterproject stopzetten – Altijd het laatste nieuws
Een waterreservoir van 2500 kubieke meter bij Hell Hole moet wachten na de ontdekking van een historisch pakhuis onder de bouwlocatie. Het team van Statia Roads and Construction stuitte afgelopen weekend op de archeologische vondst tijdens werkzaamheden voor het Blue Circle-project.