dinsdag 17 september 2024

Week-nieuwsbrief RWS Bodem en Ondergrond (38 2024)

Verkenning van manieren om rekening te houden met uitloging van PFAS uit grond en bagger

Uit grond en bagger kunnen stoffen vrijkomen die via de bodem in het grond- of oppervlaktewater terechtkomen. Dit heet uitloging. Het RIVM heeft met modelberekeningen voorspeld hoe PFAS(Per- en polyfluoralkylstoffen) uitlogen uit grond en bagger. Dit is gedaan voor twee typen PFAS die bijna overal in de Nederlandse bodem zitten: PFOS(perfluoroctaansulfonaten) en PFOA(perfluoroctaanzuur). Voor deze 2 stoffen is een begin gemaakt om de concentraties (risicogrenzen) te berekenen die in grond of bagger mogen voorkomen, zonder de normen in grond- of oppervlaktewater te overschrijden.

Lees verder

Rijkswaterstaat brengt zeegras in Waddenzee verder in kaart

In opdracht van Rijkswaterstaat brengt Waardenburg Ecology in 2024, 2025 en 2027 de groei van zeegrasvelden in de Waddenzee in kaart. De werkzaamheden vinden plaats tussen 15 juli en 30 september tijdens laag water en bij veilige weersomstandigheden.

De kartering is een aanvulling op het 3-jaarlijks onderzoek Monitoring Waterkundige Toestand des Lands (MWTL). De aanvullende opdracht voor zeegraskartering in de tussenliggende jaren geeft inzicht in de resultaten van herstelwerkzaamheden in de Waddenzee (met name rondom Griend en de rest van de westelijke Waddenzee).

Lees verder

Heritage-based solutions – Rijkswaterstaat

Rijkswaterstaat werkt samen met anderen aan een duurzame leefomgeving. Bij het nemen van maatregelen om de gevolgen van klimaatverandering tegen te gaan zijn ingrepen in de fysieke leefomgeving nodig. Hoe kun je dat doen en tegelijk rekening houden met aanwezige cultuurhistorische waarden? Ofwel: wat is erfgoedinclusief werken? En waarom zo’n aanpak?

Lees verder

Europees sponsproject van start in drie stroomgebieden, waaronder de Vecht

Het Europese ‘SpongeWorks project’ dat zich richt op versterken van de sponswerking van landschappen, is van start gegaan. Het gaat om grootschalige pilots in drie stroomgebieden: Lèze in Frankrijk, Pinios in Griekenland en de Vecht, de regenwaterrivier die door Duitsland en Nederland stroomt.

Lees verder

Onderzoek WUR: ´Monitor effecten natuurherstelmaatregelen langer´

Via natuurherstelmaatregelen wordt geprobeerd de Nederlandse natuur robuuster te maken. Maar de effecten van de meeste maatregelen worden te kort gemonitord, zeggen onderzoekers van Wageningen Environmental Research. “Uiteindelijk wil je weten of de maatregelen bijdragen aan systeemherstel.”

Lees verder

Nieuwsbrieven en bijeenkomsten

• 107 | September 2024 | MER-Nieuws (magazinesrijkswaterstaat.nl)

Bijeenkomsten

• Open dag Nieuwe Sluis Terneuzen; 12 oktober 2024 (rijkswaterstaat.nl)
  Op 12 oktober 2024 organiseert de Nieuwe Sluis Terneuzen een open dag. Bezoekers kunnen dan de Nieuwe Sluis bezichtigen. Aanmelden is verplicht, het aantal plaatsen is beperkt.
• Spijker op 28 november in Heerenveen uw kennis over de Omgevingswet bij | Informatiepunt Leefomgeving (iplo.nl)
  Laat u door experts helemaal bijpraten over de Omgevingswet. En kom op donderdag 28 november naar Thialf in Heerenveen voor de Schakel Special ‘Het beste van de Schakeldag’ van het Informatiepunt Leefomgeving (IPLO). 

Nieuws over de Omgevingswet

• Nieuwe vragen en antwoorden over omgevingsplanactiviteit ‘bouwwerken’ | Informatiepunt Leefomgeving (iplo.nl)
  Over de omgevingsplanactiviteit bouwwerken zijn nieuwe vragen en antwoorden gepubliceerd. De nieuwe vragen leggen een verbinding tussen de oude regels voor het bouwen onder de Wabo en de omgevingsplanactiviteit bouwwerken in de bruidsschat omgevingsplan.
• Regionale bijeenkomsten over milieukwaliteit in de Basisregistratie Ondergrond | Informatiepunt Leefomgeving (iplo.nl) (reminder)
  Het programma Basisregistratie Ondergrond (BRO) houdt in oktober met alle gebruikers en BRO-coördinatoren in 5 regio’s bijeenkomsten over milieukwaliteit. Vanaf 1 juli 2025 is milieukwaliteit een nieuw en verplicht onderdeel in de BRO. U kunt zich nu aanmelden voor deze bijeenkomsten.
• Gevolgen Omgevingswet/Wkb op werkwijze in BAG-proces | VNG
  De invoering van de Omgevingswet/Wkb heeft gevolgen voor de bijhoudingsprocessen van de BAG. In een eerder uitgebracht factsheet staat beschreven hoe gemeenten met deze gevolgen om moeten gaan. Nu er gewerkt wordt onder het nieuwe stelsel ontvangt de VNG vragen van gemeenten over de uitvoeringspraktijk.
• Vervoer gevaarlijke stoffen: beter zicht op risico’s nodig | VNG
  Gemeenten zijn verantwoordelijk voor veilig bouwen, maar krijgen met de plannen van het kabinet geen informatie meer over de risico’s van vervoer van gevaarlijke stoffen. Aan de andere kant moeten ze soms kosten maken voor onnodige veiligheidsmaatregelen. In onze brief aan de Kamer lichten we deze punten toe.
• Gemeenten blijven bezorgd over spoorvervoer gevaarlijke stoffen (binnenlandsbestuur.nl)
  Gemeenten blijven protesteren tegen het nieuwe beleid rond het spoorwegvervoer van gevaarlijke stoffen, zoals ammoniak. Dat deden ze twee jaar geleden al toen de koerswijziging van het rijk eraan kwam, en dat doen ze nog steeds nu het nieuwe beleid van kracht is. Het rijk maakt het mogelijk om ‘ongelimiteerd giftige en explosieve stoffen door dichtbevolkte gebieden te transporteren’, schrijft de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) aan de Tweede Kamer.

Nieuws over Biodiversiteit en duurzaam bodemgebruik

• Wiersma’s inzet op emissiebeleid is allesbehalve nieuw (binnenlandsbestuur.nl)
  Eind dit jaar moet het dan eindelijk op tafel liggen: het plan van de nieuwe landbouwminister Femke Wiersma voor een emissie- in plaats van depositiebeleid. Niet langer zal de nadruk liggen op hoeveel ammoniakmoleculen per hectare neerregenen op een stikstofgevoelig natuurgebied. Vanaf dan gaat de blik meer naar wat er bij een boer uitgaat dan wat er bij de natuur ingaat. Er komen in absolute cijfers vertaalde doelen per regionaal gebied en zelfs per boerderij.

Nieuws over de energietransitie

• VNG dringt aan op betaalbare warmtetransitie en warmtenetten | VNG
  Voor het commissiedebat klimaat en energie op 12 september geven we de Kamer 3 aandachtspunten mee. Behandel de wetsvoorstellen die nodig zijn voor betaalbaarheid van de warmtetransitie. Maak warmtenetten goedkoper voor de consument. En maak voor gemeenten middelen vrij zoals de ROB adviseerde.

Nieuws over klimaatverandering, -adaptatie en Bodemdaling

• De hitte blijft nog onderbelicht (binnenlandsbestuur.nl)
  Bij klimaatverandering gaat het vaak over wateroverlast en droogte. Maar er is nog een derde, wat onderbelicht risico: hitte. De geringe aandacht ervoor is vreemd, want juist de temperatuurstijging is het meest directe gevolg van de toegenomen uitstoot van CO2. Rotterdam gaat daarom hitteplannen per wijk ontwikkelen.

Nieuws over (grond)water

• Burgerwetenschappers aan de slag met metingen rond riooloverstorten (h2owaternetwerk.nl)
  Vijf jaar burgerwetenschap in het project ‘Vang de watermonsters’ heeft wel duidelijk gemaakt dat het met de waterkwaliteit in Nederland slecht gesteld is. Nu komt er een vervolg, waarin de initiatiefnemers ook op zoek willen naar oplossingen. Te beginnen bij de riooloverstort.
• Start-up SusPhos krijgt tweede lening van NWB Waterinnovatiefonds (h2owaternetwerk.nl)
  De Leeuwarder start-up SusPhos is het tweede bedrijf dat een lening ontvangt van het Waterinnovatiefonds van de Nederlandse Waterschapsbank (NWB). Met dit fonds willen de waterschappen bijdragen aan de verduurzaming van Nederland. SusPhos investeert het geld in een fosfaatrecyclingfabriek in Moerdijk.
• ‘Hoogwater in de winter legde veel druk op medewerkers waterschappen’ (h2owaternetwerk.nl)
  Hoewel het hoogwater in de wintermaanden van 2023/2024 niet bedreigend was voor de veiligheid van de rivierdijken, legde het een grote druk op dijkbeheerders van de waterschappen en leidde het tot schaarste van materieel. Dat blijkt uit een evaluatierapport van het Expertise Netwerk Waterveiligheid en STOWA. Een gecoördineerde, nationale afstemming is nodig om effectief overstromingsrisico’s te kunnen beheersen, is een conclusie van de onderzoekers.

Nieuws uit de regio

Provincie Overijssel

• Positief effect van carbidschieten moeilijk meetbaar (binnenlandsbestuur.nl)
  Eiertikken, wanten breien, de autocross – het zijn voorbeelden van immaterieel erfgoed. Provincies maken er werk van, maar het effect van dat beleid is nog even weinig tastbaar als dat erfgoed zelf, zo leren twee recente onderzoeken door de Rekenkamer Oost-Nederland.
• 86 schapen doodgebeten door wolf in Overijssel, steeds meer houders nemen maatregelen | Almelo | AD.nl
• Parkeerplaats in Overijssel is steeds vaker ‘groen’, vooral in Kampen – RTV Oost
  Grijze stenen eruit en grasbetontegels erin, waar plantjes tussendoor kunnen groeien: op steeds meer plekken in Overijssel verschijnen deze groene parkeerplaatsen, in de strijd tegen hevige regenval en hitte. De gemeente Kampen loopt voorop, hier zijn groene parkeerplaatsen al tien jaar de standaard, “Vroeger waren parkeerplaatsen saai, nu zijn ze mooi en gezellig”, zegt wethouder Erik Faber van Kampen.
• Al honderd subsidieaanvragen van schapenhouders in Overijssel voor bescherming tegen de wolf – RTV Oost
  Steeds meer schapenhouders in Overijssel maken gebruik van een provinciale subsidie voor het nemen van preventieve maatregelen tegen de wolf. Sinds de start van de regeling in juli 2023 kwamen er al honderd aanvragen binnen voor een bijdrage in de bescherming van schapen en andere dieren. Een groot deel van de aanvragen is toegekend.
  
• Provincie Groningen
• Fel debat over toekomst gaswinning Groningen in de Tweede Kamer (gic.nl)
  Het eerste jaarlijkse debat over de ‘Staat van Groningen’ in de Tweede Kamer leidde donderdag tot een scherpe discussie over de gaswinning in kleine velden, zoals bij Warffum. Hoewel het coalitieakkoord stelt dat er “geen Gronings gas meer” gewonnen zal worden, bleek tijdens het debat dat VVD, PVV en BBB deze belofte alleen op het grote Groningenveld toepassen, dat inmiddels is gesloten. De NOS bericht dat deze partijen de mogelijkheid willen openhouden voor gaswinning in de kleinere velden ondanks de zorgen van de omwonenden.
• Premier Schoof presenteert regeerprogramma, dit staat erin over Groningen – RTV Noord
  Minister-president Dick Schoof heeft vrijdagmiddag het regeerprogramma gepresenteerd. In dit artikel lees je wat dit betekent voor de provincie Groningen, en wat de reacties zijn.
• Groningen nog niet aardbevingsbestendig over … | PropertyNL

Provincie Gelderland

• Een vlot en veilig bereikbaar Gelderland
  Zonder bereikbaarheid staat alles en iedereen stil. We willen vlot en veilig naar werk, studie, sociale contacten, een ziekenhuis of winkel in Gelderland. Op dinsdag 10 september 2024 stelden Gedeputeerde Staten het programma bereikbaarheid voor de komende jaren vast.
• Grote toename stikstof in bodem Nederlandse bossen gemeten – Omroep Gelderland (gld.nl)
  De hoeveelheid stikstof in de bodem van Nederlandse bossen is de afgelopen drie decennia jaarlijks met zo’n veertig kilo per hectare toegenomen. Dat stellen onderzoekers van Wageningen University & Research (WUR). Wel lijkt de verzuring van de bodem mee te vallen.
• Onrust bij omgevingsdienst na buitensporige declaraties – Omroep Gelderland (gld.nl)
  De omgevingsdienst Rivierenland heeft onlangs vier inhuurkrachten de deur uitgezet. Dat gebeurde nadat een recherchebureau onderzoek deed naar hun facturen en het geleverde werk. Uit dat onderzoek bleek dat er bij de omgevingsdienst fouten zijn gemaakt, waardoor de vier inhuurkrachten ‘ongeoorloofd langere tijd dingen konden doen en nalaten’.

Provincie Fryslan

• Provincie laat nieuw station bij Leeuwarden onderzoeken | SpoorPro.nl
• Noardeast-Fryslân niet blij met komst 55 konikpaarden (nos.nl)
  De gemeente Noardeast-Fryslân is niet blij met de komst van 55 konikpaarden uit Flevoland naar natuurgebied Lauwersmeer. Wethouder Braaksma heeft het ministerie verzocht om de paarden zo snel mogelijk weg te halen uit Friesland, maar dat is niet gelukt. De konikpaarden blijven in ieder geval tot 1 december staan, bevestigt hij aan Omroep Flevoland.
• Van de Inca’s naar het Bildt en terug: kleigoud reist vanachter de Waddendijk de hele wereld over – Leeuwarder Courant (lc.nl)
• Waterschappen paaien Rijk met extra geld voor duurdere dijken. Rekening gaat naar boeren, burgers en bedrijven – Leeuwarder Courant (lc.nl)

Provincie Drenthe

• Waterwingebied Annen-Breevenen: ‘We willen levendigheid terugbrengen in onze waterwingebieden’ – RTV Drenthe
  Het jongste én grootste waterwingebied van onze provincie ligt aan de rand van de Hondsrug ten oosten van Gieten: Annen-Breevenen. Het is tweehonderd hectare groot en sinds de jaren negentig in het bezit van de WMD.
• Bovengemiddeld veel stikstof in bodem bosrijk Drenthe – RTV Drenthe
  In de bodem van de Nederlandse bossen is de hoeveelheid stikstof de afgelopen drie decennia jaarlijks met zo’n 40 kilo per hectare toegenomen. Drenthe komt er als bosrijke provincie vrij goed uit, maar vangt toch bovengemiddeld veel stikstof op.
• Lees hier alles over het regeerakkoord. Dit zijn de reacties uit Groningen en Drenthe – Dagblad van het Noorden (dvhn.nl)
  In Den Haag is vrijdagmiddag het regeerakkoord gepresenteerd. Lees hier het nieuws en de reacties op het regeerakkoord.

Provincie Flevoland

• Omroep Flevoland – Nieuws – Wetenschap wil de ui doorgronden en nog gezonder maken
  Is de ene ui de andere ui? En zo nee, waar zitten de verschillen dan in? Professor Martijn Bezemer van de Universiteit Leiden wil dit precies weten en doet onderzoek naar deze groente. Ook in Flevoland bezoekt hij verschillende akkers om uien en de grond waarin ze groeien mee te nemen naar het laboratorium.
• Omroep Flevoland – Nieuws – PFOS-waarden in Meerkoetentocht blijven hoog, oorzaak nog onbekend
  In de Meerkoetentocht in Lelystad zit nog steeds een te hoge concentratie PFOS. Dat meldt Waterschap Zuiderzeeland. Ook zit er te veel PFOS in de waterbodem van twee omliggende sloten. Binnenkort moet uit bodem- en grondwateronderzoek blijken wat de oorzaak van de vervuiling is.

Provincie Utrecht

• Statenfracties Utrecht verdeeld over plek wolf in de provincie (binnenlandsbestuur.nl)
  Utrechtse Statenfracties zijn verdeeld over de vraag of er in de provincie wel plek is voor wolven. Onder meer SGP, UtrechtNU!, 50PLUS en PVV vinden dat er te weinig ruimte is om mensen en wolven zonder problemen naast elkaar te laten leven. Partij voor de Dieren, PvdA en GroenLinks zien wel mogelijkheden en pleiten voor het instellen van rustgebieden voor wolven.
• Utrechtse wooncrisis houdt onverminderd aan: tijdelijke woningbouw lichtpunt voor sociale huur | Utrecht | AD.nl
  Utrecht heeft de grootst mogelijke moeite met het realiseren en toewijzen van sociale huurwoningen. De stad ziet dit jaar tot nu toe veel minder van dit soort woningen bij woningzoekenden terechtkomen dan verwacht.
• Provincie Utrecht wil een wolvencommissie en wolven-OMT – Nieuwe Oogst
  Provincie Utrecht onderzoekt de mogelijkheid om een wolvencommissie op te zetten die adviseert over omgang met de wolf. Dat zei gedeputeerde Mirjam Sterk woensdagavond 11 september in de provinciale commissievergadering voor Landelijk gebied, Water en Milieu. Daarnaast pleit ze voor een OMT-achtig comité van experts op landelijk niveau.

Provincie Noord-Holland

• Plannen voor militair gebruik natuurterrein Zwanenwater ingeslagen als een bom – NH Nieuws
  De plannen van Defensie om natuurgebied het Zwanenwater te gebruiken als militair oefenterrein zijn hard aangekomen in de regio. Niet alleen de boswachters van Natuurmonumenten schrokken toen zij het gebied begin juli ineens op een lijst zagen staan. Ook bij de leden, inwoners, organisaties en politiek is het plan in het verkeerde keelgat geschoten.
• De ‘parel van Beverwijk’ zo snel mogelijk saneren | Noordhollands Dagblad
  Het moest in 2010 de ‘parel van Beverwijk’ worden: het Aagtenpark, aangelegd op twee voormalige vuilnisbelten. Deze belten grondig saneren vond het gemeentebestuur te duur, daarom werd gekozen voor het afdekken met licht vervuilde grond. Daar kreeg de gemeente geld op toe. Sterker nog: door ook staalslakken – resten van staalproductie – te gebruiken, kwam er nog meer geld in het laatje.

Provincie Zuid-Holland

• Zuid-Holland staat met tegenzin zonnepark in groen buitengebied toe – Omroep West
  De provincie Zuid-Holland staat met tegenzin de aanleg toe van een zonnepark in het groene buitengebied van Zoetermeer. Op weilanden langs de snelweg A12 moet een veld van bijna tien hectare aan zonnepanelen komen. Een meerderheid van de Provinciale Staten vindt dit zonde van het groen en van de schaarse ruimte in Zuid-Holland.
• Nieuwe maatregel tegen snelle bevergroei in Zuid-Nederland (rijkswaterstaat.nl)
  Sinds enkele jaren breidt de beverpopulatie zich in een enorm snel tempo uit in Zuid-Nederland. Dit lijkt misschien onschuldig, maar deze knagende vrienden zoeken een thuis op plekken waar het niet altijd veilig is voor de inwoners van ons land.

Provincie Zeeland

• Vlaamse gemeenten bezorgd over kerncentrales in Nederland (binnenlandsbestuur.nl)
  Eerst kreeg Terneuzen al een nieuw hoogspanningsstation, en nu als bijvangst misschien ook nog een grote kerncentrale. Dat is de uitkomst van een nieuwe studie, in opdracht van het nieuwe ministerie van Klimaat en Groene Groei onder leiding van bewindsvrouw Sophie Hermans. Het ministerie vroeg adviesbureau Antea Group een oude lijst met mogelijke plekken voor kerncentrales nog eens door te kammen. Wat aanvankelijk niks nieuws opleverde.
• Gemengde reacties Biervliet op mogelijke komst kerncentrales – Omroep Zeeland
  De inwoners van Biervliet zijn verdeeld over de mogelijke komst van twee kerncentrales naar de Paulinapolder en Mosselbanken vlakbij het stadje. Gisteren maakte Terneuzense wethouder Laszlo van de Voorde bekend dat als de gemeente wordt uitgekozen als plaats voor nieuwe kerncentrales dat de plek vlakbij Biervliet dan de enige opties is.
• Zeeland en Brabant naar rechter om bouw van miljarden kostende plasticfabriek in Antwerpen stil te leggen | Zeeuws nieuws | pzc.nl

Provincie Noord-Brabant

• Omstreden staalslakken ook in West-Brabantse wateren: hoe groot is de natuurschade? | Oosterhout | bndestem.nl
  Staalslakken worden genoemd als een van de mogelijke veroorzakers van schade aan de natuur in de Oosterschelde. Ook in deze regio blijken deze resten van staalproductie te zijn gebruikt voor versteviging van oevers en dijken. Moeten we ons zorgen maken?
• Vooraankondiging openstelling GLB-subsidieregeling: Samenwerking voor Integrale Gebiedsontwikkeling – Brabant
  De provincie wil met het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) in Brabant een duurzame en toekomstbestendige land- en tuinbouw bevorderen. In deze nieuwe regeling werken agrariërs in een gebied samen met andere betrokkenen uit hun gebied zoals waterschappen, landschapsorganisaties en gemeenten. Zo kunnen ze aansturen op het in kaart brengen, en aanpakken van de uitdagingen in hun gebied. De subsidieregeling ‘Samenwerking voor Integrale Gebiedsontwikkeling’ biedt daarvoor mogelijkheden om bestaande GLB-instrumenten te combineren en op een bredere samenwerking uit de Brabantse gebieden in te zetten.

Provincie Limburg

• Eind van de week staat Julianakanaal zo goed als droog | Schuttevaer.nl
  De dam in het Julianakanaal in Limburg is gereed. Dat betekent dat Rijkswaterstaat sinds maandag het kanaal langzaam kan laten leeglopen. Per dag zal het water zo’n meter zakken, komende vrijdag is het meeste water weg, op enkele poeltjes na.

Caribisch Nederland

• Eilanders aan het woord: Anjelica Cicilia van Bonaire – Klimaatadaptatie (klimaatadaptatienederland.nl)
  In het Caribisch deel van het Koninkrijk zijn de gevolgen van klimaatverandering voelbaar. Het wordt warmer, periodes van droogte nemen toe en als er regen valt, dan valt er veel meer in kortere tijd. Bovendien worden orkanen krachtiger. Hoe moeten de eilanden zich hieraan aanpassen? Welke uitdagingen spelen er allemaal? En wat gebeurt er om de eilanden en eilandbewoners voor te bereiden op de toekomst? In de rubriek ‘Eilanders aan het woord’ vertellen bewoners van verschillende eilanden en met verschillende expertises over hoe zij tegen klimaatverandering en klimaatadaptatie aankijken.