maandag 1 september 2025

Week-nieuwsbrief RWS Bodem en Ondergrond (36 2025)

1. Volgende mijlpaal in PFAS-restrictieproces bereikt

De laatste update van het dossier voor de universele PFAS(Per- en polyfluoralkylstoffen )-restrictie is afgerond. Autoriteiten uit vijf landen (Nederland, Duitsland, Noorwegen, Denemarken en Zweden) hebben meer dan 5.600 reacties van belanghebbenden gebruikt om het document verder te verbeteren. Alle relevante informatie is verwerkt in een zogenaamd achtergronddocument. Dit document is gedeeld met het Europees Agentschap voor Chemische Stoffen (ECHA) en staat nu op de ECHA website. Lees verder

• Zie ook: Een PFAS-verbodsvoorstel met talloze uitzonderingen.
• Zie ook: Wetenschappelijk PFAS-dossier definitief afgerond.
  

2. Strong bioaccumulation of a wide variety of PFAS in a contaminated terrestrial and aquatic ecosystem

In this work we investigated the distribution and bioaccumulation of 44 PFAS in the contaminated terrestrial and aquatic ecosystem of Lake Blokkersdijk, located next to the 3M factory in Antwerp. Spoiler alert…many of the targeted PFAS were present and exhibited strong bioaccumulation. Lees verder: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0160412025003800?via%3Dihub.

3. Overzicht en hulp bij overstap naar STOP/TPOD

Het omgevingsplan wijzigen kan vanaf 1 januari 2026 niet meer met TAM-IMRO. Gemeenten moeten vanaf die datum de nieuwe standaard STOP/TPOD gebruiken. Een nieuwe, handige overzichtspagina op de IPLO-website laat zien waar u alle informatie rond deze overstap kunt vinden. Ook VNG en Geonovum bieden hulp bij de overstap. Lees verder bij IPLO

4. Verduurzamingsactiviteiten die zorgen voor minder stikstof worden vergunningvrij

Het kabinet wil verduurzamingsactiviteiten die minstens 30% stikstof verminderen vergunningsvrij verklaren. Zo kunnen bedrijven en projecten blijven verduurzamen, zonder lange en onzekere vergunningsprocedures. Vandaag start de internetconsultatie over dit voorstel. Lees verder

5. Nederland en Duitsland tekenen verdrag over gezamenlijke gaswinning in Noordzee

Nederland en Duitsland hebben vandaag een bilateraal verdrag ondertekend over de gezamenlijke en verantwoorde exploitatie van grensoverstijgende koolwaterstoffenvelden in (een deel van) de territoriale zee ten noorden van het Eems-Dollard gebied.

Met het verdrag maken beide landen afspraken over de verdeling van de verwachte hoeveelheden van het gas in Duits-Nederlandse gasvelden, de verdeling van de kosten en opbrengsten van de winning tussen de vergunninghouders alsook de gasbaten voor zowel Nederland als Duitsland. Lees verder

6. Nieuwsbrieven en bijeenkomsten

• Nieuwe editie (4) Vakblad Bodem (alleen voor abonnees).
• Nieuwsbrief Land+Water

Bijeenkomsten

• –

7. Nieuws over de Omgevingswet

•  

8. Nieuws over Biodiversiteit en duurzaam bodemgebruik

• Boeren tellen 100.000ste nachtvlinder: biodiversiteit op platteland steeds beter in kaart
  De telling is onderdeel van Boeren Insecten Monitoring Agrarisch Gebied (BIMAG), een project waarin boeren door heel Nederland nachtvlinders monitoren op het platteland. Sinds de start in 2019 tellen boeren met behulp van speciale LedEmmers nachtvlinders op hun eigen bedrijf. Door langjarig onderzoek kunnen later trends worden waargenomen in de nachtvlinderstand op het boerenland.

9. Nieuws over Circulaire economie

• –

10. Nieuws over de energietransitie

• BMC: Gemeenten kampen met tekort aan professionals voor energietransitie
  Meer dan acht op de tien Nederlandse gemeenten beschikken niet over voldoende professionals om hun energietransitietaken goed uit te voeren. Dat blijkt uit een nieuw onderzoeksrapport van BMC.

Volgens de landelijke doelstellingen moet Nederland in 2050 zijn CO2-uitstoot met 100% hebben teruggebracht ten opzichte van basisjaar 1990.

Gemeenten spelen hierin een sleutelrol: zij stellen warmte- en energieplannen op, stimuleren de verduurzaming van woningen en gebouwen, faciliteren duurzame mobiliteit en creëren ruimte voor de opwek van hernieuwbare energie, zoals zon en wind. Daarnaast coördineren gemeenten de samenwerking met woningcorporaties, netbeheerders en maatschappelijke organisaties.

11. Nieuws over klimaatverandering, -adaptatie en Bodemdaling

• ‘Omslag in circulatiesysteem Atlantische Oceaan al tweede helft deze eeuw’
  Het risico dat de Atlantische meridionale omkerende circulatie (AMOC) door klimaatverandering sterk afzwakt, neemt toe. Volgens nieuw onderzoek kan bij een gematigde CO₂-uitstoot de AMOC rond 2060 al kantelen. Volgens het laatste IPCC rapport zal de AMOC deze eeuw verder verzwakken, maar een abrupte ineenstorting wordt in dat rapport niet voor 2100 verwacht.

12. Nieuws over (grond)water

• In Vlaanderen leidt de droogte tot code oranje
  Vlaanderen schakelt over naar code oranje voor droogte. Door het oplopende neerslagtekort van de afgelopen maanden zijn de waterpeilen en afvoeren in zowel bevaarbare als onbevaarbare waterlopen momenteel laag tot zeer laag, schrijft de Vlaamse Droogtecommissie. In Nederland voorziet Waterschap De Dommel steeds meer droogvallende beken van zogeheten overlevingswater.

13. Nieuws uit de regio

Vanuit of over de regio nog de volgende berichten:

Provincie Overijssel

• Overijssel moet beleidsopties verkennen om milieudoelen dichterbij te brengen – De Swollenaer | Nieuws uit Zwolle en omstreken
  De milieudoelen van de provincie Overijssel op het gebied van natuur, waterkwaliteit, gezondheid en drinkwater zijn urgent, maar het huidige beleid levert nauwelijks verbetering op. Dat blijkt uit het advies van de Commissie voor de milieueffectrapportage over het omgevingseffectrapport bij de herziene omgevingsvisie en het nieuwe regionale waterprogramma.
• Terinzagelegging vastgesteld Provinciaal Inpassingsplan (PIP) Natura 2000-gebied De Wieden fase 2 – Provincie Overijssel
  Provinciale Staten hebben op 26 maart 2025 het definitieve Provinciaal Inpassingsplan (PIP) voor het Natura 2000-gebied De Wieden fase 2 vastgesteld. Het PIP ligt ter inzage van 2 september tot en met 14 oktober 2025.

Provincie Gelderland

• Provincie spreekt Veolia aan na aantreffen legionellabacterie
• Invasieve hoornaar vreet zich door Gelderland
  Het aantal Aziatische hoornaars in Gelderland neemt snel toe. In vergelijking met eerdere jaren zijn er veel meer meldingen van het invasieve insect, dat een bedreiging vormt voor bijen, fruitteelt en biodiversiteit.
• Gelderland wil wolf doden die wolfwerend hek makkelijk omzeilt – Nieuwe Oogst
  Provincie Gelderland wil een wolf laten afschieten die deze zomer ongeveer zestig schapen zou hebben gedood bij een veehouder in de gemeente Barneveld. Het roofdier zou bijna twintig keer over wolfwerende rasters zijn gesprongen.

Provincie Groningen

• Bevers doden: provincie Groningen volgt Limburgs voorbeeld
  Het zat er aan te komen: de provincie Groningen liet dinsdag weten dat het toestemming gegeven heeft om een bever in de stad Groningen te doden. Het waterschap Hunze en Aa’s hield het dier al langer in de gaten, uit vrees voor schade aan waterkeringen.
• Omstreden kap van Betonbos in Groningen mag worden hervat
  De omstreden kap van bomen in het Betonbos in de stad Groningen mag worden hervat. Eergisteren had de provincie het werk stilgelegd, omdat omwonenden een aantal beschermde diersoorten zouden hebben gezien rondom het bos.

Provincie Fryslan

• Gemeente Tytsjerksteradiel investeert 6,9 miljoen euro in zonnepark Skûlenboarch | Tytsjerksteradiel | AD.nl
  De gemeente Tytsjerksteradiel heeft besloten om te investeren in zonnepark Skûlenboarch. De gemeenteraad stemde in met een aankoop van aandelen ter waarde van maximaal 6,9 miljoen euro.
• Ruim 164.000 euro aan energiesteun in Noardeast-Fryslân, relatief veel huishoudens geholpen | Noardeast-Fryslân | AD.nl

Provincie Drenthe

• Groot onderhoud rijkswegen Friesland, Groningen en Drenthe
  Nu het herstel aan de Prinses Margriettunnel klaar is, hebben ook andere wegen in Friesland, Groningen en Drenthe behoefte aan een opknapbeurt. Daarom werken we in 2025 en 2026 aan de A31, A32, A6, A7, A28, N31 en N33.
• Van rechte lijn naar levend landschap: dit is de comeback van het Nieuwe Drostendiep – RTV Drenthe
  Waar het water vroeger snel wegstroomde door een rechte sloot, slingert nu een meanderende beek door het landschap. Bloeiende bloemen, zoemende insecten en zwemmende vissen in het Nieuwe Drostendiep. Een gebied waar mens en natuur elkaar opnieuw vinden.
• OERmuseum Diever krijgt 50.000 jaar oude vuistbijl – RTV Drenthe    

Provincie Flevoland

• Omroep Flevoland – Nieuws – Stichting krijgt ongelijk in zaak over geslachte drachtige merries Oostvaardersplassen
  Het was terecht dat de minister van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur een verzoek om handhavend op te treden tegen Staatsbosbeheer afwees. Dat oordeelde het College van Beroep voor het bedrijfsleven dinsdag.
• Omroep Flevoland – Nieuws – Provincie ziet opgraven scheepswrakken als laatste redmiddel
  Het opgraven van scheepswrakken is een laatste redmiddel. Het in de bodem bewaren van een houten schip is vanuit archeologisch oogpunt het beste. Dat zegt de provincie in reactie op uitspraken van archeoloog Yftinus van Popta.
• Omroep Flevoland – Nieuws – Zelf de groenten uit de grond trekken op Lelystadse Oogstdag

Provincie Utrecht

• Veenendaal verwacht minder hoge prijsstijgingen met nieuwe omgevingsdienst – Al het nieuws uit Veenendaal
  De lokale politiek kan na deze zomervakantie haar mening geven over de kosten voor de nieuwe omgevingsdienst ODU. De Omgevingsdienst regio Utrecht (ODRU) en Regionale Uitvoeringsdienst (RUD) Utrecht gaan volgend jaar in deze dienst fuseren. De verwachting is dat zij taken beter, doelmatiger en kostenefficiënter zal kunnen uitvoeren.
• Gasgeneratoren in Utrecht om overbelasting stroomnet te voorkomen
  Om het overvolle stroomnet in Utrecht te ondersteunen, worden volgend jaar gasgeneratoren ingezet. De generatoren kunnen op momenten dat er veel elektriciteit wordt gevraagd extra stroom leveren.
• A12 richting Utrecht eerder open dan gepland
  Sinds zondagmiddag 31 augustus 2025 16.00 uur is de A12 tussen knooppunt Maanderbroek en knooppunt Lunetten richting Utrecht weer volledig open voor verkeer. Het groot onderhoud verliep soepel, waardoor de weg al eerder open kon dan gepland.

Provincie Noord-Holland

• –

Provincie Zuid-Holland

• Rijnland zendert schieraal en karper voor tweejarig onderzoek Swimway
  Samen met Sportvisserij Nederland is het Hoogheemraadschap van Rijnland het tweejarige onderzoek Swimway Rijnland begonnen. Door schieraal, Europese meerval en karper van een zender te voorzien, willen ze de tocht van deze vissen door het gebied volgen.
• Pilot met ‘remote setting’ oesterkweek van start voor herstel van oesterbanken
  In de haven van Rotterdam worden op 2 september meer dan een half miljoen platte oesters uitgezet die opgekweekt zijn met ‘remote setting’, een (voor Nederland) relatief nieuwe methode waarbij oesterlarven in de open lucht in zeecontainers gevuld met zeewater kans krijgen zich te hechten aan stenen, schelpen of ander hard substraat. Het gaat om een driejarige onderzoekspilot van een consortium van onderzoeks- en kennisinstellingen, natuurorganisaties, het Rotterdams havenbedrijf en netbeheerder TenneT. Met de pilot willen de partijen een bijdrage leveren aan de terugkeer van platteoesterbanken in de Noordzee.

Provincie Zeeland

• Zeeuwse boeren stemmen in met nieuwe waterschapsbelasting voor zoetwateraanvoer
  Een ruime meerderheid van perceeleigenaren van agrarische gronden op Tholen, Sint Philipsland, de Reigersbergschepolder en Eerste Bathpolder hebben ingestemd met een nieuwe vorm van belastingheffing voor de levering van zoetwater door Waterschap Scheldestromen. Het gaat om een heffing voor zogeheten plusvoorzieningen, met tariefdifferentiatie op basis van het profijtbeginsel: hoe meer profijt een perceeleigenaar bij de zoetwaterlevering kan hebben, hoe hoger de heffing. Deze uitslag van een zogeheten draagvlakmeting stelde dijkgraaf Toine Poppelaars maandag vast tijdens een openbare zitting na het sluiten van de stembussen.
• Een (vrijwel) zoet Grevelingenmeer: voor 250 miljoen euro is het mogelijk
  Met een nieuwe waterinlaat in het oosten en een zoutdam in het westen kan het nu nog zoute Grevelingenmeer in een paar jaar tijd voor 95 procent verzoeten. Dat blijkt uit onderzoek naar de technische haalbaarheid in opdracht van de provincie Zeeland. Het zou de zoetwatervoorziening van Zeeland structureel aanvullen.

Provincie Noord-Brabant

• Project Schoon Water voor Brabant: met agrariërs op weg naar verminderen gewasbeschermingsmiddelen – Brabant
  Het project Schoon Water voor Brabant helpt agrariërs al ruim 2 decennia om minder gewasbeschermingsmiddelen te gebruiken. Met partners zet de provincie Noord-Brabant zich hiermee in voor schoon drinkwater, innovatieve teeltmethoden en duurzame landbouw. Zij faciliteren begeleiding, praktijkproeven en kennisdeling onder boeren in de hele provincie.
• Speciale vistrap geopend in Tilburg: ‘Hart gaat sneller kloppen’ – Omroep Brabant
  Een speciale trap voor vissen is donderdag geopend in Tilburg, net als een fonkelnieuwe vissluis. De passages zorgen ervoor dat vissen weer hun natuurlijke route kunnen volgen. Eerder konden ze er niet langs door stuwen. “Mijn hart gaat hier sneller van kloppen”, zegt visspecialist Marco Beers van Waterschap Brabantse Delta.

Provincie Limburg

• Waterschap Limburg in verzet tegen lozingsvergunning PFAS
  Het bedrijf CFS uit Weert heeft een nieuwe lozingsvergunning aangevraagd, met daarin ruimte om jaarlijks 5 kilogram PFAS te lozen op het riool. De provincie Limburg lijkt genegen die vergunning te verlenen. Het waterschap is verbaasd en komt in verzet. ‘Dit gaat niet om de vergunning van één bedrijf. Dit gaat om de impact op de samenleving, nu en in de toekomst.’
• Vervuiling over de grens legt drinkwaterwinning uit Maas al weken stil – L1 Nieuws
  Waterleidingmaatschappij Limburg (WML) kan al vier weken geen water meer winnen uit de Maas. Oorzaak: een vervuiling van de rivier met het bestrijdingsmiddel Propamocarb, een stof die in de tuinbouw wordt gebruikt.

Caribisch Nederland

Orkaanbestendige windmolen in Wormerveer: ‘Willie Wortel’ Jan wil Bonaire veroveren – NH Nieuws

Bonaire krijgt zwaarder bestuur: meer eilandsraadsleden en gedeputeerden – Het nieuws van Bonaire