Week-nieuwsbrief RWS Bodem en Ondergrond (35 2025)
1. Van denken naar doen: kennisagenda grondwater
Grondwater speelt een cruciale, maar vaak onzichtbare rol in het Nederlandse landschap. Om de kwaliteit en beschikbaarheid van deze waardevolle bron te waarborgen, verzorgt het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat samen met kennisvragers en kennisaanbiedende instellingen de kennisagenda grondwater.
De kennisagenda grondwater
In het Eindadvies Studiegroep Grondwater en de Integrale Grondwaterstudie Nederland is vastgesteld dat de druk op grondwater toeneemt door klimaatverandering, landbouwtransitie, woningbouw en energievraagstukken. De kennisagenda biedt een overzicht van kennisbehoeften en beleidsvragen, en vormt een basis voor de samenhang en samenwerking tussen experts, beleidsmakers, waterbeheerders en maatschappelijke organisaties. Lees verder
2. Droogte: regionaal grote verschillen neerslagtekort
Droogte neemt opnieuw toe. Na de hittegolf van vorige week is er ook deze week nauwelijks neerslag gevallen. Inmiddels behoort 2025 weer tot de 5 procent droogste jaren. Regionaal zijn er nog wel grote verschillen. Landelijk is het neerslagtekort opgelopen tot 247 mm. Maar in het noordoosten is er een tekort van 60 millimeter, in Zeeland is het tekort al opgelopen tot ruim 400 millimeter, schrijft Weeronline. Lees verder
3. Realisatie van nieuwe natte natuurgebieden kosteneffectieve route richting stikstofdoelstellingen
Het herintroduceren van (verdwenen) natte natuurgebieden is een kosteneffectieve ‘nature-based solution’ om de stikstofvrachten die Europese rivieren naar zee afdragen te verminderen, en kan bijdragen aan het halen van waterkwaliteitsdoelstellingen voor stikstof in meer dan 37 procent van EU-rivierstroomgebied. Dat is één van de conclusies die het Joint Research Centre (JRC), de ‘science hub’ van de Europese Commissie, dinsdag publiceerde in Nature Water. Lees verder
4. Lauwersoog krijgt grootste kunstmatige rif langs Nederlandse zeedijk
De kunstmatige riffen en getijdenpoelen langs de Lauwersmeerdijk blijken een groot succes. Sinds de eerste plaatsing in 2021 is er een explosie van onderwaterleven ontstaan. Vissen, krabben, garnalen, schelpdieren en algen hebben zich inmiddels gevestigd in en rond de structuren.
In het najaar van 2025 breiden Waterschap Noorderzijlvest en Rijkswaterstaat het rif uit met 290 nieuwe rifelementen en 132 getijdenpoelen. Lees verder
5. Regenwaterlenzen in Zuidwestelijke Delta kunnen door klimaatverandering langer en vaker verdwijnen
Regenwaterlenzen vormen een belangrijke zoetwaterbron voor laaggelegen landbouwgebieden in de Zuidwestelijke Delta, maar afhankelijk van het type lens (bepaald door het bodemtype, de mate van zoute kweldruk en ligging van drainagebuizen) kunnen deze zoetwatervoorraden door klimaatverandering steeds langer en vaker verdwijnen. Dat blijkt uit onderzoeksresultaten van Deltares en de Universiteit Utrecht, die begin augustus zijn gepubliceerd in het Journal of Hydrology.
Hoofdonderzoekster en geohydrologe Ilja America – Van den Heuvel vertelt over de lessen die boeren en beleidsmakers uit het onderzoek kunnen trekken. Lees verder
6. Nieuwsbrieven en bijeenkomsten
Bijeenkomsten
- –
7. Nieuws over de Omgevingswet
- In 2024 een stuk meer woningen vergund dan gedacht
Tijdens de Woontop eind vorig jaar werd het doel vastgelegd dat gemeenten voor 100.000 woningen per jaar bouwvergunningen moeten afgeven. Uit gecorrigeerde cijfers van het CBS blijkt nu dat dit doel datzelfde jaar al genaderd werd, met bijna 94.000 afgegeven bouwvergunningen voor nieuwbouwwoningen. De transformatie van bestaande panden naar woningen is nog niet meegeteld. - Gemeenten tammen nog altijd volop
Gemeenten vielen in het tweede kwartaal van dit jaar veelal nog terug op Tijdelijke Alternatieve Maatregelen om nieuwe initiatieven te faciliteren. Dat blijkt uit de door minister Keijzer (Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening, BBB) aan de Tweede Kamer verstrekte Stand van zaken uitvoering Omgevingswet.
8. Nieuws over Biodiversiteit en duurzaam bodemgebruik
- Dennenprocessierups voor het eerst in Nederland, gaat ook voor overlast zorgen | Dieren | NU.nl
Vlinders van de dennenprocessierups zijn voor het eerst aangetroffen in Nederland, meldde Kenniscentrum Eikenprocessierups donderdag. “De eikenprocessierups veroorzaakt behoorlijk wat overlast en nu komt daar dus een nieuwe variant bij”, zegt bioloog Arnold van Vliet tegen NU.nl. - Teler stuurt steeds meer op basis van plant in plaats van klimaat – Nieuwe Oogst
Plantfeedback op basis van data is onmisbaar om te kunnen beoordelen wat een plant echt nodig heeft, stelt Van de Vrie. ‘Klimaatsturing richt zich op de omgeving, plantfeedback richt zich op de reactie van het gewas. Juist die reactie van de plant bepaalt of je teeltstrategie werkt.’
9. Nieuws over Circulaire economie
- Na het rapen van peuken en plastic volgt de domper van de mislukte VN plastictop
51.863 sigarettenpeuken raapten ruim 2.000 vrijwilligers de afgelopen twee weken tijdens de jaarlijkse afvalopruimactie langs de Noordzeekust. Naast peuken zijn stukjes plastic de meest voorkomende afvalsoorten op de stranden langs de kust. Na afronding van de opruimactie volgde voor de rapende vrijwilligers en organiserende Stichting De Noordzee de domper over het mislukken van de VN Plastictop. “Zo blijven we bezig met opruimen terwijl de afvalkraan dicht moet.”
10. Nieuws over de energietransitie
- De lobby in Brussel om stikstofvrijstelling energieprojecten
Drie jaar geleden verdween de zogenaamde ‘bouwvrijstelling’: de wettelijke ruimte voor de bouw om vergunningsvrij stikstof uit te stoten tijdens werkzaamheden. De Raad van State vond die niet in overeenstemming met de Europese natuurwetgeving.
11. Nieuws over klimaatverandering, -adaptatie en Bodemdaling
- WHO pleit voor bescherming tegen toenemende hittestress werknemers | Economie | NU.nl
Extreme hitte komt steeds vaker voor en daardoor stijgen de risico’s voor werknemers, meldt de gezondheidsorganisatie van de Verenigde Naties. Ook voor mensen die binnen werken is er meer risico. Hittestress ontstaat wanneer het lichaam meer warmte kan opnemen dan het afvoert.
- Bacteriën en microplastics bewegen door de bodem op weg naar het grondwater
Bacteriën en microplastics kunnen een bedreiging vormen voor de waterkwaliteit. Rozita Soltani Tehrani promoveert volgende week aan de Universiteit Wageningen op een onderzoek naar de manieren waarop bacteriën en microplastics zich bewegen door de bodem naar het grondwater.
Vanuit of over de regio nog de volgende berichten:
Provincie Groningen
- Helikoptermetingen gestart in Noord-Nederland | Informatiepunt Leefomgeving
Vanaf 4 augustus 2025 tot februari 2026 vliegt een helikopter boven delen van Groningen, Friesland en Drenthe om de ondergrond in kaart te brengen. Dit helpt te bepalen waar kleilagen liggen die het grondwater beschermen, en waar zoet en zout grondwater zit. - Kunstmatige riffen langs Lauwersmeerdijk krijgen definitieve plek
De kunstmatige riffen en getijdenpoelen langs de Lauwersmeerdijk blijken een groot succes. Sinds de eerste plaatsing in 2021 is er een explosie van onderwaterleven ontstaan. Vissen, krabben, garnalen, schelpdieren en algen hebben zich inmiddels gevestigd in en rond de structuren. In het najaar van 2025 breiden waterschap Noorderzijlvest en Rijkswaterstaat het rif daarom uit met 290 nieuwe rifelementen en 132 getijdenpoelen.
Provincie Fryslan
- Directeur It Fryske Gea: “Natuur in Fryslân op achterstand gezet door verkeerde politiek” – Omrop Fryslân
“Er is op het provinciehuis te weinig aandacht voor natuur”, vindt Henk de Vries, directeur van It Fryske Gea. Sinds twee jaar zit de BBB, een partij die opkomt voor boerenbelangen, in het college. Welke invloed heeft dit op het natuurbeleid? - Vissoorten als de snoek leggen de geheimen van zeven Friese wateren bloot – Omrop Fryslân
Op zeven verschillende Friese wateren wordt deze dagen gevist, om de waterkwaliteit te onderzoeken. Want hoe het met de vissen gaat, zegt iets over de wateren waarin ze zwemmen.
Provincie Drenthe
- Vergroting waterberging in Drentse Onlanden kan beginnen
Waterschap Noorderzijlvest kan in september starten met het vergroten van de waterberging in De Onlanden. Op 14 augustus is het projectbesluit voor de realisatie daarvan vastgesteld door Gedeputeerde Staten van provincie Drenthe. Er kan nog beroep tegen het besluit worden ingesteld bij de Raad van State, maar dat heeft geen schorsende werking. - Waterpeil in zwemplassen daalt en bomen verkleuren: ‘Het is al heel lang droog’ – RTV Drenthe
Bladeren kleuren bruin en dwarrelen naar beneden, de hazelnoten en eikels vallen af en onvolgroeide appels liggen al onder de boom. En als je in augustus nog een duik wilt nemen in een zwemplas, kun je bedrogen uitkomen.
Provincie Overijssel
- ‘Er is toenemende vraag naar landschapscoaches’
Samen met Landschap Overijssel presenteerden de Twentse gemeenten Tubbergen en Dinkelland vorige maand de – voor zover bekend – eerste Nederlandse ‘landschapscoach’, Robert Pater. Hij gaat bewoners in het buitengebied adviseren over het beheer en de inrichting van hun grondgebied. Minder gebiedsvreemde villaparkachtige inrichting is het streven, meer landschapseigen elementen. - Zonnepanelen langs A35 stap dichterbij – Provincie Overijssel
Overijssel heeft het projectbesluit vastgesteld voor de Duurzaamheidsroute A35. Een belangrijke stap richting de uiteindelijke aanleg van zonnepanelen langs de A35 tussen Wierden en Enschede. - Van Tankenberg tot arboretum: ook BBB bemoeit zich met discussie over omgevingsvisie Oldenzaal | Oldenzaal | tubantia.nl
Provincie Flevoland
- Duikers vinden in Markermeer precieze locatie van middeleeuws kasteel
Na maandenlang duiken op dezelfde plek in het Markermeer, weet een groep hobbyduikers het zeker: ze hebben de resten gevonden van Kasteel Wijdenes. Het kasteel van graaf Floris V werd eind 13e eeuw door de West-Friezen afgebroken tijdens een gewelddadige strijd tussen het graafschap Holland en de onafhankelijke West-Friezen. De resten kwamen daarna door natuurlijke invloeden onder water te staan. - Omroep Flevoland – Nieuws – Geen miljoenensteun voor geplande waterstoffabriek in Marknesse
De ambitieuze plannen van Roger Renewable Energy (ROGER) voor een grote waterstoffaciliteit in Marknesse gaan niet door. Het bedrijf had bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) een subsidie van tientallen miljoenen euro’s aangevraagd, maar die aanvraag is afgewezen.
Provincie Gelderland
- Wat vindt u van de keuzes voor de toekomst van Gelderland?
In oktober en november 2025 gaan we graag hierover met u in gesprek. We organiseren verschillende bijeenkomsten om te toetsen: vindt u de keuzes die we opschrijven voor de Gelderse omgevingsvisie begrijpelijk? Wat wilt u Provinciale Staten meegeven als zij straks besluiten over de keuzes? Denk mee!
Provincie Utrecht
Provincie Noord-Holland
- Bodem vervuild in Amsterdamse Bos, waarschijnlijk door gebruik staalslakken bij paden | Het Parool
Onder en langs wandelpaden in het Amsterdamse Bos is vervuiling door zware metalen gevonden. Bodemonderzoek legt een verband met de staalslakken die zijn gebruikt voor de paden. - Afspraken over oplossing voor zonnepark bij Schiphol | Nieuwsbericht | Rijksoverheid.nl
Na intensief overleg hebben Schiphol, zonnepark-exploitant De Groene Energie Corridor (DGEC), gemeente Haarlemmermeer en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat afspraken gemaakt over een oplossing voor de zonnepanelen die zijn aangelegd in de buurt van Schiphol. - Noord-Hollands waterschap trekt miljoenen uit voor zoetwater
Het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK) trekt de komende jaren ruim 1 miljoen euro per jaar uit om de beschikbaarheid van zoetwater zoveel mogelijk te garanderen. In het gebied ten noorden van het Noordzeekanaal verdubbelt de waterbehoefte de komende 25 jaar en de huidige zoetwaterbuffer in het IJsselmeer is onvoldoende om aan de toenemende vraag te voldoen.
Provincie Zuid-Holland
- Dordrecht nog steeds tegen onder water zetten van polder
Na jarenlang steggelen met de rijksoverheid is de gemeente Dordrecht alsnog ontevreden. Onder leiding van GroenLinks-wethouder Tanja de Jonge stapt de gemeente naar de Raad van State om het onder water zetten van een poldergebied bij de stad tegen te houden. Het gaat om de 19e eeuwse Hel- en Zuilespolder vlakbij het natuurgebied de Biesbosch, direct langs de rivier Beneden Merwede. - Delfland vindt dader illegale lozing mede dankzij eDNA
Het Hoogheemraadschap van Delfland heeft de veroorzaker gevonden van een ernstige vervuiling in de Oude Polder van Pijnacker. In een sloot werden extreem hoge concentraties nitraat en pesticiden aangetroffen. Het waterschap legt de saneringskosten bij de tuinder neer die verantwoordelijk is voor de lozing.
Provincie Zeeland
- Heisa in Vlissingen: moet de geldkraan voor de Scheldekraan helemaal open? – Omroep Zeeland
- Kerncentrales en hoogspanningslijn: Zeeuws-Vlamingen komen voor het eerst samen in adviesgroep – Omroep Zeeland
Nieuwe kerncentrales en een hoogspanningslijn: veel Zeeuws-Vlamingen hebben het gevoel dat er over hun hoofden heen wordt besloten. De gemeenten Terneuzen en Sluis stelden daarom een adviesgroep samen van 53 inwoners, ondernemers en raadsleden. Of die groep echt wat in de melk te brokkelen heeft, moet nog blijken. Gisteravond overlegden ze in ieder geval voor het eerst over mogelijke voorwaarden in het Belfort van Sluis. - Sluis houdt vast aan ambities over sterke groei en stevige infrastructuur | Terneuzen | AD.nl
Wethouder Chris Simons schrikt niet van schampere reacties op de Economische Agenda van Sluis. Hij weet dat een tweede Westerscheldetunnel er niet binnen een paar jaar ligt en verbreding van de N61 kost ook jaren. Maar een betere infrastructuur komt heel Zeeland ten goede.
Provincie Noord-Brabant
- Decibel Outdoor test innovaties voor minder afvalwater en grijswaterrecyling
Omdat een festival een ideale plek is om innovaties op het gebied van waterhergebruik en waterbesparing te testen, heeft drinkwaterbedrijf Brabant Water samen met waterschap De Dommel en Brabantse Delta enkele innovaties getest op hardstylefestival Decibel Outdoor. Onder het motto ´every drop counts´ werd douchewater hergebruikt als spoelwater voor het toilet, urine ingezet voor de productie van kunstmest en het publiek voorgelicht met ´badhuis raves´. - Boswachter Koen waarschuwt na vroege herfst: ‘Impact op natuur is enorm’ | Brabant | bndestem.nl
Provincie Limburg
- Waterschap Limburg fel tegen vergunning voor lozen PFAS – Vroege Vogels – BNNVARA
Het Waterschap Limburg is fel tegen het voornemen van de provincie Limburg om afvalverwerkingsbedrijf CFS in Weert een vergunning te verlenen om jaarlijks ongeveer 5 kilo aan PFAS-stoffen te mogen lozen. Volgens het schap zouden de chemische stoffen daardoor in het riool en via de zuivering in de Maas belanden, waaruit drinkwater wordt gewonnen. Ook vanuit de gemeente Weert, milieuorganisaties, de Limburgse Provinciale Staten en de landelijke politiek klinkt kritiek. - Reeks kleine bevingen in Limburg vermoedelijk ‘aardbevingszwerm’ – Vroege Vogels – BNNVARA
In Zuid-Limburg zijn de afgelopen dagen meerdere kleine aardbevingen geweest. De recentste beving was dinsdagavond laat bij Heerlen. De zwaarste bevingen hadden een kracht van 1.2, de magnitude van de overige bevingen lag tussen de 0.7 en 1.0. “We denken dat we te maken hebben met een aardbevingszwerm”, legt hoofd seismologie bij het KNMI Läslo Evers uit.
Caribisch Nederland
Onderzoekers uit Philadelphia werken op Bonaire aan animatie over klimaatadaptatie – Het nieuws van Bonaire
Een team van vijf student-kunstenaars en drie professoren van de Universiteit van Pennsylvania zijn van 17 tot 23 augustus op Bonaire om te werken aan een animatievideo. Het project heeft als doel Nederlandse beleidsmakers te informeren over klimaatadaptatie vanuit een Bonairiaans perspectief.