Week-nieuwsbrief RWS Bodem en Ondergrond (31 2025)

1. Tijdelijke stop op gebruik staalslakken

Er komt een pauze van een jaar voor bepaalde toepassingen van staalslakken op land waar een risico bestaat voor de gezondheid. Dat liet staatssecretaris Thierry Aartsen (Openbaar Vervoer en Milieu) op 21 juli weten aan de Tweede Kamer.

De tijdelijke regeling geldt bijvoorbeeld voor toepassingen van staalslakken op locaties waar direct contact mogelijk is of voor grootschalig gebruik. Voor andere toepassingen op land komt er een vergunningplicht om veilig gebruik te garanderen. In de tussenliggende periode wordt er meer onderzoek gedaan naar hoe staalslakken veilig kunnen worden gebruikt en wordt er gekeken naar alternatieve toepassingen. Lees verder

Zie ook: Kamerbrief
Zie ook de vernieuwde webpagina van IPLO en het onderdeel veelgestelde vragen over de tijdelijke regeling: Tijdelijke regeling verbod en vergunningplicht toepassing LD- en ELO-staalslak | Informatiepunt Leefomgeving.

Overige nieuwsberichten:

2. Meer inzet en maatregelen om stoffen uit water te halen

Vervuilingsbronnen sneller opsporen, toelatingsregels voor gewasbeschermingsmiddelen actualiseren, bedrijven sneller informeren wanneer hun activiteiten leiden tot normoverschrijdingen, lozingsvergunningen sneller KRW-proof maken… Vandaag laat minister Robert Tieman (Infrastructuur en Waterstaat) weten welke aanvullende maatregelen worden genomen om sneller te voldoen aan de Europese waterkwaliteitsdoelen (de Kaderrichtlijn Water, KRW). Lees verder

3. Kabinet ziet niets in nationaal PFAS-verbod

Het demissionaire kabinet ziet niets in een nationaal verbod op het gebruik of het lozen van PFAS. Geen van beide opties zorgt snel voor een afname van deze chemische stoffen in het milieu. Dat schrijven minister Robert Tieman en staatssecretaris Thierry Aartsen (Infrastructuur en Waterstaat) aan de Tweede Kamer. Lees verder

Zie ook: PFAS in drinkwater: Vewin steunt Europese normering, maar blijft hameren op bronaanpak

Zie ook: Kamerbrief en de Beslisnota bij Verzamelbrief PFAS

4. Landsadvocaat: Nederland loopt juridische risico’s door normoverschrijdingen bestrijdingsmiddelen en nutriënten

Nederland zal in 2027 aan de meeste doelen aan de Kaderrichtlijn Water (KRW) kunnen voldoen. Enerzijds omdat ze bereikt zijn, anderzijds omdat een legitieme uitzondering kansrijk is. Maar voor normoverschrijdingen door nutriënten en bestrijdingsmiddelen lijkt die uitzonderingsoptie niet zo zeker.

Dat blijkt uit een juridische analyse van de landsadvocaat. Hij heeft in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat de risicoanalyse gemaakt, na de toezegging van minister Barry Madlener aan de Tweede Kamer in maart van dit jaar om de juridische risico’s in kaart te brengen als Nederland de doelen van de KRW niet haalt. Het is een soort ‘juridische botsproef’ om de zorgen over de consequenties ‘iets te concretiseren’, zei Madlener, die 3 juni met de andere PVV-bewindslieden opstapte. Lees verder

5. Zetstenen en stortstenen op Marken: frontlinie tegen golven en erosie

De eerste 2 versterkte stukken van de dijk op Marken zijn bijna klaar. Eind juli 2025 gaan deze proefvakken open voor bewoners en bezoekers. Dan is goed te zien hoe de nieuwe dijk eruit komt te zien: steen aan de buitenkant, en klei met later nog gras aan de binnenkant.

De stenen tegen de dijk vormen de eerste bescherming tegen golven. Dit voorkomt erosie. Deze stenen zijn belangrijk voor een sterke dijk die jarenlang mee moet gaan. Waar komen die stenen vandaan en waarom gebruiken we juist deze? Lees verder

6. Europese Bouwproductenverordening komt met belangrijke wijzigingen

Het heeft lang geduurd, maar sinds een paar maanden is de nieuwe Europese Bouwproductenverordening van kracht. De CPR (Construction Products Regulation) geeft onder meer de verplichting voor CE markering van bouwproducten. Hier gaat in de nieuwe regeling het een en ander aan veranderen. Dit artikel geeft de hoofdlijnen weer.

De CPR is verplichtend voor de lidstaten. Zij mogen hier geen regels aan toevoegen of er eigen interpretatie aan geven. Er is sprake van een overgangstermijn. Voor deze versie van de CPR is dat vrij complex. De inwerkingtreding is per 8 januari 2026, maar per 7 januari 2025 treden regels in werking die vooral de bevoegdheden van de commissie verruimen om een meer sturende rol te krijgen bij het opstellen van de Europese normen. Veel van oude CPR blijft voorlopig van toepassing, zoals definities, de verplichtingen rond prestatieverklaring en CE markering, de prestatieklassen en het systeem van externe controle. Deze regels zijn van kracht als de aangepaste productnormen zijn vastgesteld. Ook voor de aangemelde instanties zoals certificatie-instellingen (Notified Bodies) blijft veel hetzelfde, al zullen zij zich op enig moment wel opnieuw moeten laten beoordelen. Lees verder

7. Nieuwsbrieven en bijeenkomsten

Bijeenkomsten

  • Event ‘Gevels in het zonnetje’ – Kennisportaal Klimaatadaptatie – 18 september 2025
    Steden krijgen steeds vaker te maken met hitte, hevige buien en een tekort aan vergroening in de buitenruimte. Tegelijkertijd ervaren we ook binnen steeds vaker problemen met comfort en gezondheid. Hoewel daken steeds vaker klimaatadaptief zijn, is dat met gevels vaak nog niet het geval. En dat terwijl gevels een enorm oppervlak bieden om onze gebouwen en buitenruimte klimaatbestendiger te maken.
  • Event Klimaatveiligheid: in verbinding met de partners – Kennisportaal Klimaatadaptatie – 25 september 2025
    Dit event over klimaatveiligheid brengt experts, beleidsmakers en hulpdiensten bij de veiligheidsregio’s, overige overheden en crisispartners samen om de impact van de effecten van klimaatverandering stevig te analyseren. De impact van extreem weer, hitte, droogte, overstroming, zware neerslag of zeer zware stormen en de rol van crisisbeheersing staan hierin centraal. Door middel van workshops, presentaties, discussies en praktijkvoorbeelden kun je op deze dag nieuwe oplossingen en samenwerkingsmogelijkheden verkennen.
  • Nationaal Deltacongres 2025 | Informatiepunt Leefomgeving
    Tijdens het Nationaal Deltacongres staan we stil bij de actuele waterthema’s en de stappen die we met de samenwerkende partijen binnen het Deltaprogramma zetten voor waterveiligheid, zoetwaterbeschikbaarheid en een klimaatbestendige inrichting van onze leefomgeving.

8. Nieuws over de Omgevingswet

9. Nieuws over Biodiversiteit en duurzaam bodemgebruik

  • Hoeckelingsdam weer een natuurparadijs
    20 jaar geleden is in het IJmeer de Hoeckelingsdam aangelegd als compensatiemaatregel voor de bouw van IJburg. Deze luwtedam omsluit, samen met Polder IJdoorn en de Uitdammerdijk, de Kinselbaai. Door verzakking, stroming en golfslag zonk een deel van de dam weg onder water. Voor het behoud van de Hoeckelingsdam was herstel noodzakelijk. In de 2e helft van 2024 is dit herstelwerk van start gegaan.
  • ‘Natuur in bebouwde omgeving verdient meer aandacht’
    ‘Ook de dieren en planten die in steden en dorpen leven, hebben basisbehoeften’, zegt Floor Edixhoven van de Stichting Deltaplan Biodiversiteitsherstel. Deze basisvoorwaarden worden nu uitgelegd in het nieuwe rapport Basiskwaliteit Natuur in de bebouwde omgeving. Link naar het rapport.
  • Waterschap en provincie Limburg oneens over nieuwbouw in overstromingsgevoelige gebieden
    Waterschap Limburg vindt dat de provincie Limburg op tal van punten een onverantwoorde strategie voor waterbeleid heeft opgetekend in haar ontwerp-Omgevingsvisie voor de komende 25 jaar. Het waterschap heeft daarom een zienswijze ingediend en moet nu afwachten of de provincie haar advies ter harte neemt. “Het oordeel van het waterschap zou bindend moeten zijn”, aldus dijkgraaf Saskia Borgers.

10. Nieuws over Circulaire economie

  • Zwarte Cross: regen, afvalwater, urine of gooibier, alles moet circulair verwerkt gaan worden
    Regen, afvalwater, urine of gooibier. Op de Zwarte Cross, het jaarlijkse motorcross- en muziekfestival in het Gelderse Lichtenvoorde, moet het allemaal circulair verwerkt gaan worden. Vorig jaar werden de eerste tests gedaan om water te besparen, te hergebruiken en lokaal te zuiveren. Dit jaar krijgt de pilot van het project WijWater een vervolg.
  • Nieuwe handreiking beschikbaar: Circulaire economie op bedrijventerreinen – PONT Klimaat
    Hoe integreer je circulaire economie concreet in bestaande en nieuwe bedrijventerreinen? De handreiking ‘Ruimte voor circulaire economie op bedrijventerreinen in en om de stad’ biedt inspiratie door middel van praktijkvoorbeelden, kennis en ruimtelijke principes. Denk daarbij aan slimme combinaties tussen productie- en verwerkingsruimte, logistieke ruimte en gebruiksruimte voor circulaire bedrijfsgebouwen.

11. Nieuws over de energietransitie

  • Kabinet kiest voor route Schiermonnikoog om windpark met de Eemshaven te verbinden | Nieuwsbericht | Rijksoverheid.nl
    Het kabinet heeft deze week besloten dat de stroom van het toekomstige windpark Doordewind op zee (4 gigawatt vermogen) via de ‘Schiermonnikoog Wantij-route’ aan land wordt gebracht bij de Eemshaven. Voor de langere termijn wordt een meer complexe route via een tunnel onderzocht, die toekomstige windenergie van nog aan te leggen windparken en CO2-transport kan combineren. Deze keuze is een belangrijke stap in de ontwikkeling van de regio en een toekomstbestendige energievoorziening van Nederland.
  • Warmtenet koopwoningen helpt sociale huur verduurzamen
    Woningcorporaties kunnen een belangrijke rol spelen bij de uitbreiding van warmtenetten in Nederland, maar alleen als de overstap betaalbaarder wordt voor hun huurders. Dit meldt ING in een nieuw rapport.

12. Nieuws over klimaatverandering, -adaptatie en Bodemdaling

13. Nieuws over (grond)water

14. Nieuws uit de regio

Vanuit of over de regio nog de volgende berichten:

Provincie Groningen

  • Twee belangrijke mijlpalen bereikt bij verbouwing station Groningen – architectenweb.nl
    De afgelopen maanden zijn er twee belangrijke mijlpalen bereikt bij de verbouwing van station Groningen. De meest in het oog springende ingreep is de voltooiing van een nieuwe, ondergrondse reizigerspassage naar de perrons. Daarnaast zijn bestaande sporen vervangen door nieuwe, onder meer om het spoor voor regionale treinen anders dan voorheen door te laten lopen.

Provincie Fryslan

Provincie Drenthe

Provincie Overijssel

Provincie Flevoland

Provincie Gelderland

Provincie Utrecht

  • Provincie Utrecht mag bijtende wolf afschieten van rechter
    De provincie Utrecht mag van de rechter de wolf afschieten die meerdere keren mensen heeft benaderd op de Utrechtse Heuvelrug. De Faunabescherming en Animal Rights hadden de rechtbank gevraagd om de vergunning hiervoor te schorsen, maar de rechter ziet daar geen redenen voor. Dat betekent dat de provincie deze wolf kan laten doden.
  • Weerbarstige kleine wijkjes
    Het principe van ‘straatje erbij’ zou een laagdrempelige oplossing zijn voor de woningnood. De maximaal vijftig nieuwe huizen per dorp versterken ook nog eens de leefbaarheid op het platteland. Maar maakt deze aanpak die ambities waar? Binnenlands Bestuur peilde de stemming in Lopik en De Ronde Venen.

Provincie Noord-Holland

  • Uitbreiden hoogspanningsnet verontrust natuurorganisaties – NH Nieuws
    Natuurorganisaties en vogelwerkgroepen maken zich zorgen over de aanleg van een nieuwe bovengrondse hoogspanningslijn in het noorden van Noord-Holland. Ze vrezen grote schade voor de natuur, vogels en het landschap. Tennet wil het aantal ‘draadslachtoffers’ juist verminderen en neemt maatregelen.
  • Stop op staalslakken, zorgen over gezondheid dwingen tot ingrijpen – NH Nieuws
    Er mogen voorlopig geen staalslakken gebruikt worden op plekken waar het gezondheidsrisico’s oplevert. Dat laat demissionair staatssecretaris Thierry Aartsen (Milieu, VVD) vandaag weten via een Kamerbrief. In Noord-Holland waren er al langer zorgen over de gezondheidsrisico’s bij het gebruik van het product.

Provincie Zuid-Holland

  • Strenger optreden Hoogheemraadschap Delfland oogst effect
    Het Hoogheemraadschap van Delfland heeft in de eerste vier maanden van dit jaar al bijna evenveel sancties opgelegd als in heel 2024. Controleurs van het Zuid-Hollandse waterschap maakten tot en met april 21 keer een proces-verbaal op, tegen 24 keer in het afgelopen jaar. Het ging onder meer om illegale lozingen van bestrijdingsmiddelen in de glastuinbouw.
  • PFAS-onderzoek gestart bij Chemours en Westerschelde
    Het RIVM onderzoekt welke effecten PFAS hebben op de gezondheid van mensen die wonen rond de Chemours-fabriek in Dordrecht en de Westerschelde in Zeeland. Het demissionaire kabinet heeft het rijksinstituut hiervoor opdracht gegeven. Dit gezondheidsonderzoek is naar verwachting eind 2027 klaar.

Provincie Zeeland

Provincie Noord-Brabant

  • Rijkswaterstaat vervangt stormvloeddeuren Biesboschsluis
    De 75 jaar oude houten stormvloeddeuren van de Biesboschsluis zijn verouderd en moeten volledig vervangen worden. Dit werk wordt gerealiseerd in samenwerking met de combinatie STERK.
  • Arriva mag 12,5 jaar langer het busvervoer in Oost-Brabant verzorgen – Brabant
    Vervoerder Arriva blijft ook na 2026 verantwoordelijk voor de ov-concessie in Oost-Brabant. Dit blijkt uit de gunningsuitslag van de aanbesteding die de provincie heeft georganiseerd. Ook EBS had zich ingeschreven voor de concessie. Beide inschrijvers kwamen voor gunning in aanmerking, maar de bieding van Arriva is in de aanbestedingsprocedure als beste beoordeeld door een team experts van de provincie.
  • Nieuw Brabants zwijnenbeleid moet realistischer en werkbaarder worden | Pigbusiness.nl – Nieuws voor varkenshouders
    Het huidige Brabantse beleid dat streeft naar nul wilde zwijnen werkt in de praktijk niet goed en is juridisch moeilijk vol te houden. Daarom heeft de provincie Noord-Brabant een nieuw advies ontvangen over het beheer van wilde zwijnen. Dit advies is opgesteld door een commissie waarin onder andere ZLTO is vertegenwoordigd. Een goede voorbereiding op en bestrijding van Afrikaanse varkenspest blijft daarbij van groot belang.

Provincie Limburg

Caribisch Nederland

Nog steeds geen vastgesteld beleid diabaas

Bouwend Bonaire luidt de noodklok