maandag 23 juni 2025

Week-nieuwsbrief RWS Bodem en Ondergrond (26 2025)

1. Schakeldag 2025 – laatste kans

Kom op donderdag 26 juni naar Congrescentrum 1931 in ’s-Hertogenbosch voor de Schakeldag 2025. Dit jaarlijkse evenement van het Informatiepunt Leefomgeving (IPLO) is hét moment om jouw kennis over de Omgevingswet en de leefomgeving te verdiepen én je netwerk uit te breiden.

Wat kun je verwachten?

• Keuze uit tientallen inspirerende sessies van o.a. VNG, IPLO, RVO, RIVM en diverse gemeenten.
• Stel je eigen dagprogramma samen met onderwerpen die voor jou relevant zijn.
• Ontmoet vakgenoten op het Netwerkplein, stel vragen aan experts en deel ervaringen met collega’s uit het hele land.

Samen bouwen we aan een toekomstbestendige leefomgeving. Bekijk het volledige programma en meld je vandaag nog aan! Schakeldag 2025. Meer informatie op https://iplo.nl/actueel/schakeldag/

2. Kennisdocument macroplastics in baggerspecie

Er is steeds meer bewustzijn over het plasticprobleem in Nederland, met name de aanwezigheid van plastics in baggerspecie en de impact daarvan op het watersysteem. Door het gebrek aan duidelijke regelgeving en richtlijnen worden plastics vaak niet aangepakt bij baggerwerken, wat leidt tot milieuproblemen, hogere kosten en juridische complicaties. Het kennisdocument geeft inzicht in dit probleem en biedt een praktische werkwijze voor het omgaan met macroplastics in baggerspecie tijdens onderzoek, uitvoering en verwerking. Lees verder

3.  Aanpassing Vergunningcheck levert winst op voor mens en natuur

Wie zonnepanelen op zijn dak wil aanleggen, kan online in de Vergunningcheck nagaan of er een omgevingsvergunning nodig is. Beschermde diersoorten, zoals vogels of vleermuizen, kunnen een obstakel vormen voor die vergunning. Dankzij kleine aanpassingen in de Vergunningcheck is er straks meer mogelijk voor mens én natuur. Op de Schakeldag kunt u hierover een sessie volgen. Lees verder

4. Baggervolumes voor de Waddenzee in beeld gebracht

Rijkswaterstaat houdt jaarlijks de baggervolumes bij voor het beheer van de vaargeulen in de Waddenzee. De rapportage over het jaar 2024 is afgerond. Het volume dat door Rijkswaterstaat gebaggerd is, komt voor 38,3% (2.427.152 m³) uit de Waddenzee en voor 61.7% (3.910.575 m³) uit de Eemsgeul.

Rijkswaterstaat inventariseert niet alleen de eigen volumes, maar ook de data van baggerwerkzaamheden van andere baggeraars, zoals havenbedrijven. De rapportage wordt afgestemd met relevante partijen en organisaties.  Lees verder

5. Lancering Grip op Grond kaart

We verplaatsen veel grond en bagger bij natuur- en infraprojecten en bij nieuwe gebiedsinrichtingen. We koppelen projecten waar grond vrijkomt op een slimme manier aan projecten waar grond nodig is. Dat is het doel van Grip op Grond. Dit geldt niet alleen voor de projecten van de provincie Fryslân, maar ook voor die van gemeenten, waterschappen en natuurbeheerders. Lees verder

6. Nieuwsbrieven en bijeenkomsten

• Nieuwsbrief Tussen Bodem en Ondergrond
• Nieuwsbrief Land+Water

Bijeenkomsten

• Schakeldag 2025 | Informatiepunt Leefomgeving
  Dit jaar is de Schakeldag van het Informatiepunt Leefomgeving (IPLO) op donderdag 26 juni 2025. Locatie is het Congrescentrum 1931 in ’s-Hertogenbosch.
• Nationaal Deltacongres 2025 | Informatiepunt Leefomgeving
  Iedereen die in Nederland betrokken is bij klimaatadaptatie en de wateropgaven. We verwelkomen bestuurders en medewerkers van overheden, maatschappelijke organisaties, kennisinstellingen en het bedrijfsleven. Ook andere geïnteresseerden, zoals betrokken inwoners, zijn van harte welkom.

7. Nieuws over de Omgevingswet

• Bodem binnen de Omgevingswet
  De invoering van de Omgevingswet in 2024 veranderde het speelveld voor gemeenten drastisch – zeker als het gaat over het bodembeleid. Waar vroeger provincies de regie hadden, ligt die verantwoordelijkheid nu grotendeels bij gemeenten zelf. Dat vraagt om nieuwe kennis, aanpassingen in beleid én een andere manier van werken. Werk je als overheidsprofessional aan bodem- of waterbeleid? Dan is het belangrijk om te weten wat er verandert en hoe je hierop inspeelt. In deze blog lichten we de belangrijkste wijzigingen toe en geven we praktische aanknopingspunten om hiermee aan de slag te gaan.

8. Nieuws over Biodiversiteit en duurzaam bodemgebruik

• Wilgenblad voeren kan uitstoot broeikasgas uit bodem reduceren – Nieuwe Oogst
  Het voeren van wilgenbladen aan weidende runderen kan de uitstoot van broeikasgassen vanuit de bodem met 81 procent reduceren. Door de wilg wordt de stikstof in de urine niet als vluchtig ureum uitgescheiden, maar als hippuurzuur. Dit remt lachgasvormende bacteriën in de bodem.

9. Nieuws over Circulaire economie

• Van lineair naar circulair: “Ga er gewoon mee aan de slag!”
  Gemeenten kunnen een sleutelrol spelen in het bevorderen van de transitie naar circulariteit. Het bedrijfsleven, bouw, zorg, onderwijs – het komt allemaal samen bij de gemeente. Maar hoe geef je prioriteit aan de circulaire economie, terwijl het ravijnjaar zijn schaduw vooruitwerpt?

10. Nieuws over de energietransitie

• Solar Magazine – Netbeheer Nederland: energietransitie mag geen politiek slachtoffer worden
  De val van het kabinet dreigt essentiële besluiten over het energiesysteem te vertragen, terwijl netbeheerders stabiel beleid nodig hebben. Zonder tijdige besluitvorming staan ondernemers langer op de wachtlijst.

11. Nieuws over klimaatverandering, -adaptatie en Bodemdaling

• Ambitieuze ruimtelijke en maatschappelijke keuzes nodig om klimaatbestendig te worden – Kennisportaal Klimaatadaptatie
  Er moeten ambitieuze en duidelijke keuzes worden gemaakt om de overgang te versnellen naar een klimaatbestendige toekomst. Dat schrijft de Wetenschappelijke Klimaatraad (WKR) in het nieuwe adviesrapport Meeveranderen met het klimaat. We zullen op sommige plekken de ruimte anders moeten gaan gebruiken. En de rol van burgers en bedrijven zal steeds groter worden. Een van de adviezen van de WKR: maak informatie over klimaatrisico’s van woningen en andere gebouwen openbaar.
• Deltares opent nieuw hightech lab voor water-, bodem- en klimaatonderzoek
  Deltares heeft op 13 juni een nieuw hightech laboratorium in Delft in gebruik genomen. Onderzoekers kunnen er met geavanceerde apparatuur op microschaal bestuderen hoe vervuilende stoffen zich gedragen, hoe broeikasgassen vrijkomen uit natte bodems en wat duurzame energieopwekking doet met grondwater en bodem.

12. Nieuws over (grond)water

• Drinkwaterbedrijven maken waterkwaliteit Rijn inzichtelijk met datadashboard
  De drinkwaterbedrijven die afhankelijk zijn van water uit de Rijn, geven online vrije toegang tot meetgegevens over de waterkwaliteit van de Rijn. Het nieuwe RIWA-Rijn Datadashboard geeft inzicht in de ontwikkeling van meer dan 1.500 stoffen.
• Stichting de Noordzee vertrekt uit Europese adviesraad
  Stichting de Noordzee maakt geen deel meer uit van de Noordzee Adviesraad. Deze adviesraad zou ‘een industrieraad’ zijn geworden. In een reactie laat de Noordzee Adviesraad weten afhankelijk te zijn van de ‘bereidheid en inzet van de leden om een werkrelatie te ontwikkelen’.
• The Ocean Cleanup gaat plasticvervuiling te lijf in 30 steden
  The Ocean Cleanup gaat met een nieuwe aanpak de plasticvervuiling in rivieren opruimen in 30 steden in Azië en Noord- en Zuid-Amerika. De organisatie past Interceptor-oplossingen nu toe in de hele stad.

13. Nieuws uit de regio

Vanuit of over de regio nog de volgende berichten:

Provincie Overijssel

• Overijssel onderzoekt bodemkwaliteit in Natura 2000-gebieden – Provincie Overijssel
  De provincie Overijssel onderzoekt hoe gezond de bodem is in de Natura 2000-gebieden. Dat doet ze naar aanleiding van een Verwijst naar een andere websitemotiedie Provinciale Staten op 26 maart 2025 hebben aangenomen. Het doel is om beter zicht te krijgen op de bodemkwaliteit, zodat herstel en beheer van natuur effectiever kunnen worden uitgevoerd.
• Provincie Overijssel geeft klap op ontvangen windprojecten Almelo, Tubbergen, Twenterand en Hengelo – Provincie Overijssel
  Voor de gemeenten Almelo, Tubbergen, Twenterand en Hengelo is nu ook duidelijk welke windprojecten een volgende fase in kunnen gaan. De afgelopen periode heeft de provincie namelijk bekeken welke van de 17 ontvangen initiatieven voldoen aan het beleid van de provincie.

Provincie Gelderland

• Wat ligt er onder Gelderland? Archeologen onthullen verborgen geschiedenis – Omroep Gelderland
  Er ligt van alles meters diep onder onze Gelderse grond. Veel van deze geschiedenis blijft liggen, maar als er gebouwd gaat worden dan gaan archeologen aan de slag. Vrijdag zijn de Nationale Archeologiedagen begonnen. ArcheoHotspots brengt dit weekend het verleden tot leven met honderden activiteiten in het hele land. Ook in Gelderland is van alles te doen, onder meer in natuurgebied de Zanding bij Otterlo, cultuurcentrum Rozet in Arnhem en kasteel Ammersoyen in Ammerzoden.
• Gelderland moet gezondheidsrisico’s van windmolenpark in Zutphen beter uitleggen | Zutphen | destentor.nl
  De provincie Gelderland moet beter in kaart brengen wat de bouw van drie windturbines in Zutphen voor gevolgen kan hebben voor de gezondheid van omwonenden en het milieu.

Provincie Groningen

• Nooit meer gas uit Groningen? Deze topbestuurders bepleiten in nieuw rapport: houd Groningenveld beschikbaar
  Het Groningengasveld moet voor Nederland beschikbaar blijven als strategische energiereserve. Dat bepleit Denkwerk, een groep van topbestuurders en oud-bewindslieden in een nieuw rapport. Het gasveld van Groningen sloot vorig jaar omdat het niet veilig is.
• Groningers mogen meedenken over hoe gemeente eruitziet in 2050 | OOG Groningen
  De gemeente Groningen roept inwoners op om mee te denken over de toekomst van de gemeente. Het gemeentebestuur vraagt daarmee om input voor de nieuwe omgevingsvisie, die beschrijft hoe Groningen eruit moet zien in 2050.

Provincie Fryslan

• Waddenvereniging wil overheid met onderzoek overtuigen van werelderfgoedstatus Waddenzee – Omrop Fryslân
  Zo’n driekwart van de Nederlanders vindt de Werelderfgoedstatus van de Waddenzee belangrijk. Dat concludeert onderzoeksbureau Ipsos I&O, dat onderzoek heeft gedaan naar hoe Nederlanders denken over het wad.
• Wolvengebied aangewezen in Zuidoost-Fryslân | Weststellingwerf | AD.nl
  De provincie Friesland wijst een deel van Zuidoost-Fryslân aan als wolvengebied. Dit besluit is genomen na sporen, waarnemingen en DNA-onderzoek van wolvendrollen.
• Dertien nieuwe energieboswachters starten in Friesland | Leeuwarden | AD.nl

Provincie Drenthe

• Provincies gaan niet verder met Veenkoloniën als Werelderfgoed – RTV1
  De provincies Drenthe en Groningen gaan niet proberen om een Werelderfgoedstatus voor de Veenkoloniën te krijgen. De kans hierop is volgens het kabinet te klein, laten Gedeputeerde Staten van Drenthe weten.
• Meer wolvenwaarnemingen in Drenthe – RTV Drenthe
  De wolf laat zich meer zien in Drenthe. Uit een nieuwe rapportage van BIJ12 blijkt dat er 146 wolvenwaarnemingen zijn gemeld bij het Wolvenmeldpunt, in de periode van half oktober tot eind februari. Dat zijn er meer dan in het begin van 2024, toen zijn er 90 waarnemingen gemeld.

Provincie Flevoland

• Omroep Flevoland – Nieuws – Van wind naar wand: bladen oude turbines worden gevelbekleding
  Windturbines die allemaal in rechte lijnen staan. Zo moet het polderlandschap er in Zeewolde uitzien. Windpark Zeewolde heeft de afgelopen jaren grotere en hogere molens neergezet, maar om de strakke lijn te krijgen, moeten de kleinere molens die verspreid over de akkers staan, worden weggehaald. Dat komt neer op 166 molens die weg moeten.
• Omroep Flevoland – Nieuws – Biologiestudenten genieten van onderzoek op Marker Wadden: ‘Het is het hoogtepunt van het studiejaar’
  Met hun knieën diep in het slib en het zonlicht op hun gezichten graven tweedejaars biologiestudenten van de Universiteit van Amsterdam (UvA) zich door het unieke landschap van de Marker Wadden. Twee weken lang bivakkeren bijna twintig studenten op de kunstmatige eilandengroep midden in het Markermeer, waar ze ecologisch veldonderzoek doen. Hun missie: in kaart brengen hoe het ecosysteem zich hier ontwikkelt.
• Omroep Flevoland – Nieuws – Deze wet voor omwonenden van de Zuiderzee ‘veranderde Nederland voorgoed’

Provincie Utrecht

• Utrecht bouwt eerste Upcyclecentrum
  Utrecht start de bouw van het allereerste Upcyclecentrum in de stad. Het centrum, dat dit najaar opent bij het Hof van Cartesius, wordt 350 m² groot en is voor meer dan 90% opgebouwd uit hergebruikte materialen. 
• Rijk en provincie Utrecht werken samen aan ruimtelijke opgaven – VARnws Stichtste Vecht
  In en rond de provincie Utrecht komen veel nationale en regionale ruimtelijke opgaven samen. Bijvoorbeeld op het gebied van water en bodem, landbouw, natuur, energie, wonen, werken, bereikbaarheid, defensie, landschap en cultureel erfgoed. De aantrekkelijke centrale ligging van de provincie zorgt bovendien voor een sterke ruimtelijke druk. 

Provincie Noord-Holland

• Provincie Noord-Holland kan verder met stikstofplannen – Nieuwe Oogst
  De provincie Noord-Holland kan na aanpassingen van het college van burgermeester en wethouders verder met het realiseren van haar plannen voor natuurherstel en stikstofreductie. Het gaat om ongeveer 35 miljoen euro die zij tot en met 2027 vrij te besteden heeft voor het landelijk gebied.

Provincie Zuid-Holland

• Meer samenwerking op mobiliteit tussen provincies en Duitse deelstaat – Provincie Zuid-Holland
  Probleemloos de grens tussen Nederland en Duitsland oversteken is belangrijk voor onze economie. Daarom hebben de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen en vijf Nederlandse provincies hun afspraken over verkeer en vervoer vernieuwd. De nieuwe afspraken zijn op 6 juni 2025 in Den Bosch ondertekend.
• Ganzenoverschot in Zuid-Holland: provincie grijpt in | Al het nieuws uit Rijswijk
  De populatie ganzen in Zuid-Holland is de afgelopen tien jaar explosief gegroeid. Vooral het aantal standganzen – die het hele jaar in Nederland blijven – is fors toegenomen tot ruim 161.000 in 2024. De provincie vindt ingrijpen noodzakelijk om schade aan natuur, landbouw en veiligheid te beperken.

Provincie Zeeland

• Rijkswaterstaat zet volgende stap in herstel zeegrasvelden in Zeeland
  Rijkswaterstaat is 13 juni 2025 gestart met het aanplanten van zeegras op 5 locaties in Zeeland: 3 in de Grevelingen (Stampersplaat, Veermansplaat, Slikken van Flakkee) en 2 in het Veerse Meer (Zandkreek en Kortgene Noord).
• Gaten in de dijk kunnen Zeeland veilig houden: ‘Doe nu een proef bij Hoedekenskerke’ | Moerbeke-Waas | hln.be
  Als Zeeland aan de slag wil met wisselpolders, moet dat nu gebeuren, hoe gevoelig het onderwerp ook ligt. Er is al een proefgebied in beeld: de polder ten noorden van Hoedekenskerke. „Het gaat om de veiligheid van onze kinderen en kleinkinderen.”
• Nieuwe stroomverbinding TenneT verdubbelt Zeeuwse capaciteit tussen Borssele en Rilland: ’bouwtijd energieprojecten halveren’ | De Telegraaf

Provincie Noord-Brabant

• Brabant Water begint pilot in Tholen met drinkwater uit Oosterschelde
  Nabij de Bergse Diepsluis aan de Oosterschelde zal eerst op kleine schaal onderzocht worden hoe van zeewater het beste drinkwater gemaakt kan worden. De techniek die daarvoor gebruikt wordt is omgekeerde osmose.
• Brabanders met boodschap naar fietstocht Climate Classic 2025
  Samen met drie collega’s van iSago en duizenden anderen fietst Camiel Eldering morgen langs de denkbeeldige kustlijn van Nederland als de zeespiegel stijgt. De Climate Classic 2025 vraagt aandacht voor klimaatverandering, Eldering wil met zijn systeem RainSense de gevolgen beperken.

Provincie Limburg

• Provincie Limburg roept boeren op alert te zijn op Afrikaanse varkenspest – Nieuwe Oogst
  Provincie Limburg roept boeren en jagers op om alert te zijn op de verschijnselen van Afrikaanse varkenspest en extra hygiënemaatregelen te nemen. Vorige week werd in Duitsland een besmet wild zwijn aangetroffen, op zo’n 150 kilometer van de grens met Limburg.
• Beschermde dieren langs Limburgse A2: de ingekorven vleermuis heeft vele medestanders zoals de rugstreeppad, de laatvlieger en de vermiljoenkever | De Limburger

Caribisch Nederland

Adviesraad: aanpak achterstanden Caribisch Nederland onvoldoende
De eilanden Bonaire, Sint-Eustatius en Saba, ofwel Caribisch Nederland, kampen met grote achterstanden op het gebied van wonen, infrastructuur en een gezonde leefomgeving vergeleken met Europees Nederland. Dat is het gevolg van falend overheidsbeleid, constateert de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli) in een advies aan de regering.