Week-nieuwsbrief RWS Bodem en Ondergrond (24 2025)

1. Schakeldag 2025 – Bodemsessies

Naast een tal van boeiende sessies over het werken met de Omgevingswet zijn er 3 sessies voor het Spoor Bodem. Hier ziet u alle sessies onder het spoor Bodem:

Met de inwerkingtreding van de Omgevingswet zijn de spelregels rond bodemkwaliteitskaarten (BKK) aangepast. Een bodemkwaliteitskaart is een kaart waarop de feitelijke kwaliteit van de bodem is weergegeven in het gebied waarop de kaart betrekking heeft. In deze sessie wordt u meegenomen in deze veranderingen en wat dit concreet voor u betekent.

In deze sessie gaan we in op hoe gemeenten binnen de Omgevingswet omgaan met duurzaam hergebruik van grond en bagger. En hoe zij hiermee aan de slag kunnen in hun omgevingsplan en met maatwerk richting gebiedsgericht beleid.

In deze sessie lichten we kort de opgave in het kader van PFAS toe en we geven aan welke signalen het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) hierover heeft ontvangen. Daarna gaan we in op de Handreiking ‘redelijkerwijs’ en het juridisch kader. Vervolgens belichten we kort de casuïstiek en problematiek rondom PFAS en geven we aan welke gesprekken hierover gevoerd worden. Ten slotte geven we aan wat er moet gebeuren om de opgave richting 2030 inzichtelijk te maken. Deelnemers hebben aan het einde van de sessie een beter beeld van de verkenning van een nieuwe gezamenlijke PFAS-aanpak en leveren hier actief input op.

2. Kamer: stop voorlopig met gebruik van vervuilende staalslakken

De Tweede Kamer wil dat het gebruik van staalslakken stopt. Eerst moet duidelijk zijn dat het gebruik ervan veilig is en niet schadelijk is voor het milieu. Een meerderheid steunde vanmiddag een motie die de regering daartoe oproept. Daarmee gaat de Kamer lijnrecht in tegen het standpunt van het (demissionaire) kabinet. Dat houdt tot nu toe vol dat het gebruik ervan “mits goed toegepast” veilig is.

Lees verder

3. Tot op de bodem in de Waddenzee

In maart 2025 is Rijkswaterstaat, samen met het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ), gestart met een grootschalig onderzoek naar het bodemleven en de bodemsamenstelling in de Waddenzee.

Vanuit de Natura 2000-opgave werken we aan verbetering van de onderwaternatuur. Als natuurbeheerder van de grote wateren willen we beter inzicht krijgen in de ecologische water- en bodemkwaliteit. Veranderingen in watersystemen beginnen vaak op de bodem: met verschuivingen in de samenstelling van het sediment en in het leven dat erin leeft.

Lees verder

4. Impulsregeling Klimaatadaptatie: succesverhaal met ruimte voor verbetering

Van 2021 tot eind 2023 konden decentrale overheden gebruikmaken van de Impulsregeling voor adaptatiemaatregelen. Deze regeling werd ondersteund door een wijziging van de Waterwet in 2020. Hoe effectief is deze regeling geweest? Daarover heeft advies- en ingenieursbureau Arcadis in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat een rapport(opent in nieuw venster) (verwijst naar een andere website) uitgebracht. Belangrijke conclusie: de Impulsregeling heeft de uitvoering van talloze projecten versneld en bovendien de regionale samenwerking en bewustwording rondom klimaatadaptatie versterkt.

Lees verder

5. Staalslakken onder de loep: zorgen om grond- en oppervlaktewaterkwaliteit

Staalslakken, het robuuste restproduct van de staalindustrie, worden in Nederland veelvuldig ingezet als funderingsmateriaal voor oeverbescherming, dijken en wegen. Maar waar het materiaal technisch aantrekkelijk lijkt, groeit de zorg over de milieueffecten, met name voor de kwaliteit van het grond- en oppervlaktewater.

Die zorgen zijn niet nieuw, maar bereiken inmiddels het Binnenhof. “De discussie over het gebruik van staalslakken loopt inmiddels door tot aan de Tweede Kamer”, vertelt Arjan Wijdeveld, specialist bodem- en grondwaterkwaliteit bij kennisinstituut Deltares. “En dat is niet onterecht. Het huidige Bouwstoffenbesluit is niet altijd toereikend voor dit soort industriële restmaterialen. Mede daarom wordt het nu herzien. Vooral de risico’s die samenhangen met de extreem hoge pH van uitlogend water worden niet voldoende ondervangen.” 

Lees verder

6. Nieuwsbrieven en bijeenkomsten

Bijeenkomsten

  • Schrijf u in voor de Schakeldag | Informatiepunt Leefomgeving
    Over iets meer dan een maand is de Schakeldag van het Informatiepunt Leefomgeving (IPLO). Schrijf u nu in om deel te nemen. Op donderdag 26 juni komen weer vele vakgenoten uit het werkveld van de leefomgeving samen in Congrescentrum 1931 in ‘s-Hertogenbosch. De jaarlijkse IPLO Schakeldag is hét evenement om uw kennis van de Omgevingswet en leefomgeving bij te spijkeren en collega’s te ontmoeten.

7. Nieuws over de Omgevingswet

8. Nieuws over Biodiversiteit en duurzaam bodemgebruik

  • Het nut van gestandaardiseerde reactiviteitsmeting op sedimentmonsters
    Organisch materiaal en ijzersulfides spelen een rol bij hydrogeochemische processen in de ondergrond. In dit onderzoek is vastgesteld dat met een geautomatiseerde respirometer de reactiviteit van anoxische zandige sedimentmonsters gemakkelijk, nauwkeurig en gestandaardiseerd te bepalen is.

9. Nieuws over Circulaire economie

  •  

10. Nieuws over de energietransitie

  • De Wet collectieve warmte: onmisbaar om stappen te blijven zetten – PONT Klimaat
    Het zijn spannende tijden met de val van het kabinet. Vooralsnog buigt de Tweede Kamer zich op 10 juni over het wetsvoorstel Wet collectieve warmte (Wcw), en groeit de spanning bij velen in het werkveld. Wordt de wet aangenomen? We weten dat gemeenten dóór willen met de aanleg van warmtenetten. Daarvoor is wel duidelijkheid nodig.
  • Subsidie voor warmtenetten makkelijker en duidelijker – PONT Klimaat
    De Warmtenetten Investeringssubsidie (WIS) opent dit jaar voor de 3e keer. Ondernemers kunnen hiermee subsidie aanvragen als ze willen investeren in een energie-efficiënt warmtenet om bestaande woningen en gebouwen van het aardgas te halen. Een belangrijke verandering is dat ze nu subsidie krijgen voor 30% van de investeringskosten. Hierdoor is voor ondernemers vooraf direct duidelijk hoeveel subsidie ze krijgen. Aanvragen kan vanaf 1 augustus bij Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO).
  • Klimaatpakket mist voorwaarden voor lokale uitvoering – PONT Klimaat
    Het aanvullende klimaatpakket bevat waardevolle maatregelen, maar mist essentiële voorwaarden voor de uitvoering. De VNG roept de Tweede Kamer op om de randvoorwaarden voor gemeenten in te vullen, zodat de energietransitie haalbaar, betaalbaar en uitvoerbaar is.

11. Nieuws over klimaatverandering, -adaptatie en Bodemdaling

12. Nieuws over (grond)water

  • Tien jaar Aquafarm: lessen over circulair en natuurlijk zuiveren van afvalwater
    Aquafarm is een innovatief project dat natuurlijke processen inzet om afvalwater te zuiveren, broeikasgasuitstoot te beperken en biomassa te oogsten. Tot voortzetting van het initiatief kwam het niet, maar in 10 jaar experimenteren en onderzoeken heeft Aquafarm veel waardevolle inzichten opgeleverd, schrijven de onderzoekers. “De geleerde lessen bieden een stevige basis voor toekomstige innovaties in duurzaam waterbeheer.”
  • Vewin over val kabinet: ‘Drinkwatervoorziening te belangrijk om in de koelkast te zetten’
    Met het vertrek van de PVV uit de coalitie en de val van het kabinet-Schoof roept Vewin op om de toekomst van de drinkwatervoorziening niet in de wacht te zetten. Volgens Vewin-voorzitter Pieter Litjens moeten lopende trajecten met kracht worden voortgezet.
  • Europese Commissie zet in op efficiënter watergebruik
    De Europese Commissie wil dat EU-landen efficienter omgaan met water. Voor de aanpak van PFAS moet een publiek-privaat initiatief zorgen voor technologische doorbraken. En om Europa waterbestendig te maken zijn veel meer publieke maar ook private investeringen nodig.

13. Nieuws uit de regio

Vanuit of over de regio nog de volgende berichten:

Provincie Overijssel

Provincie Gelderland

Provincie Groningen

Provincie Fryslan

Provincie Drenthe

Provincie Flevoland

Provincie Utrecht

Provincie Noord-Holland

Provincie Zuid-Holland

Provincie Zeeland

  • Neeltje Jans kan de redding betekenen voor liefhebbers van zeekraal
    Zeeland gaat een proef doen met het snijden van zeekraal op Neeltje Jans, het voormalig werkeiland voor de Deltawerken in de Oosterschelde. De provincie hoopt zo een eeuwenoude traditie nieuw leven in te blazen, want de laatste jaren mogen zeegroenten zoals zeekraal en lamsoor vrijwel nergens meer worden geoogst.
  • Rijksadviseur: ‘Draai bezuiniging Nationaal Park Oosterschelde terug’ – Omroep Zeeland
    Draai de bezuiniging op nationale parken terug. Die oproep doet Rijksadviseur Noël van Dooren in een brief aan BBB-staatssecretaris Jean Rummenie (Natuur). Hij zegt “volledig overvallen” te zijn en noemt de bezuiniging “onverstandig en onbegrijpelijk”. De 21 gebieden die de status Nationaal Park hebben, waaronder Nationaal Park Oosterschelde, zouden tot en met 2030 ongeveer 6 miljoen euro krijgen, maar die bijdrage is voor het grootste deel geschrapt.

Provincie Noord-Brabant

  • Alleen nog duurzame pacht van gronden provincie Noord-Brabant – Nieuwe Oogst
    Bij de gunningen van pachtgronden geeft de provincie in 2026 voorrang aan bedrijven met duurzaamheidscertificaten voor het hele bedrijf. ‘Het duurzaam verpachten van gronden buiten het Natuurnetwerk Brabant levert inhoudelijk een bijdrage aan de belangrijkste doelen van de provincie’, zegt gedeputeerde Marc Oudenhoven (Lokaal Brabant).
  • Nieuwe stap in verduurzaming pacht provinciale ruilgronden – Brabant
    De provincie zet dit jaar een volgende stap in de verduurzaming van de pacht van provinciale agrarische ruilgronden. In 2027 wil Brabant gronden alleen nog maar verpachten aan ondernemers die geen chemische gewasbeschermingsmiddelen en kunstmest gebruiken. Wanneer er goedkeuring volgt vanuit de Grondkamer, wordt dat beleid toegepast in de gehele provincie. Daarmee loopt de provincie Noord-Brabant voorop als het gaat om duurzaam pachtbeleid.

Provincie Limburg

Caribisch Nederland

‘Geen bouwstop op Bonaire’

Wolk met Saharazand zo groot als VS ligt als een deken over Caribisch gebied
Een enorme wolk met zand vanuit de Sahara bedekt een groot deel van het Caribisch gebied. De zandwolk heeft volgens experts een omvang zo groot als de Verenigde Staten.

Mooi entree voor Zr.Ms. Friesland in Caribisch gebied | Nieuwsbericht | Defensie.nl