Week-nieuwsbrief RWS Bodem en Ondergrond (23 2025)

1. Staatssecretaris Jansen informeert de Tweede Kamer over staalslakken

Op 27 mei 2025 informeerde staatssecretaris Jansen de Tweede Kamer met nadere informatie over een aantal onderwerpen over de berichtgeving van de NOS en Nieuwsuur op 16 mei jongsleden over de toepassing van staalslakken. Dit deed hij naar aanleiding van de toezegging aan de Kamer in het mondelinge vragenuur van 20 mei 2025. Lees verder via Staatssecretaris Jansen informeert de Tweede Kamer over staalslakken | Informatiepunt Leefomgeving. En zie ook:

2. Jaaroverzicht bodemsignalen 2024

Bij de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) kunnen toezichthouders, bedrijven en burgers bodemsignalen indienen. Dit zijn meldingen van mogelijke overtredingen. Het gaat hierbij om overtredingen van het Besluit bodemkwaliteit (Bbk) en de Regeling bodemkwaliteit 2022 (Rbk). Hiervoor is de ILT als toezichthouder verantwoordelijk voor de handhaving. De ILT heeft in 2024 meer dan 360 meldingen over bodem en bouwstoffen gerelateerde werkzaamheden ontvangen en behandeld. Een aantal van de binnengekomen meldingen zijn nog in behandeling. Bijvoorbeeld omdat het erg complex is, of omdat de meldingen zijn opgepakt via een project en dit project nog niet is afgerond. Lees verder op de website van ILT.

3. Overheidsbesluit bodemverontreiniging (SLD) later in werking

Mede op verzoek van gebruikers, heeft het programmabureau BRO voorgesteld om het registratieobject Overheidsbesluit bodemverontreiniging (SLD) later in werking te laten treden. Daarvoor is een voorstel gedaan aan de programmabegeleidingsgroep en de programmastuurgroep van de BRO. Nieuwe datum is 1 januari 2026 in plaats van 1 juli 2025. Het registratieobject Milieuhygiënisch bodemonderzoek (SAD) treedt wel in werking op 1 juli 2025. Lees verder op Overheidsbesluit bodemverontreiniging (SLD) later in werking – Basisregistratieondergrond.

4. Aanpak SPUKS geeft gemeenten nog geen ruimte

De fondsbeheerders stuurden 21 mei een Kamerbrief over de omzetting van specifieke uitkeringen naar een fondsuitkering. Doel van dit voornemen was om de beleidsvrijheid van gemeenten te vergroten en administratieve lasten te verlagen. Daarom kwam er een korting van 10% op de bestaande specifieke uitkeringen. Lees verder op Aanpak SPUKS geeft gemeenten nog geen ruimte | VNG.

5. Update Richtlijn Brandputten (SIKB 2000): versie 2.1 beschikbaar

Met de inwerkingtreding van de Omgevingswet zijn bevoegdheden, regels en eisen gewijzigd. Deze wijzigingen zijn verwerkt in de Richtlijn Brandputten (SIKB 2000) versie 2.1. De Richtlijn Brandputten beschrijft eisen bij ontwerp, realisatie en oplevering, beheer en onderhoud van brandputten voor opdrachtgevers en opdrachtnemers. De richtlijn biedt tevens praktische handvatten voor aanbesteding en onderhoud en waardevolle informatie over prestatie-eisen en technische specificaties van brandputten. Naast de inhoudelijke aanpassingen zijn in deze nieuwe versie ook tekstuele verduidelijkingen en aanscherpingen doorgevoerd. Lees verder op de website van SIKB.

6. Nieuwsbrieven en bijeenkomsten

Bijeenkomsten

  • Webinar Grip op Grond – 4 juni – Basisregistratieondergrond
    Welke rol spelen BRO-data bij het slim organiseren van grondstromen? Want daar ontstaan enorme kansen: betere samenwerking in de regio, circulair werken, minder transport, meer regie, lagere kosten, en CO₂-reductie. Dat vraagt om urgentie, lef en slimme opschaling. Gelukkig zijn er inspirerende voorbeelden waar je van kunt leren én op kunt aanhaken.
  • Lessons Learned bijeenkomst – 5 juni | Aan de slag met de Omgevingswet
    Op donderdag 5 juni 2025 organiseert het programma Aan de slag met de Omgevingswet een nieuwe online sessie Lessons Learned Werkplaatsen Omgevingswet. Tijdens deze interactieve online bijeenkomst delen collega’s hun ervaringen en inzichten in de vorm van korte lessons learned-presentaties. Het is een mooie kans om kennis uit te wisselen, elkaar te inspireren en samen verder te leren. De sessie duurt 2 uur en is opgedeeld in 2 rondes.
  • Uitnodiging: Kennisdag Grondwatermonitoring geautomatiseerd ophalen – 10 juni- Basisregistratieondergrond
    Graag nodigen we je van harte uit voor de BRO-kennisdag op dinsdag 10 juni. Dit doen we vaker voor BRO-thema’s die verdieping vragen. Tijdens de bijeenkomst gaan we dieper in het geautomatiseerd ophalen van grondwaterstandsreeksen en grondwaterkwaliteitsgegevens uit de BRO.
  • Uitnodiging inspiratiesessie: Funderingsproblematiek op de kaart 17 juni 2025
    De kaart Gebieden met kwetsbare fundering door droogte stond in de top 5 best bezochte kaarten van 2024 van de Atlas Leefomgeving. Bijna 47.000 bezoekers bekeken vorig jaar de kaart. Dat het onderwerp leeft, is niet zo vreemd. Naar schatting hebben circa een half miljoen woningen in Nederland te maken met funderingsproblemen of lopen ze een verhoogd risico. Deze kaart geeft je een eerste indruk van waar in Nederland problemen kunnen ontstaan met gebouwen die houten funderingspalen hebben.
  • Schrijf u in voor Schakeldag – 26 juni – Den Bosch| Informatiepunt Leefomgeving
    Over iets meer dan een maand is de Schakeldag van het Informatiepunt Leefomgeving (IPLO). Schrijf u nu in om deel te nemen. Op donderdag 26 juni komen weer vele vakgenoten uit het werkveld van de leefomgeving samen in Congrescentrum 1931 in ’s-Hertogenbosch. De jaarlijkse IPLO Schakeldag is hét evenement om uw kennis van de Omgevingswet en leefomgeving bij te spijkeren en collega’s te ontmoeten.
  • Schakeldag 2025 | Informatiepunt Leefomgeving
    De Schakeldag is voor medewerkers van de overheid, kennisinstellingen en het bedrijfsleven om bij te blijven op hun kennisgebieden in het fysieke domein. Dit jaar is de Schakeldag van het Informatiepunt Leefomgeving (IPLO) op donderdag 26 juni 2025. Locatie is het Congrescentrum 1931 in ’s-Hertogenbosch.
  • themabijeenkomst: Zeer Zorgwekkende Stoffen en Circulaire Bouwstoffen – 26 juni – Utrecht
    Op donderdagmiddag 26 juni 2025 organiseert BodemBreed Forum een inspirerende en actuele bijeenkomst over de omgang met Zeer Zorgwekkende Stoffen (ZZS) in relatie tot circulaire bouwstoffen in Utrecht.
  • Programma SIKB Jaarcongres bekend – 25 september – Apeldoorn
    Op 25 september 2025 heten we u van harte welkom op de jubileumeditie van ons Jaarcongres bij Theater Orpheus in Apeldoorn. Samen duiken we in verleden, heden en toekomst van ons vakgebied. In het plenaire programma geven inspirerende sprekers ons nieuwe inzichten om samen bij de tijd te blijven. In twee rondes parallelsessies gaan we verder de diepte in. Ook wordt de SIKB-Studieprijs uitgereikt en is er aan het eind van de dag gelegenheid om na te praten en heffen we graag samen het glas om het jubileum te vieren. Klik hier voor het programma en aanmelden.
  • Nationaal Deltacongres 2025 – 17 november | Informatiepunt Leefomgeving
    Tijdens het Nationaal Deltacongres staan we stil bij de actuele waterthema’s en de stappen die we met de samenwerkende partijen binnen het Deltaprogramma zetten voor waterveiligheid, zoetwaterbeschikbaarheid en een klimaatbestendige inrichting van onze leefomgeving.

7. Nieuws over de Omgevingswet

  • Nieuw op IPLO | Informatiepunt Leefomgeving
  • Lessons Learned bijeenkomst | Aan de slag met de Omgevingswet
    Op donderdag 5 juni 2025 organiseert het programma Aan de slag met de Omgevingswet een nieuwe online sessie Lessons Learned Werkplaatsen Omgevingswet. Tijdens deze interactieve online bijeenkomst delen collega’s hun ervaringen en inzichten in de vorm van korte lessons learned-presentaties. Het is een mooie kans om kennis uit te wisselen, elkaar te inspireren en samen verder te leren. De sessie duurt 2 uur en is opgedeeld in 2 rondes.
  • BOPA tips voor gemeenten! – PONT Omgeving
    De meeste online blogs richten zich op initiatiefnemers: wat betekent de Omgevingswet voor hen? De BOPA is daarbij vaak het meest besproken instrument. Volgens minister De Jonge is dit instrument immers veelzijdig én kent het een veel kortere procedure – een duidelijke win-winsituatie. Maar wat betekent de BOPA voor gemeenten? Welke veranderingen brengt dit met zich mee, en wat kan een gemeente doen om zich zo goed mogelijk voor te bereiden op een stormvloed aan BOPA’s (meer dan 2.000 in het eerste kwartaal van 2025)?
  • IPLO in de praktijk: toelaten van woningen bij hoogspanningsverbindingen | Informatiepunt Leefomgeving
    Wat betekent de komst van de Omgevingswet in de praktijk? Hebben de nieuwe regels invloed op uw werk? In de serie ‘IPLO in de praktijk’ laten we zien hoe die regels werken in concrete situaties. Deze keer kijken we naar het toelaten van woningen bij bovengrondse hoogspanningsverbindingen.

8. Nieuws over Biodiversiteit en duurzaam bodemgebruik

  • Ook zonder bestrijdingsmiddelen groeit ons voedsel en is er genoeg voor iedereen – Nederlands Dagblad. De kwaliteitskrant van christelijk Nederland
    Bioboer Erjan van der Linde ergert zich aan de stelling van Hidde Boersma (ND 22 mei) dat in de biologische landbouw dezelfde schadelijke bestrijdingsmiddelen zouden worden gebruikt als in de rest van de landbouw. En dat bioboeren zouden profiteren van hun wél spuitende buren.
  • Door mensen gemaakte zwarte aarde helpt klimaat en bodem
    De oude Indianen in het Amazonegebied wisten het al. Zij gebruikten een mengsel van organisch materiaal, houtskool, botten en mest om hun land vruchtbaar te maken. Onderzoekers zijn heel enthousiast over de houtskool, die we tegenwoordig biochar noemen. Het is goed voor het klimaat en je planten worden er weerbaar van. Meteen gebruiken, zou je denken. Maar de regelgeving werkt niet mee en we hebben in Nederland nog geen fabrieken die het spul maken.
  • Kronkelende kreken, zoutgradiënten en lichtere begrazing maken kwelder aantrekkelijker voor vis
    Kunstmatige kwelders kunnen een aantrekkelijker habitat voor vissen worden door aanbrengen van een meanderend kreekverloop, vergroten van het watervasthoudend vermogen en minder intensieve begrazing door vee. Dat beschrijft promovenda Hannah Charan-Dixon in haar proefschrift ‘Kwelders als habitat voor vissen in de Waddenzee’, dat zij op 3 juni zal verdedigen aan de Rijksuniversiteit Groningen.
  • Precisielandbouw moet voor revolutie zorgen
    Precisielandbouw, een moderne manier van boeren, is beter voor het milieu omdat er minder mest en bestrijdingsmiddelen nodig zijn. Kenners hebben hoge verwachtingen, maar allerlei wettelijke beperkingen en kosten staan vooralsnog een doorbraak in de weg.

9. Nieuws over de Circulaire economie

10. Nieuws over de energietransitie en klimaatverandering

11. Nieuws over klimaatadaptatie en Bodemdaling

  • WRR wil meer aandacht voor de sociale kant bij klimaatadaptatie – Klimaatadaptatie
    Om Nederland klimaatbestendig te maken, is het niet genoeg om alleen fysieke adaptatiemaatregelen te nemen. De overheid moet ook de sociale weerbaarheid versterken. Dat zegt de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) in het rapport ‘Mens en klimaat. De kracht van sociale infrastructuur bij adaptatie’. Volgens de WRR is er nu te weinig aandacht voor de sociale kant bij klimaatadaptatie, terwijl die heel belangrijk is om problemen in de toekomst te voorkomen.
  • ‘Investeer in sociale infrastructuur bij klimaatadaptatie’ – Duurzaam Ondernemen
    Het vaker voorkomen van extreme weersomstandigheden vergt niet alleen fysieke bescherming maar ook maatschappelijke veerkracht. De impact van klimaatverandering wordt mede bepaald door menselijk gedrag in getroffen gebieden. Adaptatiebeleid dat rekening houdt met factoren als omgaan met onzekerheid, sociale cohesie en sociaaleconomische positie verbetert de klimaatbestendigheid, stelt de WRR in zijn nieuwste rapport Mens en klimaat. De kracht van sociale infrastructuur bij adaptatie.
  • Funderingsherstel gemeenschappelijke muur – PONT Omgeving
    Regelmatig verschijnen er berichten over funderingsproblemen in het nieuws. Onder meer door dalende grondwaterstanden, veroorzaakt door bijvoorbeeld langdurig neerslagtekort, verzakken steeds meer funderingen. Herstel is een kostbare zaak. Voor de eigenaar van een twee-onder-een-kapwoning, een rijwoning of een appartementencomplex kan het herstellen van de fundering ingewikkeld zijn. In veel gevallen is dan namelijk sprake van een mandelige (gemeenschappelijke) fundering. Als eigenaar kan je dan niet zomaar zelfstandig beslissen over het herstellen van de fundering. Dit moet in overleg met de mede-eigenaren gebeuren. Welke rechten en plichten spelen daarbij een rol?
  • Onderzoek: brede mangrovebossen dempen golfslag en beschermen kusten beter

12. Divers nieuws over (grond)water

13. Nieuws uit de regio

Vanuit of over de regio nog de volgende berichten:

Provincie Overijssel

  • Overijssel krijgt een nieuwe Omgevingsvisie – Provincie Overijssel
    De provincie Overijssel heeft het ontwerp van de nieuwe Omgevingsvisie gepubliceerd. Een belangrijk en uitgebreid stuk waarin staat hoe we de beperkte ruimte die er in Overijssel is willen verdelen. Inwoners en medeoverheden kunnen erin lezen hoe en waar we keuzes willen maken als het gaat om onderwerpen op het gebied van klimaat, energie, natuur, landbouw, woningbouw, economie en vervoer.

Provincie Gelderland

Provincie Groningen         

Provincie Fryslan

Provincie Drenthe

  • Drentse gemeente wil lelieteelt beperken na emotionele oproep van huisarts
    De Drentse gemeente Westerveld gaat onderzoek doen naar de juridische mogelijkheden om de teelt van lelies te beperken. Daarbij wordt onder andere gekeken naar de mogelijkheid om bollenvelden in de buurt van basisscholen en woonwijken te verbieden en een limiet te stellen aan het gebruik van bestrijdingsmiddelen.
  • Bollenteelt splijt gemeente Westerveld: ‘Ik ben niet tegen boeren, ik ben tegen gif’
    Honderden voor- en tegenstanders van de bollenteelt voerden gisteravond actie bij het gemeentehuis in Diever. De gemeente Westerveld hield een debat over de bestrijdingsmiddelen die op de bollenvelden gebruikt worden.
  • Nieuwe subsidieregeling voor wandelroutes met Drentse verhalen – Provincie Drenthe
    Het college van Gedeputeerde Staten stelt €300.000 beschikbaar voor wandelroutes die het verhaal van Drenthe vertellen. Vanaf 16 juni kunnen onder andere gemeenten, stichtingen, verenigingen en terreinbeherende organisaties een subsidie aanvragen voor het ontwikkelen of verbeteren van thematische wandelroutes. De routes moeten bezoekers de Drentse natuur en cultuur laten beleven. Voor 2025 is €100.000 beschikbaar; gelijke bijdragen volgen in 2026 en 2027.

Provincie Flevoland

Provincie Utrecht

Provincie Noord-Holland

Provincie Zuid-Holland

  • Na tien jaar werk is verdubbeling van zoetwateraanvoer naar West-Nederland gereed
    Met het doorknippen van een symbolisch lint in Bodegraven kwam vorige week een eind aan tien jaar arbeid aan sluizen, bruggen, watergangen en gemalen in Utrecht en Zuid-Holland door Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden en Hoogheemraadschap Rijnland. De werkzaamheden markeren een forse uitbreiding van het zogeheten Klimaatbestendige Wateraanvoersysteem (KWA), waarmee de zoetwatervoorziening richting het westen van Nederland bij droogte is verdubbeld.
  • Chemours verbeurt dwangsom van 1 miljoen euro | Nieuwsbericht | Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT)
    Chemours Netherlands B.V. uit Dordrecht moet een dwangsom betalen van 1 miljoen euro, omdat het bedrijf bij herhaling meer fluorkoolwaterstoffen op de Europese-markt heeft gebracht dan het volgens het toegewezen EU-quotum mocht. Dit is een overtreding van de F-gassenverordening waarop de ILT toeziet.
  • Restproduct uit staalindustrie gebruikt langs Het Scheur, risico’s nog onbekend
    Uit onderzoek van platform Investico blijkt dat in de oevers van Het Scheur in Vlaardingen zogenoemde staalslakken zijn gebruikt. De staalslakken hebben op meerdere plekken in het land gezorgd voor gezondheidsklachten, zoals bloedneuzen, zere ogen en ademhalingsproblemen, schrijft RTL Nieuws. Of de staalslakken in Vlaardingen ook gevaarlijk zijn voor mens en milieu is nog niet duidelijk.
  • Brede aanpak helpt oude stadswijken van het gas
    Hoe krijg je oude stadswijken met vaak kritische bewoners mee in het verhaal van de energietransitie? In Rotterdam pakken ze het breed aan. ‘We organiseren jaarlijks een meerdaags energiefestival.’

Provincie Zeeland

Provincie Noord-Brabant

Provincie Limburg

Caribisch Nederland

Grote gevolgen van klimaatverandering voor Aruba in beeld gebracht in atlas
Welke plekken op Aruba zijn kwetsbaar voor overstromingen en waar is het heel heet? Dit en nog veel meer is te vinden in de online Klimaateffectatlas Aruba. Bijzonder zijn de verhalen van Rosabelle Illes waarin fantasie en werkelijkheid worden gecombineerd.euro die het Kabinet beschikbaar heeft gesteld voor de productie van vers voedsel.

Nederland geeft 150 miljoen voor energietransitie Aruba, Curaçao en Sint-Maarten
Nederland stelt 150 miljoen euro beschikbaar voor de verduurzaming van het energiesysteem op Curaçao, Aruba en Sint-Maarten. Dat bevestigde minister van Klimaat en Groene Groei Sophie Hermans tijdens de Caribbean Climate and Energy Conference op Curaçao, waar deze week tientallen delegaties samenkomen voor overleg over klimaatadaptatie en duurzame energie in het Caribisch deel van het Koninkrijk.