Week-nieuwsbrief RWS Bodem en Ondergrond (22 2025)

1. Ministerie gaat besluitvorming rond staalslakken ‘grondig onderzoeken’

Staatssecretaris Chris Jansen (PVV) heeft zijn ministerie opdracht gegeven om “grondig onderzoek” te doen naar besluitvorming van zijn ministerie en Rijkswaterstaat in het verleden rondom het omstreden restproduct staalslakken. Dat zei hij dinsdag gedurende het vragenuurtje. Staatssecretaris Jansen doelt hier op berichtgeving van Nieuwsuur & het radioprogramma Nieuws & Co. Lees verder.

2. Handboek inspireert om te bouwen met de bodem als basis

Met het onderzoeksproject Op Bodembasis werken BoschSlabbers landschapsarchitecten, Deltares en andere partijen aan een integrale aanpak om de bodem te gebruiken als basis voor stedelijke ontwikkeling. De resultaten: een ‘waardenroos’ die ecosysteemdiensten in beeld brengt en een handboek. Het handboek biedt praktische handvatten voor professionals die bodem- en watersystemen willen integreren in ruimtelijke ontwerp- en ontwikkelprocessen. Lees verder op de website over de Basisregistratie ondergrond.

3. BRO voldoet aan Europese standaarden geo-data

De Basisregistratie Ondergrond (BRO) voldoet sinds kort aan de Europese richtlijnen INSPIRE en de uitvoeringsverordening High Value Datasets (HVD). Dit betekent dat de gegevens uit de BRO niet alleen in Nederland toegankelijk en uitwisselbaar zijn, maar ook binnen Europa. “Dit is een belangrijke stap in het creëren van een integraal beeld van de ondergrond over landsgrenzen heen”, aldus Wilfried ter Woerds, releasemanager bij de Geologische Dienst Nederland (TNO). Lees verder op de website van de Basisregistratie ondergrond.

4. Nederlandse start-up maakt schone bakstenen van PFAS-grond

Een Nederlandse start-up lijkt erin geslaagd een definitieve oplossing te vinden voor de PFAS die overal in de grond zit. Deze ‘eeuwige chemicaliën’ breken niet af en hopen zich dus op in de natuur, en uiteindelijk ook in het menselijk lichaam. Emy Bensdorp heeft nu een toepassing gevonden die een einde kan maken aan veel van deze problemen: haar start-up bakt bakstenen van met PFAS vervuilde grond. Lees verder op de website van BNR Nieuwsradio.

5. Afbouw SPUKS mislukt, gemeenten betalen de rekening

Het kabinet slaagt er niet in het aantal specifieke uitkeringen te verlagen, maar voert wel honderden miljoenen aan bezuinigingen door. Het aantal specifieke uitkeringen (SPUKS) die het rijk heeft verstrekt aan medeoverheden, te weten gemeenten, provincies en gemeenschappelijke regelingen, is opnieuw toegenomen. Dat blijkt uit het jaarlijkse Onderhoudsrapport Specifieke Uitkeringen (OSU). In 2023 waren het er nog 153, maar vorig jaar stond de teller al op 185. Tegelijkertijd laat minister Uitermark weten dat er amper schot zit in het omzetten van SPUKS naar fondsuitkeringen. Dit terwijl gemeenten wel keihard gekort gaan worden op de middelen die ze ontvangen. Lees verder.

6. Nieuwsbrieven en bijeenkomsten

Nieuwsbrieven

Bijeenkomsten

  • Lessons Learned bijeenkomst – 5 juni | Aan de slag met de Omgevingswet
    Op donderdag 5 juni 2025 organiseert het programma Aan de slag met de Omgevingswet een nieuwe online sessie Lessons Learned Werkplaatsen Omgevingswet. Tijdens deze interactieve online bijeenkomst delen collega’s hun ervaringen en inzichten in de vorm van korte lessons learned-presentaties. Het is een mooie kans om kennis uit te wisselen, elkaar te inspireren en samen verder te leren. De sessie duurt 2 uur en is opgedeeld in 2 rondes.
  • Uitnodiging: Kennisdag Grondwatermonitoring geautomatiseerd ophalen – 10 juni- Basisregistratieondergrond
    Graag nodigen we je van harte uit voor de BRO-kennisdag op dinsdag 10 juni. Dit doen we vaker voor BRO-thema’s die verdieping vragen. Tijdens de bijeenkomst gaan we dieper in het geautomatiseerd ophalen van grondwaterstandsreeksen en grondwaterkwaliteitsgegevens uit de BRO.
  • Uitnodiging inspiratiesessie: Funderingsproblematiek op de kaart 17 juni 2025
    De kaart Gebieden met kwetsbare fundering door droogte stond in de top 5 best bezochte kaarten van 2024 van de Atlas Leefomgeving. Bijna 47.000 bezoekers bekeken vorig jaar de kaart. Dat het onderwerp leeft, is niet zo vreemd. Naar schatting hebben circa een half miljoen woningen in Nederland te maken met funderingsproblemen of lopen ze een verhoogd risico. Deze kaart geeft je een eerste indruk van waar in Nederland problemen kunnen ontstaan met gebouwen die houten funderingspalen hebben.
  • Schrijf u in voor Schakeldag – 26 juni – Den Bosch| Informatiepunt Leefomgeving
    Over iets meer dan een maand is de Schakeldag van het Informatiepunt Leefomgeving (IPLO). Schrijf u nu in om deel te nemen. Op donderdag 26 juni komen weer vele vakgenoten uit het werkveld van de leefomgeving samen in Congrescentrum 1931 in ’s-Hertogenbosch. De jaarlijkse IPLO Schakeldag is hét evenement om uw kennis van de Omgevingswet en leefomgeving bij te spijkeren en collega’s te ontmoeten.
  • Schakeldag 2025 | Informatiepunt Leefomgeving
    De Schakeldag is voor medewerkers van de overheid, kennisinstellingen en het bedrijfsleven om bij te blijven op hun kennisgebieden in het fysieke domein. Dit jaar is de Schakeldag van het Informatiepunt Leefomgeving (IPLO) op donderdag 26 juni 2025. Locatie is het Congrescentrum 1931 in ’s-Hertogenbosch.
  • themabijeenkomst: Zeer Zorgwekkende Stoffen en Circulaire Bouwstoffen – 26 juni – Utrecht
    Op donderdagmiddag 26 juni 2025 organiseert BodemBreed Forum een inspirerende en actuele bijeenkomst over de omgang met Zeer Zorgwekkende Stoffen (ZZS) in relatie tot circulaire bouwstoffen in Utrecht.
  • Programma SIKB Jaarcongres bekend – 25 september – Apeldoorn
    Op 25 september 2025 heten we u van harte welkom op de jubileumeditie van ons Jaarcongres bij Theater Orpheus in Apeldoorn. Samen duiken we in verleden, heden en toekomst van ons vakgebied. In het plenaire programma geven inspirerende sprekers ons nieuwe inzichten om samen bij de tijd te blijven. In twee rondes parallelsessies gaan we verder de diepte in. Ook wordt de SIKB-Studieprijs uitgereikt en is er aan het eind van de dag gelegenheid om na te praten en heffen we graag samen het glas om het jubileum te vieren. Klik hier voor het programma en aanmelden.
  • Nationaal Deltacongres 2025 – 17 november | Informatiepunt Leefomgeving
    Tijdens het Nationaal Deltacongres staan we stil bij de actuele waterthema’s en de stappen die we met de samenwerkende partijen binnen het Deltaprogramma zetten voor waterveiligheid, zoetwaterbeschikbaarheid en een klimaatbestendige inrichting van onze leefomgeving.

7. Nieuws over de Omgevingswet

8. Nieuws over Biodiversiteit en duurzaam bodemgebruik

9. Nieuws over de Circulaire economie

  • Digitaal paspoort onder verordening bouwproducten – PONT Omgeving
    De hernieuwde Verordening bouwproducten (CPR) heeft op initiatief van het Europees Parlement, in navolging van de EcoDesign Verordening, een heel hoofdstuk gewijd aan de opzet van een digitaal productenpaspoort (DPP) voor bouwproducten. Dit gaat op termijn verplicht worden voor fabrikanten die CE-gemarkeerde bouwproducten op de markt brengen. In dit DPP wordt productinformatie langdurig opgeslagen met het oog op circulariteit. Denk aan productieprestaties, contactgegevens, gebruiksinstructies en andere productinformatie, waaronder ecologische duurzaamheid.
  • De A1 krijgt duurzaam asfalt
    Bij het groot onderhoud op de A1 wordt duurzaam gewerkt. Zo maakt het oude asfalt plaats voor een duurzamere variant. Want of we nu iets onderhouden of iets nieuws bouwen, we letten erop dat we de juiste, duurzame, materialen gebruiken.
  • Afval is een crimineel businessmodel | Nieuwsbericht | Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT)
    “Het milieu doet geen aangifte. Daarom is het aan ons om degenen die schade toebrengen aan het milieu, actief op te sporen en te vervolgen”, aldus Arnold Posthuma, hoofd van de Inlichtingen en Opsporingsdienst van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT-IOD) in het jaarverslag. Milieucriminaliteit wordt altijd gepleegd om daar financieel beter van te worden. Daarom is bij alle strafrechtelijke onderzoeken aandacht voor het afpakken van crimineel verkregen vermogen.

10. Nieuws over de energietransitie en klimaatverandering

11. Nieuws over klimaatadaptatie en Bodemdaling

  • Zorgvuldigheid geboden: aansprakelijkheidsrecht maakt water en bodem sturend voor woningbouw – Gebiedsontwikkeling.nu
    Het kabinet Schoof heeft het principe van ‘water en bodem sturend’ flink afgezwakt. Maar betekent die ommezwaai dat er weer overal vrolijk gebouwd mag worden? Lilian van Karnenbeek en Frank Groothuijse bespreken een recente gerechtelijke uitspraak die al te drieste initiatiefnemers moet waarschuwen. Ontwikkelaars en gemeenten moeten altijd nog hun ‘hydrologische’ civielrechtelijke zorgplicht in acht nemen, zeker als er wordt gebouwd in en rondom gebieden die kwetsbaar zijn voor wateroverlast.
  • NAS’26 Atelier: ‘De NAS als steen in de rivier’ – Klimaatadaptatie
    Ruim honderd mensen kwamen op 13 mei naar Amersfoort voor het NAS’26 Atelier. De bijeenkomst was bedoeld voor professionals die werken aan klimaatadaptatie. Ze konden meepraten over de inhoud van de nieuwe Nationale Klimaatadaptatiestrategie (NAS), die in 2026 verschijnt. Het was de laatste feedbackronde, zei projectleider NAS Chantal Oudkerk Pool. ‘Hierna gaan we keihard aan het werk om jullie ideeën te verwerken in de concepttekst.’
  • WRR-rapport: klimaatadaptatie is meer dan de juiste dijk op de juiste plek
    Nederland moet zich niet alleen fysiek voorbereiden op klimaatverandering, maar ook werken aan de maatschappelijke veerkracht. Anders zullen de gevolgen voor kwetsbare groepen onevenredig groot zijn, waarschuwt de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) in zijn nieuwste rapport.
  • De effecten van zoet-zoutdynamiek op natuur en landbouw in beeld gebracht
    Het is grotendeels onduidelijk bij welke mate van verzilting of verzoeting schade aan natuur en landbouw optreedt en wat de hersteltijd is na schade. In een kennisrapportage is een overzicht van de effecten gepresenteerd. Dit artikel beschrijft het op basis van de beschikbare kennis ontwikkelde afwegingskader.
  • Funderingsherstel gemeenschappelijke muur – PONT Omgeving
    Regelmatig verschijnen er berichten over funderingsproblemen in het nieuws. Onder meer door dalende grondwaterstanden, veroorzaakt door bijvoorbeeld langdurig neerslagtekort, verzakken steeds meer funderingen. Herstel is een kostbare zaak. Voor de eigenaar van een twee-onder-een-kapwoning, een rijwoning of een appartementencomplex kan het herstellen van de fundering ingewikkeld zijn. In veel gevallen is dan namelijk sprake van een mandelige (gemeenschappelijke) fundering. Als eigenaar kan je dan niet zomaar zelfstandig beslissen over het herstellen van de fundering. Dit moet in overleg met de mede-eigenaren gebeuren. Welke rechten en plichten spelen daarbij een rol?

12. Divers nieuws over (grond)water

13. Nieuws uit de regio

Vanuit of over de regio nog de volgende berichten:

Provincie Overijssel

Provincie Gelderland

Provincie Groningen         

Provincie Fryslan

  • Kom naar de bijeenkomsten over gaswinning Fryslân-Follega-Woudsend | Fryslan
    De komende weken kun je je stem laten horen over de voorgenomen gaswinning in onze regio. Vermilion Energy Netherlands B.V. wil gas winnen in het gebied Fryslân-Follega-Woudsend. Hiervoor is nu het zogeheten ‘onderzoeksplan’ (concept-Notitie Reikwijdte en Detailniveau, concept-NRD) beschikbaar. Dit plan beschrijft wat er onderzocht wordt en hoe dit onderzoek wordt uitgevoerd. Als inwoner kun je van 16 mei tot en met 26 juni 2025 reageren op dit plan.

Provincie Drenthe

  • Afsluiting programma Duurzame Bollenteelt Drenthe – Provincie Drenthe
    Op vrijdag 6 juni 2025 is de afsluitende bijeenkomst van het programma Duurzame Bollenteelt Drenthe (DBD). Bij Hilbrands Laboratorium (HLB) in Wijster presenteren de betrokken partners de resultaten van het programma DBD, dat startte op 1 april 2022. Het programma van de afsluitende bijeenkomst begint om 14.00 uur en duurt tot 16.30 uur.

Provincie Flevoland

  •  

Provincie Utrecht

  • Meer toekomst voor landbouw, natuur en de Lekdijk door geslaagde kavelruilen | provincie Utrecht
    Provincie Utrecht, Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden (HDSR) en negen grondeigenaren in het Kromme Rijngebied hebben vrijwillig grond met elkaar geruild. Zo ontstaat bijna 29 hectare natuur in en rond beschermde natuurgebieden, kan de Lekdijk versterkt worden en krijgen agrariërs ruimte om hun bedrijf toekomstbestendig voort te zetten. Met dit soort samenwerking en maatwerk laten Utrechtse grondeigenaren en overheden zien dat de belangen van natuur, landbouw en waterveiligheid goed samen kunnen gaan.
  • Samenwerken aan de Utrechtse warmtetransitie | provincie Utrecht
    De energietransitie is in volle gang: in 2050 gebruiken we alleen nog duurzame energie. Voor woningen betekent dit dat de traditionele gasketel plaatsmaakt voor duurzame alternatieven, waarbij een warmtenet ook een mogelijke optie is. Een Utrechts WarmteOndersteuningsbedrijf (UWO) kan gemeenten en lokale publieke warmtebedrijven helpen met kennis en geld. Hiervoor gaan drie partijen onderzoeken hoe een UWO de warmtetransitie in de provincie Utrecht kan versnellen.
  • Gefaseerde realisatie project A27 Houten – Hooipolder
    De A27 tussen Houten en Hooipolder wordt over een lengte van 47 km verbreed en vernieuwd. Het project heeft te maken met veel hogere kosten dan verwacht.

Provincie Noord-Holland

Provincie Zuid-Holland

  • Hoogheemraadschap van Rijnland eens over KRW-Impulsprogramma voor gezonder water
    Om de waterkwaliteit verder te verbeteren, neemt het Hoogheemraadschap van Rijnland extra maatregelen. Ondanks dat het water in de afgelopen decennia merkbaar schoner is geworden, voldoet een groot deel van de wateren nog altijd niet aan de Europese normen. Daarom heeft Rijnland ingestemd met een aanvullend pakket: het KRW-Impulsprogramma. Deze impuls moet zorgen voor een versnelling richting het behalen van de doelen van de Kaderrichtlijn Water.
  • ‘Nieuw systeem houdt 38 procent van bodemdaling tegen’, boeren krijgen subsidie – Omroep West
    Vijftien boeren in Aarlanderveen krijgen van de provincie financiële steun om systemen aan te leggen die het verzakken van de bodem moeten tegengaan. In totaal ontvangen de boeren ongeveer 1,5 miljoen euro aan subsidie.
  • Sanering PFAS-sloten Forepark en Leidschenveen afgerond – Delfland
    De bagger- en schoonmaakwerkzaamheden van de vervuilde sloten van het bedrijventerrein Forepark en de omliggende woonwijk Leidschenveen zijn afgerond. Het Hoogheemraadschap van Delfland en de gemeente Den Haag hebben de verontreiniging door PFOS, die in 2023 in te hoge concentraties werd gevonden, verwijderd.
  • Centraal informatiepunt PFAS – Gemeente Sliedrecht
    Veel mensen maken zich zorgen over PFAS-vervuiling en hebben daar vragen over. Bijvoorbeeld: Kan ik wel of niet uit mijn moestuin eten? Is het veilig om in het buitenwater te zwemmen? Welke gevolgen heeft PFAS op mijn gezondheid? Antwoorden op deze vragen en andere informatie kunt u voortaan op één plek vinden: www.pfasinfo.nl. Via dit centrale informatiepunt kunt u ook hun vragen stellen via een contactformulier.
  • Bollengemeenten: néém de warmtewet aan
    Wethouder Riet Austie-Ziengs was vorige week in Den Haag, met een ‘dringende oproep’ namens de bollengemeenten aan de Tweede Kamer: néém de Wet Collectieve Warmte aan, waarvan het wetstraject zijn laatste fase ingaat. En geef de Bollenstreek 300 – 400 miljoen euro voor het grote geothermieproject dat deze regio ontwikkelt.

Provincie Zeeland

Provincie Noord-Brabant

Provincie Limburg

Caribisch Nederland

Goed bestuur en lokaal ondernemerschap centraal tijdens bezoek staatssecretaris Szabó aan Bonaire | Nieuwsbericht | Rijksoverheid.nl

‘Bonaire en Den Haag lieten vuilstort op zijn beloop’
“De burger op Bonaire heeft helaas geen vriend bij het Bonairiaanse bestuur en nu ook niet bij de Nederlandse overheid. Hij staat er eigenlijk helemaal alleen voor.” Onderzoeker Yoani Kuiper is duidelijk over de manier waarop beide overheden zijn omgegaan met het langdurige milieuschandaal met de vuilstort van afvalverwerker Selibon op Lagun.

Gezondheidsschade van vuilnisbelt Lagun: Nog steeds krijgen bewoners geen prioriteit | NPO Radio 1
Het is al jaren een hoofpijndossier op Bonaire: de vuilnisbelt van Lagun waar decennialang zonder toezicht allerlei gevaarlijke stoffen werden gedumpt. De lokale overheid deed weinig tegen de gezondheidsrisico’s. Nederland nam uiteindelijk de regie, maar nu blijkt dat de gezondheid van de bewoners nooit prioriteit heeft gekregen. Correspondent Dick Drayer licht toe in het NOS Radio 1 Journaal.

Grotere rol bedrijfsleven voor zelfredzaamheid Caribische delen Koninkrijk | Nieuwsbericht | Rijksoverheid.nl
Het bedrijfsleven krijgt een grotere rol in de samenwerking met de Caribische eilanden en landen in het Koninkrijk. Lokaal ondernemerschap wordt gestimuleerd door geld van het Rijk en lokale private partijen samen te brengen. Deze nieuwe aanpak wordt nu als eerste ingezet met de 24 miljoen euro die het Kabinet beschikbaar heeft gesteld voor de productie van vers voedsel.