donderdag 15 mei 2025

Week-nieuwsbrief RWS Bodem en Ondergrond (20 2025)

1. Tekort aan zand en grind voor herstel rivierbodems

Voor herstel van de uitgesleten rivierbodems van de Bovenrijn, Waal, Pannerdens Kanaal en IJssel is circa 20 miljoen kubieke meter zand en grind nodig. Maar die hoeveelheid sediment is niet beschikbaar in Nederland.

Dat blijkt uit de werkhypothesen voor Ruimte voor de Rivier 2.0 die naar de Tweede Kamer zijn gestuurd. De werkhypothesen zijn de uitgangspunten op basis waarvan formele beleidskeuzes worden gemaakt voor verbetering van bevaarbaarheid, veiligheid en natuur in de grote rivieren. Lees verder

2. In Brussel groeit de bezorgdheid over gevolgen van droogte in Europa

In Brussel groeit de bezorgdheid over de gevolgen van de droogte voor de landbouw, vervoer over rivieren en de ecosystemen. Recente bovengemiddelde temperaturen verergeren het effect van het gebrek aan neerslag in grote delen van Europa. Als deze omstandigheden aanhouden, zullen de gevolgen voor de vegetatie de komende maanden waarschijnlijk zichtbaar worden. Lees verder

3.  Rijkswaterstaat rekent op hogere kosten voor renovatie Van Brienenoordbrug

De Van Brienenoordbrug is de drukste brug van Nederland en vanwege de hoge leeftijd aan vervanging toe. Deze grote en complexe klus is onderdeel van de grootste onderhoudsopgave aan onze infrastructuur ooit en zal veel geld kosten. We houden in onze projectraming rekening met een bedrag van 1,5 tot 2 miljard euro. Lees verder

4. Smeltende poolkappen stellen fotosynthetische organismen voor nieuwe problemen

Het verdwijnen van zee-ijs in de poolgebieden door opwarming van de aarde verandert niet alleen de hoeveelheid licht die de oceaan indringt, maar ook de kleur ervan. Dit kan vergaande gevolgen hebben voor fotosynthetische organismen zoals ijsalgen en fytoplankton. Dat blijkt uit nieuw onderzoek gepubliceerd in Nature Communications, uitgevoerd onder leiding van marien biologen Monika Soja-Woźniak en Jef Huisman van de Universiteit van Amsterdam. Lees verder

5. Kamervragen na uitzending Zembla ‘Het PFAS Spoor’

Kamerlid Ines Kostić (PvdD) stelt meer dan dertig vragen aan de minister en staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat (I&W) over de PFAS-lozingen van Custom Powders. Deze gaan onder andere over het uitblijven van overheidscontrole op directe lozingen in het riool, de gezondheidsschade bij werknemers en omwonenden, en de milieu-impact. Ook wil Kostić weten wie aansprakelijk is, hoe schade wordt verhaald op vervuilers in plaats van burgers, en welke concrete maatregelen het kabinet gaat nemen om herhaling te voorkomen. Daarnaast vraagt ze om actie voor strengere controle, juridische stappen en bescherming van burgers tegen giftige stoffen zoals PFAS.  Lees verder

6. Nieuwsbrieven en bijeenkomsten

• Nieuwbrief Bodem en Ondergrond
• Nieuwsbrief Land+Water
• Nieuwsbrief klimaatadaptatie (zie bijlage)

Bijeenkomsten

• Dag van de Ruimtelijke Ordening 2025 | Informatiepunt Leefomgeving
  Dit jaar draait alles om de kracht van het kiezen. Hoe maken we slimme keuzes die bijdragen aan een toekomstbestendig Nederland? En welke rol kunt u daarin spelen? De ruimtelijke uitdagingen zijn groot, maar wat kan er wél? Samen ontdekken we hoe we elke vierkante meter optimaal benutten.

7. Nieuws over de Omgevingswet

• Nieuw op IPLO | Informatiepunt Leefomgeving

8. Nieuws over Biodiversiteit en duurzaam bodemgebruik

• Nog geen wolvenjacht na verlaging bescherming
  De beschermingsstatus van de wolf wordt verlaagd van strikt beschermd naar beschermd, dat heeft het Europees Parlement donderdagmiddag besloten. Eerder gingen de lidstaten al informeel akkoord en snel formeel, zodat de wolf snel een stukje minder bescherming geniet.
• Onderzoek NMI: Slib belangrijkste bron broeikasemmissies veensloten
  Om te bekijken hoe de broeikasgasemissie uit sloten zoveel mogelijk kan worden gereduceerd onderzocht onderzoeksbureau het Nutriënten Management Instituut welke factoren bepalend zijn voor deze uitstoot. ‘Broeikasgasemissies komen voort uit afbraakprocessen in bagger op de slootbodem.’

9. Nieuws over Circulaire economie

• –

10. Nieuws over de energietransitie

• WarmtelinQ zou een half miljard euro duurder worden
  Dat de kosten voor WarmtelinQ niet bij de aanvankelijke prognose van 600 miljoen euro zouden blijven, had klimaatminister Sophie Hermans afgelopen februari al in een Kamerbrief geschreven. Het ambitieuze leidingenproject moet restwamte vanuit de Rotterdamse haven transporteren naar de gemeenten Vlaardingen, Delft, Rijswijk en Den Haag. De aanleg ervan is drie jaar geleden begonnen. De warmte zou het aardgas van 120.000 woningen kunnen vervangen.
• ‘Het zit niet in het DNA om het mét bewoners te doen’
  Volgend jaar moet elke gemeente in Nederland een warmteprogramma hebben liggen, waarin staat welke woonwijken als eerste van het aardgas zullen gaan. ‘Wat denk je dat een gemiddelde ambtenaar of bestuurder doet met zoiets?’, vraagt Roel Woudstra, directeur van Stichting Buurkracht. Nou, die zal er wel buikpijn van hebben, oppert de dienstdoend journalist van Binnenlands Bestuur. ‘Ja, dat denk ik ook!’, reageert Woudstra. ‘Die heeft veel buikpijn.’

11. Nieuws over klimaatverandering, -adaptatie en Bodemdaling

• Nieuwe podcast Delta & Duiten legt uit hoe Nederland zich kan voorbereiden op extreem weer – Klimaatadaptatie
  Het klimaat verandert en dat vraagt om slimme keuzes. Hoe zorgen we ervoor dat we veilig blijven wonen, werken en leven, én dat dit betaalbaar blijft? Hierover gaat de nieuwe podcast Delta & Duiten van NL AAA Klimaatbestendig. In de eerste aflevering gaat presentator Maarten Bouwhuis in gesprek met Deltacommissaris Co Verdaas.

12. Nieuws over (grond)water

• Waterschappen vertellen niet het hele verhaal over droogte
  Hydroloog Gé van den Eertwegh ergert zich. Wat is zijn steen des aanstoots? De berichtgeving over de droogte die sinds februari speelt. Op televisie en in kranten, maar ook door waterschappen, wordt de droogte louter verklaard door een gebrek aan regen. Een hydroloog echter kijkt niet alleen naar de lucht, zegt hij, maar naar wat er onder onze voeten gebeurt: bijvoorbeeld naar de ontwatering.
• Leidt het filteren van water in de duinen tot vervuiling van de grond? – NRC
  Drinkwaterbedrijven behoren tot de grootste natuurbeheerders van Nederland. Grote duingebieden fungeren als natuurlijke waterzuiveringssystemen. Een lezer vroeg zich af of het zuiveren van drinkwater in de duinen niet tot een vervuiling van de grond leidt. Waar blijft de verontreiniging?
• PWN start bouw van hypermoderne waterzuiveringsinstallatie in Heemskerk. Die kan zelfs PFAS uit water halen | Noordhollands Dagblad

13. Nieuws uit de regio

Vanuit of over de regio nog de volgende berichten:

Provincie Overijssel

• Drenthe en Overijssel kijken samen naar warmtebedrijf | Energeia
• Is de groei van Urenco een vloek of een zegen? ‘Kernenergie helpt ons van afschuwelijke windparken af’ | Opinie | tubantia.nl
  De vraag naar kernenergie groeit en dat merkt Urenco in Almelo als geen ander. Er liggen bestellingen tot 2040, goed voor 18,7 miljard euro. Maar kernenergie is niet onomstreden. Veel landen nemen juist afstand van deze energiebron omdat het afval duizenden jaren gevaarlijk blijft en veilige opslag vereist. De stelling van het Lezerspanel van deze week luidt: „Jammer dat Urenco zo groeit, we moeten juist af van kernenergie.”
• Haaksbergen tegenover provincie over woningen Honesch: ‘Zwolle’ trapt op de rem | Haaksbergen | tubantia.nl
  Tussen de gemeente Haaksbergen en de provincie Overijssel is onenigheid ontstaan over 200 nieuwe woningen in de Honesch. Haaksbergen wil deze huizen met voorrang bouwen, ‘Zwolle ‘voelt daar niets voor.

Provincie Gelderland

• Gelderland wil ‘probleemwolf’ dood laten schieten
  De provincie Gelderland geeft een vergunning af om een ‘probleemwolf’ dood te schieten. Het dier beet volgens de provincie op 13 april een hardloopster op de Veluwe. De Faunabeheereenheid Gelderland krijgt nu toestemming om de wolf te doden. ‘De ingreep is noodzakelijk om verdere risico’s voor de openbare veiligheid weg te nemen’, aldus de provincie.
• Gelderland is al klaar met natuurnetwerk – Nieuwe Oogst
  Provincie Gelderland gaat tot 2027 geen nieuwe natuur meer aanwijzen voor het Gelders Natuurnetwerk. Alle benodigde hectares zijn inmiddels ‘binnen’. Dat staat in het Natuurbeheerplan dat Gedeputeerde Staten van Gelderland heeft vastgesteld.

Provincie Groningen

• Station Groningen ruim twee maanden dicht vanwege verbouwing
  Station Groningen is vanaf vandaag ruim twee maanden grotendeels onbereikbaar. De verbouwing van het Hoofdstation van Groningen gaat een nieuwe fase in. Daardoor rijden er tot en met 12 juli minder treinen en is er dit weekend helemaal geen treinverkeer mogelijk.
• Gemeente Groningen geeft de natuur een stem
  De natuur in de gemeente Groningen krijgt een stem. Er was afgelopen woensdag een ruime meerderheid voor een initiatiefvoorstel van D66, Partij voor de Dieren, GroenLinks, Partij voor het Noorden en Student & Stad.

Provincie Fryslan

• Slotbijeenkomst Regiodeal Noordoost-Fryslân viert vijf jaar regionale samenwerking – RTV NOF Nieuws
  Op vrijdag 13 juni wordt in de kapeltuin van Dokkum de slotbijeenkomst gehouden van de Versnellingsagenda, onderdeel van de Regiodeal Noordoost-Fryslân. Tijdens deze feestelijke middag wordt stilgestaan bij de resultaten van meer dan tweehonderd projecten die de regio de afgelopen vijf jaar versterkten.
• Eerste aanval door wolf in Noord-Fryslân officieel vastgesteld: negen dode schapen – Omrop Fryslân
  Negen schapen die eind februari en begin maart doodgebeten zijn in het noorden van Fryslân, zijn aangevallen door een wolf.
• Dierentuin en provincie Friesland botsen over ontsnapte wasberen: ‘Weinig deskundigheid’

Provincie Drenthe

• Drenthe en Overijssel zien voordelen gezamenlijk warmtebedrijf
  In deze internationaal roerige tijden is het belangrijk na te denken over controle op de eigen warmtevoorziening. Herman Exalto, directeur Energie Beheer Nederland, benadrukte dat vrijdag in Meppel waar de provincies Drenthe en Overijssel afspraken bekrachtigden om de oprichting van een gezamenlijk warmtebedrijf te onderzoeken. ‘Met warmtenetten gevoed door eigen Drentse en Overijsselse warmtebronnen grijp je de kans om minder afhankelijk te zijn van het buitenland’, aldus Exalto.
• Droogte in Drenthe helpt wijnboeren: klimaatverandering als voordeel voor druiven – Dagblad van het Noorden

Provincie Flevoland

• Zuiderzeeland ziet toch af van zonnepanelen op IJsselmeerdijk
  Het leek zo’n duurzaam plan, maar het werd uiteindelijk te duur. De zonnepanelen die Waterschap Zuiderzeeland op de IJsselmeerdijk langs de A6 wilde leggen, komen er niet. Door een combinatie van factoren noemt het waterschap de investering inmiddels ‘maatschappelijk niet verantwoord’.
• Provincie Flevoland stelt subsidie beschikbaar voor aanpak ondermijning
  De provincie Flevoland helpt gemeenten in de strijd tegen ondermijnende criminaliteit met een tijdelijke subsidie: Aanpak ondermijning & weerbaarheid 2025–2027.
• Omroep Flevoland – Nieuws – Floriade-commissie: onderzoek heeft voldoende achterhaald
  De onderzoekscommissie Floriade van de Almeerse gemeenteraad vindt dat zij voldoende heeft achterhaald waarom het project zo moeizaam is verlopen en dertien keer meer heeft gekost dan begroot. Zij erkent dat er altijd zaken onbeantwoord zijn gebleven, maar de vraag is of die altijd relevant zijn om lessen te trekken voor de toekomst.

Provincie Utrecht

• Jaarverslag 2024: provincie Utrecht volop in ontwikkeling en financieel gezond | provincie Utrecht
  De provincie Utrecht staat er financieel goed voor. De totale inkomsten in 2024 bedroegen 650,9 miljoen euro, de uitgaven waren ruim 566 miljoen euro. Dat staat in het jaarverslag dat vandaag is gepubliceerd. In het jaarverslag laat de provincie zien hoeveel geld er is besteed, wat de financiële balans is en welke resultaten zijn behaald.
• Vissen zwemmen vrijer door zuidelijk Utrecht na opening 100ste vispassage in Nieuwegein | Utrecht | gelderlander.nl
  Vissen kunnen voortaan nog iets vrijer door het zuidelijk deel van de provincie Utrecht zwemmen. In Nieuwegein opent deze middag de 100ste vispassage in het werkgebied van hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden.

Provincie Noord-Holland

• Kabinet kiest voor nieuwe aanpak geluidsoverlast Schiphol: balans tussen geluidsreductie en beheerste groei | Nieuwsbericht | Rijksoverheid.nl
  Met het afronden van de balanced approach-procedure heeft het kabinet opnieuw een belangrijke stap gezet in het terugdringen van geluidsoverlast rondom Schiphol. De uitkomsten worden vandaag vastgelegd in het Luchthavenverkeerbesluit (LVB). Deze publicatie gaat gepaard met een nieuwe aanpak voor het terugdringen van de nu nog resterende geluidsoverlast. Minister Madlener past het geluidsdoel aan, zodat ook alle nieuwe en stillere vliegtuigen vanaf november 2025 kunnen gaan meetellen bij het behalen van deze doelstellingen.
• Groot gangenstelsel van muskusratten ontdekt in Noord Holland: risico’s voor dijk zorgvuldig onderzocht
  In de polder Beschoot bij Oudendijk is een uitgebreid gangenstelsel van muskusratten aangetroffen in het buitentalud van de Westfriese Omringdijk. Dankzij speurwerk van een muskusrattenbestrijder en zijn hond werd een mogelijke gang onder de dijk vroegtijdig ontdekt en onderzocht. De dijk bleek uiteindelijk niet doorboord, maar de vondst onderstreept het belang van blijvende waakzaamheid en bestrijding.
• 3D-geprinte vishotels moeten Amsterdamse vissen rust en kraamkamer bieden
  Een Kattensloot met 50 vishotels: het klinkt als een verhaaltje van Annie M.G. Schmidt, maar aan de Jacob Catskade in Amsterdam is het serieuze praktijk. De Kattensloot zijnde een kanaal in Amsterdam-West; de 50 hotels zijnde betonnen structuren op de waterbodem, vol holletjes en nisjes waar vissen zich kunnen verschuilen. De hotels komen uit de hoed van Dura Vermeer en de Haarlemse startup Neolithic, gespecialiseerd in het 3D-printen van beton, steen en klei. Op 3 plekken in Amsterdam onderzoeken de bedrijven momenteel of 3D-geprinte vishotels kunnen bijdragen aan de bescherming van kwetsbare vissoorten.

Provincie Zuid-Holland

• 100 hectare grond Waterschap Rivierenland mogelijk onrechtmatig gebruikt door derden
  Uit onderzoek van het Waterschap Rivierenland blijkt dat mogelijk 100 hectare land, verdeeld over circa 6000 plekken, van het waterschap onrechtmatig door andere partijen wordt gebruikt. Het onderzoek is nog niet afgerond en het waterschap wil de komende maanden gebruiken om een strategie te bepalen.
• Waterkwaliteit Schieland en Krimpenerwaard is redelijk en verbetert, ondanks alom aanwezige rode kreeften
  In de jaarrapportage waterkwaliteit van Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard speelt al jaren een uitheemse soort de hoofdrol: de Amerikaanse rivierkreeft. Overal aanwezig en met een negatieve invloed op de waterkwaliteit, maar toch meldt het hoogheemraadschap in de rapportage over 2024 dat de ‘kwaliteit van veel wateren in Schieland en de Krimpenerwaard redelijk is en verbetert’. 

Provincie Zeeland

• Kerncentrale Borssele uitgeschakeld vanwege lekkage, reparatie kan dagen duren – Omroep Zeeland
  De kerncentrale in Borssele is uitgezet vanwege een lekkage. Beheerder EPZ heeft het over een kleine lekkage aan een klep in het nucleaire deel van de centrale. “We zijn hier om stroom te maken, dat kan nu niet en dat willen we zo snel mogelijk oplossen”, zegt woordvoerder Ann van Overdulve.
• Nieuwe stad in Zeeland moet natuur en bereikbaarheid combineren om Randstedelingen te lokken – Omroep Zeeland

Provincie Noord-Brabant

• Langer wachten op plannen bestrijdingsmiddelen van provincie – Omroep Brabant
  De aanpak van bestrijdingsmiddelen van de provincie laat langer op zich wachten. Dat meldt gedeputeerde Marc Oudenhoven (Lokaal Brabant) van Landbouw vrijdag aan Provinciale Staten. De provinciebestuurder heeft door ‘de complexiteit van het onderwerp’ meer tijd nodig. Hij hoopt zijn plannen eind juni alsnog aan Provinciale Staten voor te kunnen leggen.
• Twintigduizend bijen dood van stadsimker Marcel: ‘Nooit zoiets meegemaakt’ – Omroep Brabant
• Ook Eindhoven wordt ASML-stad, dit zijn de eerste plannen – Omroep Brabant

Provincie Limburg

• Waterschaarste dreigt na 2030 in Limburg: nieuwe bronnen nodig – L1 Nieuws
  Het provinciebestuur en waterleidingmaatschappij WML slaan de handen ineen om te voorkomen dat er over enkele jaren een groot tekort is aan drinkwater in Limburg. Door allerlei omstandigheden zal de vraag tot 2050 fors toenemen.
• Limburg zet vergunning waterstoffabriek door, ondanks negatief milieuadvies
  Van de provincie Limburg mag de geplande waterstoffabriek op bedrijventerrein Chemelot gebouwd worden. De Commissie voor de milieueffectrapportage (mer) gaf daar eerder dit jaar nog een negatief advies over, maar de provincie legt dat naast zich neer.
• Limburg koploper dumpingen van drugsafval: ‘Zelfs in een mestsilo, heel gevaarlijk’ | De Limburger

Caribisch Nederland

Dick Schoof brengt eerste bezoek aan Bonaire als minister-president – Bonaire.Nue koers wordt uitgezet.

Structurele steun blijft uit: Bonaire worstelt met betaalbare huisvesting | Caribisch Netwerk

Nu al recordhoeveelheid sargassum aangespoeld op Bonaire – Bonaire.Nu