Week-nieuwsbrief RWS Bodem en Ondergrond (19 2025)

1. Kamerbrief resultaten Versterking Kwalibo-stelsel

Staatssecretaris Jansen (Milieu) heeft de Tweede Kamer per brief geïnformeerd over de resultaten van het programma Versterking Kwalibo-stelsel. Kwalibo is een certificeringsstelsel voor bodemwerkzaamheden. Dit programma liep tussen 2022 en 2024. Uit meerdere beleidsevaluaties uit 2020 bleek dat het Kwalibo-stelsel niet goed functioneerde. Als reactie hierop stelde de secretaris-generaal van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat een Taskforce in. Deze heeft circa 40 verbetermaatregelen geformuleerd. Lees verder

2. “We werken allemaal aan een meer klimaatbestendige samenleving”

Hoe kunnen we Nederland sneller klimaatbestendig maken? Binnen het programma LIFE-IP Klimaatadaptatie werken 23 partners aan het wegnemen van belemmeringen bij de uitvoering van de Nationale Adaptatiestrategie (NAS). In dit interview vertellen programmamanagers Sandra Boekhold (RIVM) en Katja ten Hove (IenW) over de kracht van dit LIFE-IP-programma en blikken ze terug op de programmadag van 18 maart. Lees verder

3.  Plannen voor ontwikkeling DSO in 2e kwartaal 2025 beschikbaar

Aan het begin van ieder kwartaal bepalen de ontwikkelteams, koepelorganisaties en opdrachtgever de werkzaamheden met elkaar. De plannen voor de ontwikkeling van de landelijke voorziening van het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) voor het 2e kwartaal van 2025 zijn nu beschikbaar. Lees verder

4. Nieuwe overstromingskaarten in de Klimaateffectatlas

In de Klimaateffectatlas is de informatie over overstroming uitgebreid en geüpdatet. Zo staat er een nieuw kaartverhaal in de atlas over overstromingsrisico’s en gevolgbeperking, en is het kaartverhaal over overstromingsdiepte geüpdatet. Hieronder lees je meer over deze en andere overstromingsupdates in de atlas. Lees verder

5. Handboek inspireert om te bouwen met de bodem als basis

Met het onderzoeksproject Op Bodembasis werken BoschSlabbers landschapsarchitecten, Deltares en andere partijen aan een integrale aanpak om de bodem te gebruiken als basis voor stedelijke ontwikkeling. De resultaten: een ‘waardenroos’ die ecosysteemdiensten in beeld brengt en een handboek. Het handboek biedt praktische handvatten voor professionals die bodem- en watersystemen willen integreren in ruimtelijke ontwerp- en ontwikkelprocessen. Lees verder

6. Nieuwsbrieven en bijeenkomsten

7. Nieuws over de Omgevingswet

  • Gemeenten kritisch op participatieregels Omgevingswet  – Gemeente.nu
    In het eerste jaar Omgevingswet hebben gemeenten amper de vruchten kunnen plukken van de nieuwe regels voor verplichte participatie in de wet. De verwachte snellere en betere besluitvorming over projecten blijft vooralsnog uit.  
  • Vol? Dat is een kwestie van kiezen
    Vlak voor de zomer wordt in de Ontwerp Nota Ruimte de toekomstige inrichting geschetst van ons overvolle land. Hoewel overvol? Dat staat volgens de leiders van de twee belangrijkste ruimtelijke adviesorganen van de regering nog te bezien. ‘Wat we mínder willen – die keuze durven we niet te maken.’

8. Nieuws over Biodiversiteit en duurzaam bodemgebruik

  • Veerkrachtig zeegras heeft meer bescherming nodig
    Zeegras is verrassend veerkrachtig, al leidt klimaatverandering tot groeiende bedreigingen. Dat blijkt uit onderzoek van Fee Smulders (Wageningen Marine Research) naar de manier waarop zeegras reageert op opwarmend water, toenemende vervuiling en het grazen door zeeschildpadden en vissen.

9. Nieuws over Circulaire economie

  • Europees adviesprogramma voor circulaire economie | VNG
    Het Circular City Centre (C3) is het kennis- en ondersteuningspunt van de Europese Investeringsbank (EIB) op het gebied van circulaire economie. Steden kunnen zich aanmelden voor het C3-adviesprogramma voor ondersteuning bij het ontwikkelen van beleid en projecten gericht op circulaire oplossingen.

10. Nieuws over de energietransitie

  • VNG wil betere samenwerking bij bouw hoogspanningsinfra | VNG
    Het ministerie van Klimaat en Groene Groei (KGG) wil met een wetgevingstraject de bouw van hoogspanningsinfrastructuur (HS-infra) versnellen. De VNG steunt de urgentie, maar ziet een sneller resultaat als wordt ingezet op het verbeteren van de samenwerking en afstemming tussen partijen.
  • VNG wil regie niet kwijt over hoogspanningsprojecten
    De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) verzet zich ertegen dat het kabinet vaker het bevoegd gezag bij gemeenten wil weghalen wanneer het hoogspanningsnet verzwaard moet worden.

11. Nieuws over klimaatverandering, -adaptatie en Bodemdaling

  • Erfgoed in gevaar: ‘Het vuur komt!’ – Klimaatadaptatie
    Spelen is een beproefde manier om te leren. Kinderen doen niet anders. Werkt dat ook bij bewustwording over klimaatrisico’s voor cultureel erfgoed? Eva Stegmeijer ontwierp er een serious game voor. Een deelnemer: ‘Je kunt nadenken over grote risico’s zonder in paniek te schieten.’
  • Toekomst aan tafel: Hoe geef je de toekomstige generaties nu al een stem? – Klimaatadaptatie
    Een dijk bouwen die er in 2075 nog ligt of een stad uitbreiden terwijl extreem weer steeds vaker voorkomt. De keuzes die we vandaag maken, werken generaties door. Hoe zorgen we ervoor dat ook toekomstige generaties een stem krijgen? Mare de Wit bedacht Toekomst aan Tafel: een aanpak die helpt om nu al de belangen van de toekomst mee te nemen naar de besluitvormingstafel.
  • Nieuw: beeldbank op het kennisportaal – Klimaatadaptatie
    Vind je het vaak lastig om goede rechtenvrije foto’s te vinden over klimaatadaptatie? Dan hebben we goed nieuws! Op het kennisportaal staat vanaf vandaag een beeldbank met rechtenvrije foto’s over extreem weer en adaptatiemaatregelen. Mooi aan deze beeldbank is dat iedereen foto’s kan gebruiken én aanleveren. Lever je voor 1 juli foto’s aan? Dan maak je bovendien kans op een prijs voor de beste beeldbankfoto!

12. Nieuws over (grond)water

  • Weer meer droogte, huidige maatregelen voor nu voldoende
    De regen van de voorbije weken zorgde voor enige verlichting, maar nu neemt het neerslagtekort weer sterk toe. Daardoor zal de vraag naar zoetwater verder stijgen volgens de Landelijke Coördinatiecommissie Waterverdeling (LCW). De extra droogtemaatregelen die waterbeheerders eerder hebben genomen, lijken voor de komende twee weken voldoende.
  • Vewin: startpakket stikstof biedt onvoldoende perspectief voor drinkwaterbedrijven
    Op 25 april presenteerde het kabinet het ‘Startpakket Nederland van het slot’ als eerste stap in een nieuwe stikstofaanpak. Volgens minister Wiersma van Landelijk Voortgangsberaad Vergunningverlening en Natuurherstel (LVVN) is het pakket bedoeld als “startschot om de vergunningverlening weer mogelijk te maken en perspectief te bieden.” Vewin reageert in een verklaring echter teleurgesteld over de inhoud van de plannen.

13. Nieuws uit de regio

Vanuit of over de regio nog de volgende berichten:

Provincie Overijssel

  • Jacob van Emst boert anders: ‘de bodem krijgt het eerste woord’ – RTV Hattem
    Jacob van Emst en Klaas de Lange werken samen in extensiveringsproject Aardrijk in bedrijf: ‘Niet alleen de focus op stikstofreductie. De bodem krijgt het eerste woord.’

 Twee melkveehouders, één gedeelde missie: boeren met minder stikstof en meer bodemgevoel. Jacob van Emst uit Hattem en Klaas de Lange in Nederland (Overijssel) slaan de handen ineen in het vierjarige extensiveringsproject dat zij Aardrijk in Bedrijf hebben genoemd.
  • Omgevingsdiensten in Overijssel in de fout met uitbesteden van klussen – Oost
    De Omgevingsdienst IJsselland en de Omgevingsdienst Twente hebben vorig jaar fouten gemaakt bij het uitschrijven van opdrachten. Bij beide Omgevingsdiensten is daardoor sprake geweest van een onrechtmatigheid, blijkt uit de jaarverslagen. De overheidsdiensten beloven nu beterschap, maar het is niet de eerste keer dat ze in de fout gaan.

Provincie Gelderland

  • Arcadis en TAUW werken aan stresstesten in gemeenten binnen gebied Waterschap Rivierenland
    Advies- en ingenieursorganisaties Arcadis en TAUW gaan de komende vier jaar stresstesten uitvoeren voor het stedelijk oppervlaktewater, zoals sloten, grachten en vijvers, in 23 gemeenten. Deze werkzaamheden vinden plaats binnen het beheergebied van Waterschap Rivierenland, dat voornamelijk in de provincie Gelderland ligt. De opdracht werd dinsdag aangekondigd, maar financiële details zijn niet bekendgemaakt.
  • Waterschap wist van niets: duizenden stukken grond mogelijk voor altijd kwijt – Omroep Gelderland
    “Hopelijk staat het niet morgen in de krant”, verzucht bestuurder Melinda Boons. Want het liefst had ze de ’tussenrapportage onrechtmatig grondgebruik’ nog even geheim gehouden. Daaruit blijkt namelijk dat op zo’n zesduizend plekken grond van het Waterschap Rivierenland is ingepikt door derden. En het is nog maar de vraag of het die grond ooit nog terugkrijgt.

Provincie Groningen

  • Vispassages Westerwoldse Aa gecheckt met eDNA-monitoring
    Kun je met het eDNA van vissen, ofwel hun poep en plas, inzicht krijgen in de werking van vispassages? Ja, dat kan, concluderen Waterschap Hunze en Aa’s en ecologisch onderzoeksbureau Waardenburg Ecology na een proef in de Westerwoldse Aa. Het overgrote deel bleek de vissen verder te helpen.
  • ‘Het zou altijd 50 of meer procent moeten zijn. Het liefst 100’
    De riekende walm van de nabije rioolwaterzuiveringsinstallatie komt op de wind aangedreven en drijft over de tienduizenden zonnepanelen. Bouwcamera’s op hoge palen houden koperdieven in de gaten. Twee medewerkers van een Fries grondverzetbedrijf rijden een graafmachine op de aanhanger van een truck.

Provincie Fryslan

Provincie Drenthe

Provincie Flevoland

Provincie Utrecht

Provincie Noord-Holland

  • Beperkte krimp Schiphol moet beter onderbouwd
    Het kabinet moet zijn plannen voor de krimp van Schiphol beter onderbouwen, vindt de Raad van State. In het huidige voorstel van minister Barry Madlener (Infrastructuur, PVV) is nog niet duidelijk genoeg hoe de grondrechten van omwonenden zijn beschermd bij dit aantal vliegbewegingen.
  • Zorgen in Muiden over vervuilende staalslakken, kinderen spelen ermee
    Verspreid door heel Nederland zijn staalslakken te vinden, een vervuilend restproduct uit de staalindustrie. In onze provincie vind je ze veel, doordat Tata Steel hier gevestigd is. Maar hoe komen vervuilende staalslakken terecht in een hofje van een nieuwbouwwijk in Muiden? Bewoners maken zich grote zorgen, omdat hun kinderen er dagelijks mee spelen.

Provincie Zuid-Holland

  • Waterkwaliteit Schieland en Krimpenerwaard is redelijk en verbetert, ondanks alom aanwezige rode kreeften
    In de jaarrapportage waterkwaliteit van Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard speelt al jaren een uitheemse soort de hoofdrol: de Amerikaanse rivierkreeft. Overal aanwezig en met een negatieve invloed op de waterkwaliteit, maar toch meldt het hoogheemraadschap in de rapportage over 2024 dat de ‘kwaliteit van veel wateren in Schieland en de Krimpenerwaard redelijk is en verbetert’. 
  • Een nieuw dorp in de diepste polder
    Hoe bouw je een nieuw dorp in de diepste polder van Nederland? De gemeente Zuidplas en het hoogheemraadschap Schieland en de Krimpenerwaard liggen erover in de clinch. Maar Zuidplas ziet geen alternatief. ‘We laten niet los.
  • Zwemmen mag weer in plas bij Chemours
    Het is weer verantwoord om te zwemmen in Merwelanden, een recreatieplas in Dordrecht vlak bij de Chemours-fabriek. De provincie Zuid-Holland heeft het negatieve zwemadvies ingetrokken voor Plas Merwelanden, die op de lijst staat met 105 aangewezen zwemlocaties voor 2025. De provincie gaf in 2023 het advies om niet in het meertje te zwemmen vanwege verhoogde concentraties PFAS.

Provincie Zeeland

Provincie Noord-Brabant

  • Helmond gaat Chemours en Custom Powders aanklagen
    De gemeente Helmond gaat aagifte doen tegen chemiebedrijven Custom Powders en Chemours (voorheen DuPont) wegens het jarenlang illegaal lozen van kankerverwekkende PFAS-stoffen in het riool. Wethouder Arno Bonte spreekt in het Eindhovens Dagblad van een ernstig milieudelict en roept het Openbaar Ministerie op tot strafrechtelijke vervolging van de betrokken bedrijven.
  • Wild idee van boswachter wordt werkelijkheid, Brabant krijgt ‘waddengebied’ – Omroep Brabant
    “Dit wordt met afstand het mooiste project waaraan ik ooit heb gewerkt.” Boswachter Erik de Jonge steekt zijn enthousiasme niet onder stoelen of banken wanneer hij spreekt over de ‘Brabantse Wadden’. Zeven tot acht kunstmatige eilanden in het Markiezaatsmeer bij Bergen op Zoom moeten straks een veilig toevluchtsoord worden voor verdwenen en beschermde vogels. “Ik durf te garanderen dat verschillende soorten straks in groten getale terugkomen.”

Provincie Limburg

Caribisch NederlandVerbeterplan nog onvoldoende concreet volgens rijksvertegenwoordiger – Bonaire.Nu
Waarnemend rijksvertegenwoordiger Jan Helmond uit stevige kritiek op het door het bestuurscollege van Bonaire aangeleverde verbeterplan voor afvalverwerker Selibon op locatie Lagun. In een brief van 29 april, gericht aan gezaghebber John Soliano en het Bestuurscollege van Bonaire, stelt Helmond dat het plan “onvoldoende concreet” is en “niet realistisch”, en waarschuwt dat het interbestuurlijk toezicht in fase 3 blijft, totdat er een duidelijkere koers wordt uitgezet.