Week-nieuwsbrief RWS Bodem en Ondergrond (17 2025)

1. Verzamelbrief bodem en ondergrond naar de Tweede Kamer verstuurd

Staatssecretaris Jansen (Milieu) heeft de nieuwe Ve rzamelbrief bodem en ondergrond naar de Tweede Kamer gestuurd. Hiermee wordt de Kamer geïnformeerd over ontwikkelingen rondom staalslakken, bodemherstel en het programma Bodem, Ondergrond en Grondwater.
Lees verder

2. Impressie bodemvragen Informatiepunt Leefomgeving (Q1 van 2025)

Het Informatiepunt Leefomgeving (IPLO) is onderdeel van Rijkswaterstaat. Het IPLO informeert de gebruikers van de Omgevingswet (Ow) over de juridische uitleg en praktische toepassingen van de Ow, de onderliggende regelgeving en de digitale voorzieningen. Het IPLO beantwoordt ook vragen over de bodemregelgeving. Deze memo gaat vooral over de aan de Ow gerelateerde vragen. En over de bodempagina’s op de website van het IPLO en andere implementatie-ondersteuning.
Lees hier de impressie bodemvragen.

3.  Organisatie Schakeldag in volle gang

De voorbereidingen voor de Schakeldag – op donderdag 26 juni in ’s-Hertogenbosch – draaien op volle toeren. De uitnodigingen worden dit jaar rond 20 mei verstuurd. Meld u zich nu alvast aan om deze uitnodiging te ontvangen.

Inmiddels hebben ruim 400 mensen zich al aangemeld. Als u de uitnodiging ontvangt rond 20 mei, kunt u zich direct inschrijven voor de verschillende sessies die u op de Schakeldag wilt volgen.
Lees verder

4. Gezonde stad begint bij de bodem

Gezonde stedelijke bodems leveren belangrijke ecosysteemdiensten, zoals wateropslag, stabiliteit en natuurlijke zuivering op. Door nieuwe EU-wetgeving moeten alle lidstaten bodemgezondheid monitoren, ook in stedelijke gebieden. Op de Deltares campus in Delft onderzoeken we hoe je dit kunt monitoren en bepalen.
Lees verder

5. Zand voor de kust van Ameland

In opdracht van Rijkswaterstaat werkt aannemer Boskalis van april 2025 tot en met september 2025 op het strand van Ameland-West, bij Hollum. Tussen strandpaal 1 en 4 wordt er ongeveer 2 miljoen m3 zand uit de Noordzee aangebracht op het strand.
Lees verder

6. Nieuwsbrieven en bijeenkomsten

Bijeenkomsten

  • Voorjaarscongres Vereniging van Grondbedrijven | Informatiepunt Leefomgeving
    Hoe kunnen we actief grondbeleid en de beschikbare instrumenten optimaal benutten? Welke (financiële) strategieën versterken investeringskracht? En wat betekent dit voor toekomstbestendig grondbeleid? Onderwerpen die aan de orde komen tijdens het congres ‘Over duiten en kluiten: Investeren in grond’. Na een plenair programma in de ochtend zijn er in de middag verschillende excursies in en rond Dordrecht.
  • GeoWeek 2025 | Informatiepunt Leefomgeving
    Van 12 mei tot en met 23 mei 2025 krijgen leerlingen van 10 tot 15 jaar weer de kans om kennis te maken met het geo-werkveld. Dit zullen zij doen aan de hand van expedities die gegeven zullen worden door bedrijven uit de geosector.
    Meer informatie over de GeoWeek.

7. Nieuws over de Omgevingswet

  • Omgevingswet: zorgen om massaal gebruik BOPA’s
    De steeds massaler door gemeenten ingezette buitenplanse omgevingsplanactiviteit (BOPA) bedreigt de samenhangende benadering van de leefomgeving die de Omgevingswet beoogt, aldus de Evaluatiecommissie Omgevingswet in haar eerste rapportage. Het gebrekkige DSO en het personeelstekort zijn minder verrassende gemeentelijke spelbrekers.
  • Vraagbaak over onteigeningen | Informatiepunt Leefomgeving
    Onteigening van onroerende zaken komt niet heel vaak voor. De regels over onteigening staan sinds 1 januari 2024 niet meer in de onteigeningswet, maar in de Omgevingswet. Vragen over dit onderwerp komen binnen bij het Kenniscentrum Onteigeningen voor Overheden, via het Informatiepunt Leefomgeving.
  • Tijdelijke alternatieve maatregelen (TAM) stoppen definitief per 1 januari 2026 | Informatiepunt Leefomgeving
    Het is vanaf 1 januari 2026 niet langer mogelijk om gebruik te maken van de tijdelijke alternatieve maatregelen (TAM). De maatregelen dienen als vangnet voor overheden die het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) en de nieuwe publicatiestandaard nog niet volledig kunnen gebruiken.
  • Adviestaak omgevingsdiensten onvoldoende geborgd
    Omgevingsdiensten worden nog steeds te weinig en te laat betrokken bij het regionale omgevingsbeleid en het blijft vaak onduidelijk wat er met hun ongevraagde adviezen wordt gedaan. Dat blijkt uit een onderzoek naar de advisering van omgevingsdiensten door de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT).

8. Nieuws over Biodiversiteit en duurzaam bodemgebruik

  • Handboek bodem voor verstedelijking | Deltares
    Nederland is op zoek naar ruimte en staat voor de uitdaging hoe die ruimte is in te richten. In deze zoektocht is de ondergrond nog zelden een doorslaggevende factor. Met het onderzoeksproject Op Bodembasis laten we zien dat naast draagkracht ook eigenschappen als culturele verbinding, waterbeheer en biodiversiteit een sleutelrol spelen bij het realiseren van veerkrachtige en toekomstbestendige steden.
  • Bodemonderzoek op gewasbeschermingsmiddelen – Omgevingsdienst West-Holland
    De Omgevingsdienst West-Holland heeft een ‘Handelingskader bodemonderzoek niet genormeerde gewasbeschermingsmiddelen’ opgesteld. Bodemonderzoek op het standaardstoffenpakket voor organochloorbestrijdingsmiddelen volstaat niet meer. Wij beoordelen bodemonderzoeken van (voormalig) teeltland) aan de hand van dit nieuwe kader. Belangrijkste aanpassingen zijn de uitbreiding van de analyses met een geprioriteerde stoffenlijst en aanpassingen van het veldwerk. Download via de bovenstaande link het handelingskader en bijbehorende brief.

9. Nieuws over Circulaire economie

  • Vergoeding voor opruimen plastic moet snel naar gemeenten – PONT Klimaat
    Gemeenten hebben recht op vergoeding van de opruimkosten van plastic wegwerpartikelen. Deze vergoeding is over 2023 en 2024 nog niet betaald. Het gaat om miljoenen euro’s. In onze inbreng voor het Kamerdebat Circulaire Economie vragen we om duidelijkheid te geven wanneer gemeenten dit geld krijgen.

10. Nieuws over de energietransitie

  • Geen stikstofafspraken in voorjaarsnota, bouwprojecten energietransitie in ‘gevarenzone’
    De verzwaring van elektriciteitsnetten kan forse vertraging oplopen nu er in de voorjaarsnota geen afspraken zijn gemaakt over stikstofmaatregelen. Dat zegt netbeheerder Liander. Meer dan 300 bouwprojecten zitten in de “gevarenzone”, zegt het bedrijf.
  • Participatiecrisis: de energietransitie dreigt vast te lopen
    Gemeenten en bewonersinitiatieven hebben elkaar hard nodig om grote maatschappelijke opgaven zoals de energietransitie en klimaatadaptatie te realiseren. ‘De nationale buurkracht monitor 2025’ laat zien dat de samenwerking onder druk staat. Uit dit onderzoek blijkt dat het onderlinge vertrouwen daalt, dat bewonersinitiatieven zich onvoldoende betrokken voelen en gemeenten worstelen met capaciteit en beleidsdruk. De kloof tussen beleid en praktijk dreigt groter te worden.

11. Nieuws over klimaatverandering, -adaptatie en Bodemdaling

  • Klimaatadaptatie gebouwde omgeving: aanpassing landelijke maatlat – Klimaatadaptatie
    Begin april hebben de ministers Mona Keijzer van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (VRO) en Barry Madlener van Infrastructuur en Waterstaat (IenW), mede namens staatssecretaris Jean Rummenie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN), de Tweede Kamer een voortgangsbrief gestuurd over wat het kabinet doet op het gebied van klimaatadaptatie in de gebouwde omgeving. Met deze brief vragen de ministers aandacht voor dit onderwerp en informeren ze de kamer over de landelijke maatlat voor klimaatadaptieve nieuwbouw, die wordt aangepast om partijen praktisch beter te ondersteunen.
  • Hitte heeft meer landelijke sturing nodig – Klimaatadaptatie
    Over enkele maanden presenteert het kabinet de Actieagenda Hitte. Dat was voor Samen Klimaatbestendig de aanleiding om te analyseren hoe in Nederland hitterisico’s tot nu toe worden aangepakt, en om bij haar netwerk op te halen wat er de komende vijf jaar nodig is om hitteadaptatie verder te brengen. Meer dan honderd mensen uit dit netwerk hebben meegedacht. De resultaten zijn samengebracht in de publicatie ‘Route Hitteadaptatie 2030’.
  • SCP ziet bij Nederlanders steun voor veel klimaatmaatregelen
    Drie kwart van de Nederlanders vindt het in elk geval ‘in enige mate’ belangrijk dat Nederland bijdraagt aan het remmen van de klimaatverandering. Praktisch opgeleiden zitten 7 procentpunt onder dat gemiddelde, theoretisch opgeleiden 8 procentpunt erboven. Dat meldt het Sociaal en Culturaal Planbureau op basis van een uitgebreide klimaatenquête onder ruim drieduizend mensen. Tegelijk is 70 procent van de bevolking meer of minder bezorgd over de stijgende kosten voor het levensonderhoud die klimaatmaatregelen met zich mee kunnen brengen.

12. Nieuws over (grond)water

  • Madlener: conclusies Natuurmonumenten over natuur in lijn met tussenevaluatie KRW
    Minister Barry Madlener van Infrastructuur en Waterstaat ‘herkent’ de conclusies die Natuurmonumenten trekt in een onderzoek naar staat van de natuur in door haar beheerde gebieden. Die gaat hard achteruit, aldus de natuurorganisatie. Ze ziet in de slechte kwaliteit van het watersysteem een belangrijke oorzaak.
  • Archieven Deltawerken uitgeroepen tot werelderfgoed
    Unesco heeft de archieven van de Deltadienst en voorgangers opgenomen in het internationale Memory of the World Register. Deze archieven die zijn ondergebracht bij het Zeeuws Archief, documenteren in woord en beeld de ontwikkeling en uitvoering van het Deltaplan na de Watersnoodramp in 1953.
  • LCW: diverse maatregelen voor handhaven waterpeilen en tegengaan verzilting
    In de meeste regio’s is nog voldoende zoetwater beschikbaar ondanks de maandenlange droogte. Wel zijn regionaal extra inspanningen nodig, laat de Landelijke Coördinatiecommissie Waterverdeling (LCW) weten in de droogtemonitor. Waterbeheerders zijn alert, is de boodschap.
  • Rijkswaterstaat zet circa 40 KRW-projecten in de markt
    Rijkswaterstaat heeft de aanbesteding gepubliceerd voor vier raamovereenkomsten binnen de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW). Het gaat om circa veertig projecten in Oost- en Midden-Nederland, gericht op het herstel van riviernatuur in de uiterwaarden van de IJssel, Nederrijn, Lek en de randmeren.

13. Nieuws uit de regio

Vanuit of over de regio nog de volgende berichten:

Provincie Groningen

Provincie Fryslan

Provincie Drenthe

Provincie Overijssel

Provincie Flevoland

Provincie Gelderland

Provincie Utrecht

  • KRW-impuls Utrecht: Nieuwe maatregelen voor schoon en gezond water | provincie Utrecht
    Zonder schoon water geen gezonde leefomgeving voor mens, plant en dier. De provincie Utrecht wil daarom met een impulsprogramma van dertien extra maatregelen inzetten op het verbeteren van de waterkwaliteit. Dat is nodig om zo dicht mogelijk bij de gestelde doelen uit de Kaderrichtlijn Water te komen. In Utrecht zijn zestig oppervlaktewateren: plassen, meren, rivieren en beekjes en vier grote grondwaterlichamen waarvan de kwaliteit met deze maatregelen moet toenemen.
  • Provincie Utrecht investeert in herstel Heuvelrugbossen – Al het nieuws uit Zeist en omstreken
    Nederlandse bossen hebben het zwaar door te weinig neerslag en te veel stikstof. Hierdoor verdwijnen plant- en diersoorten. De provincie Utrecht stelt daarom een nieuwe subsidie open voor kwaliteitsverbetering van bestaand bos. Het bedrag van 1,2 miljoen euro is speciaal bestemd voor de Utrechtse Heuvelrug waar de bossen al langer in slechte staat zijn, zo blijkt ook uit een recente evaluatie die de provincie heeft laten uitvoeren. 

Provincie Noord-Holland

  • Amsterdam zet stop op nieuwe datacentra
    Amsterdam kiest ervoor om geen nieuwe datacentra of een uitbreiding van datacentra toe te staan in de gemeente. ‘De ruimte in Amsterdam is schaars, niet alleen voor woningbouw, maar ook op het elektriciteitsnetwerk. Fysieke ruimte en ruimte op het elektriciteitsnet zal de stad gebruiken voor andere prioriteiten, zoals stedelijke ontwikkeling’, aldus de gemeente in een verklaring.
  • Noord-Holland heeft 450 miljoen euro nodig voor stikstofaanpak – Nieuwe Oogst
    Provincie Noord-Holland vraagt het Rijk om 450 miljoen euro voor maatregelen om de natuur beter te kunnen beschermen tegen stikstof. Dat staat in een brandbrief van Gedeputeerde Staten en samenwerkende partijen.

Provincie Zuid-Holland

Provincie Zeeland

Provincie Noord-Brabant

Provincie Limburg

  • Provincie Limburg stelt 1,3 miljoen euro beschikbaar voor Limburgs Uitvoeringsprogramma Energiehubs
    Dit is opgesteld in samenwerking met de Limburgse gemeenten, de Regionale Energiestrategieën (de 2 RES-regio’s), netbeheerder Enexis en regionale ontwikkelingsmaatschappij LIOF. Vanaf nu is er in totaal 1,3 miljoen euro uit de landelijke Stimuleringsregeling Energiehubs beschikbaar voor ondersteuning aan energiehubs in Limburg. Dit is in lijn met het beleidskader ‘Nieuwe energie en schoon leefmilieu’, waarin de noodzaak is erkend om bedrijventerreinen en gemeenschappen te ondersteunen bij het realiseren van de transitie-opgaven en het werken aan toekomstbestendige energie-infrastructuur.
  • Project waterveiligheid Limburg loopt traag, miljoenen euro’s niet besteed
    Het project dat de waterveiligheid in Limburg moet vergroten rond beken en zijrivieren van de Maas kampt met flinke achterstanden. Afgelopen jaar is maar liefst ruim 10 miljoen euro op de plank blijven liggen, bijna de helft van de jaarbegroting. Dat meldt de regionale omroep L1 op basis van de halfjaarlijkse rapportage van het programma Waterveiligheid en Ruimte Limburg (WRL).

Caribisch Nederland

  • Bouwsector luidt noodklok over woningverordening en bouwvergunningen op Bonaire – Bonaire.Nu
    De spanning op de Bonairiaanse woningmarkt loopt verder op nu ook de bouwsector luid en duidelijk waarschuwt voor de ingrijpende gevolgen van het te weinig uitgeven van bouwvergunningen en de voorgestelde huisvestingsverordening. Rob Schokker, secretaris van de Vereniging Bouwend Bonaire, stelt dat Bonaire op een kantelpunt staat: “Als er binnen een paar maanden geen actie komt, gaan projecten op slot, stappen investeerders op en stagneert de ontwikkeling van het eiland volledig.